Podróżując po Żuławach często spotyka się relikty osadnictwa Olęderskiego w postaci porozrzucanych w wielu miejscach domów podcieniowych oraz sieci kanałów melioracyjnych. Olędrzy pierwotnie pochodzili z Fryzji lub Niderlandów i z reguły byli wyznania mennonickiego. O wyznaniu wspominam, gdyż było ono jednym z powodów ich emigracji – jako heretycy byli prześladowani w ojczyźnie i szukali bardziej tolerancyjnego środowiska. Odpowiednim terenem stały okazały się dla nich m.in. Żuławy. Ze względu na swoją pracowitość, umiejętności i raczej korzystne regulacje prawne stanowili oni najbogatszą grupę chłopów.
Większość z nich w 1945 roku opuściła te tereny z powodu zbliżającej się Armii Czerwonej, reszta została wysiedlona do Niemiec po wcieleniu Żuław do Polski. Brak gospodarskiej ręki spowodował wyłączenie na wiele lat części Żuław z eksploatacji rolniczej - urządzenia melioracyjne i przeciwpowodziowe nie są niestety bezobsługowe.
Potem przyszła era Państwowych Gospodarstw Rolnych (PGR), ale na szczęście to już przeszłość.

Dom Tujski, czyli położony w Orłowie (Orłówku) dom podcieniowy miał szczęście i ma nowego właściciela, co widać po wykonanych remontach. Został wzniesiony w 1802 roku dla ówczesnego właściciela gospodarstwa Corneliusa Janssona. Budowniczym i architektem tego pięknego obiektu był Peter Loewen.
W związku z realną groźbą zalania terenu podczas powodzi dom i pozostałe budynki gospodarstwa zbudowano na terpach. Terpy to sztuczne wzniesienie usypane z gruntu pozyskanego podczas prac melioracyjnych. Obecnie zapomniano już o tym prostym rozwiązaniu przeciwpowodziowym.
Dom zbudowano na planie litery T; ściany w konstrukcji zrębowej na podmurówce, od południa głęboki ryglowy (szachulcowy) podcień na kolumnach, od północy niewielki ganek. Całość kryta ceramiczną dachówką. Na uwagę zasługują zachowane detale snycerskie.
Ciekawostką są też okrągłe kominy; na jednym jest bocianie gniazdo, które przetrwało mimo remontów. Obok domu stoi jeszcze spichlerz z 1767 roku. Warto przyjrzeć się wrotom.

Teren niestety zamknięty (chociaż wycieczki się zdarzają), ale zdjęcia robione z miejsc dostępnych.

Dane pozyskałem z następujących serwisów:
http://www.marienburg.pl
http://holland.org.pl
http://www.wrotapomorza.pl
http://pl.wikipedia.org

Skrzynka:
Pojemnik wielkości 1.1 l. Od zbiegu dróg (przybliżone koordynaty), przy którym stoi dom udaj się około 200 m w stronę Orłowa (drogą asfaltową). Znajdź czworonoga, stojącego między dwunogimi. Skrzynka ukryta pod darnią i kamieniami pod inną nogą czworonoga. Uważaj na tubylców.