Zabytkowy cmentarz żydowski na Gdańskim Stolzenbergu (Chełm) . Jest jednym z najstarszych miejsc pochówku Żydów w naszej części Europy, pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1694r. Użytkowany od XVI w., do lat 30-tych XX w. Po kilku rozbudowach obecnie zajmuje powierzchnię ponad 2ha. Z cmentarza wydzielono część przeznaczoną pod budynek Chewra Kadisza - Bractwa Pogrzebowego z gminy Stare Szkoty, budynek ten obecnie pełni funkcje mieszkalną przy ul. Stoczniowców 4.
Zgodnie z tradycją pochówku Żydów aszkenazyjskich macewy ustawiane były pionowo i zwrócone na wschód. Epitafia nagrobne, zachowane do dziś wykonywane są głównie z piaskowca i pozbawione bogatej symboliki judaistycznej. Ornamentyka ogranicza się do reliefów roślinnych i wpisanych w nie inskrypcji, zawierających obok nazwisk oraz dat urodzenia i śmierci również informacje o pochodzeniu oraz zawodzie zmarłego.
Kirkut w swej historii był dwukrotnie niszczony. Pierwszy raz podczas oblężenia Gdańska przez wojska napoleońskie w roku 1807 - stacjonowała tu bateria dział francuskich. Drugi raz po zakończeniu II wojny światowej, tym razem trwającą jeszcze do niedawna dewastację cmentarza dokonały władze Gdańska oraz mieszkańcy Miasta. Część płyt wykorzystana został do budowy m.in. wrzeszczańskich „schodów hańby" oraz różnego typu murków i chodniczków, a także użyta przez kamieniarzy. Ciekawostką jest fakt, iż opuszczając Wolne Miasto w 1938r. gminy żydowskie podpisały z władzami niemieckimi umowę na mocy której cmentarz miał pozostać niezniszczony przez 10 lat. Naziści umowy dotrzymali i końca wojny cmentarz doczekał niezniszczony.

Na cmentarzu wśród setek Gdańszczan pochowano również kilka znamienitych osób:
Lesser Giełdziński (zm. 1910r. we Włoszech) - gdański kupiec zbożowy i kolekcjoner, część jego kolekcji przekazana Miastu stała się elementem zbiorów Sieni Gdańskiej.
Paul Simson (zm. 1917r.) - autor m.in. fundamentalnego dzieła z zakresu gdańskiej historii - 4-tomowego opracowania „Geschichte der Stadt Danzig"
Rabin Israela ben Jedalij Lipschitz - na jego grób zmierzały niegdyś pielgrzymki Żydów z całej Polski.

Cache:

Współrzędne wskazują bramę kirkutu. Aby odnaleźć skrzynkę należy przekroczyć granice cmentarza i udać się w lewo, ścieżką prowadzącą do jego dolnej, jeszcze nieodrestaurowanej części, mijając po prawej stronie w oddali kaplicę grobową (ochel). Skrzynka ukryta poza terenem cmentarza przy latarni bliskiej 22-giemu przęsłu betonowego płotu.