Jerzy Iwanow (Γεώργιος Ιβάνωφ-Σαϊνόβιτς), syn Polki i Rosjanina, harcerz, poliglota, mistrz pływacki, reprezentant Polski w piłce wodnej, agent polskiego i brytyjskiego wywiadu, bohater greckiego ruchu oporu. Dokonania Iwanowa są dobrze znane w Grecji, dokąd trafił w 1925, gdy matka wyszła ponownie za mąż, za Greka.
Wybuch II Wojny Światowej zastał Iwanowa w Salonikach, gdzie nawiązał kontakt z polską misją wojskową i uczestniczył w organizowaniu pomocy dla polskich uchodźców. Po kapitulacji Grecji przedostał się do Palestyny, gdzie i zaciągnął się do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, a po dwóch miesiącach służby przeszedł brytyjskie przeszkolenie wywiadowcze. Po powrocie stworzył siatkę dokonującą licznych aktów sabotażu. Wśród najbardziej spektakularnych wymieniane jest podłożenie bomby w ateńskiej siedzibie NSDAP, co miało zapobiec wizycie Heinricha Himmlera. Akcja sabotażowa w fabryce silników lotniczych w Nowym Faleronie miała spowodować paraliż Luftwaffe podczas bitwy pod El Alamein. Do legendy urosły dokonywane osobiście przez Iwanowa akcje skutkujące uszkodzeniem i zatopieniem statków cumujących i stojących na redach greckich portów. Przypisywane mu jest zatopienie okrętów podwodnych U-133, U-372 oraz niszczyciela Vasilefs Georgios przemianowanego przez Niemców na Hermesa.
Trzykrotnie aresztowany przez Gestapo, dwukrotnie zdołał zbiec. Zginął 4 stycznia 1943 raniony podczas próby ucieczki, a następnie rozstrzelany.
Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari, najwyższym odznaczeniem Zjednoczonego Królestwa - Krzyżem Jerzego oraz Krzyżem Męstwa, najwyższym greckim odznaczeniem wojennym.
Na podstawie powieści Agent nr 1 pod tym samym tytułem nakręcono film z Karolem Strassburgerem w roli głównej. W rzeczywistości nosił kryptonim 033-B.
W Salonikach w 1972 r. w parku jego imienia (Πάρκο Γεωργίου Ιβάνοφ) odsłonięto pomnik Jerzego Iwanowa (Άγαλμα Γεωργίου Σαϊνόβιτς-Ιβάνοφ), a jego imię nosi arena Ιβανώφειο Κλειστό Γυμναστήριο wybudowana w 1987 r. - wówczas największa w mieście - i należąca do klubu GS Iraklis, w barwach którego występował.
***
Mikrus przymocowany na stałe na kordach w parku i w pobliżu pomnika.
Jeśli skrzynka potrzebuje serwisu lub reaktywacji, to bardzo proszę w miarę możliwości o ich dokonanie.
Z góry bardzo dziękuję.
***
Nasza relacja z wakacyjnej wyprawy na Bałkany na blogu „Pyry po szyczuańsku” oraz na Instagramie. Zapraszam!
***
Symbol | Typ | Współrzędne | Opis |
---|---|---|---|
Interesujące miejsce | --- | Pomnik |