Meteoryt Morasko

rezerwat przyrodniczo-astronomiczny utworzony 24 maja 1976 roku, o powierzchni 54,5 ha. Znajduje się on w północnej części Poznania, na Morasku i graniczy bezpośrednio z Suchym Lasem. Na jego terenie mieszczą się kratery, które zdaniem większości badaczy powstały w wyniku upadku meteorytu Morasko ok. 5 tys. lat temu. Rezerwat podlega Nadleśnictwu Łopuchówko, a bezpośrednią opiekę nad nim sprawuje Leśnictwo Marianowo.

Na terenie rezerwatu znajduje się 7 kraterów, z czego największy ma ok. 60 metrów średnicy i 11 głębokości. Powszechnie uważa się, że jest to pozostałość po upadku meteorytu ok. 5 tysięcy lat temu.

Pierwszy meteoryt na Morasku odnalazł w 1914 niemiecki żołnierz podczas budowy umocnień wojskowych. Od tego czasu znaleziono wiele fragmentów (w 1956 odnaleziono meteoryt o masie 78 kg).

We wrześniu 2006, w wyniku poszukiwań za pomocą wykrywacza metalu prowadzonych na zlecanie naukowców z Instytutu Geologii UAM przez Krzysztofa Sochę, poszukiwacza meteorytów z Kielc, został odnaleziony meteoryt, który po usunięciu zanieczyszczeń waży 164 kg. W owym czasie był to największy meteoryt znaleziony w Polsce. Po dokonaniu badań odkryto, że meteoryt oprócz stopu żelazo-niklu zawiera niewielką ilość krzemianów (pirokseny) nie występujących na Ziemi.

W październiku 2012, na głębokości 2,1 m, dwóch poszukiwaczy z Opola znalazło meteoryt, który po oczyszczeniu z pyłu i warstwy wierzchniej osiągnął wagę 261 kg, po czym trafił do Instytutu Geologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza..Jest to największy meteoryt znaleziony w Polsce .

Od roku 2006 władze Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza rozważały powstanie centrum edukacyjnego mającego na celu zgromadzenia większej uwagi wokół rezerwatu oraz odnalezionych tam meteorytów.

Na terenie rezerwatu znajduje się głaz narzutowy znaleziony przez rolnika o nazwisku Szeszuła. W czasie orki, zahaczył pługiem o jakiś obiekt i zaczął go wykopywać. Głaz waży ok. 70 ton. Został znaleziony w miejscowości Łęki Wielkie w powiecie grodziskim w gminie Kamieniec

Większość uczonych skłania się obecnie ku teorii o meteorytowym pochodzeniu kraterów. Przemawia za nią fakt znalezienia w ich okolicy fragmentów materii meteorytowej oraz występowanie w ich pobliżu pyłu prawdopodobnie kosmicznego pochodzenia. Po odkryciu kraterów obok teorii o ich kosmicznym pochodzeniu pojawiła się teoria o ich polodowcowym pochodzeniu. Uzasadnieniem dla niej jest niezgodność lokalizacji znajdowanych meteorytów z przewidywanymi lokalizacjami okazów, których spadek miałby spowodować powstanie kraterów oraz nietypowe kształty i położenie kraterów względem siebie. Różne warianty tej teorii biorą pod uwagę m.in. spadek meteorytu na lodowiec z dala od Moraska, a następnie wyżłobienie kraterów przez lodowiec i transport spadłych meteorytów na miejsce ich obecnego występowania (zjawiska transportu meteorytów przez lodowiec występują obecnie na Antarktydzie). Obecnie teoria lodowcowa stanowi pogląd mniejszościowy, ale kwestia pochodzenia kraterów w Morasku nadal nie została jeszcze ostatecznie rozstrzygnięta. Wciąż prowadzone są także badania mineralogiczne samych meteorytów.

---

Skrzynka jest częścią projektu WLKP TEJ!