Zawałyla (Zawalile, Zawałyła), nieistniejący już przysiółek Werchraty. Położona na skarpie nad rzeczką Werką, dopływem Raty . Zamieszkiwała tu głównie ludność ukraińska wyznania greckokatolickiego.
Na mapie józefińskiej Galicji sporządzonej w latach 1779–1783 (I zdjęcie wojskowe Galicji, tzw. mapa Miega) przysiółek już jest, bez późniejszej nazwy, a tylko z dopiskiem "Zu Werchrate" czyli "Do Werchraty": mapa
Na II zdjęciu wojskowym Galicji (Galicia and Bucovina - Second military survey of the Habsburg Empire (1861–1864)) już pod nazwą Zawalile: mapa
Również umieszczona na mapie z 1855 roku już z nazwą Zawalile (Carl von Kummersberg, Administrativ-Karte von den Königreichen Galizien und Lodomerien mit dem Grossherzogthume Krakau und den Herzogthümern Auschwitz, Zator und Bukowina : in 60 Blättern).
Według przedwojennej mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego w 1935 roku Zawałyla liczyła 52 gospodarstwa.
W książce M. Zajączkowskiego "Pod znakiem króla Daniela. OUN-B i UPA na Lubelszczyźnie 1944-1950" znalazłem informację, że jesienią 1945 roku werchracki SKW (Samoobronnyj Kuszczowyj Widdił, oddziały samoobrony ukraińskiej, utworzone do ochrony ukraińskich wiosek, oraz dla stworzenia zaplecza dla UPA) pod dowództwem Iwana Kowałyka "Czarnoty" spalił ponad 50 poukraińskich gospodarstw w miejscowościach: Dziewięcierz, Łużki, Zaniemica i Zawałyla.
W maju 1947 roku pozostali jeszcze mieszkańcy zostali wysiedleni w ramach akcji "Wisła".
Krzyż przydrożny
Za portalem kamiennekrzyze.pl (http://kamiennekrzyze.pl/werchrata-46/):
Inskrypcja w język ukraińskim:
Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu Postawił… Czobit
Inskrypcja jest nieczytelna. Można się domyślić, że byłą tam formułka modlitewna przytoczona powyżej. Na podstawie schodkowej jest fundator. Ponieważ zapewne sam sobie wyrył inskrypcję fundacyjną, litery są bardzo niedbale naniesione i przez to trudno je odczytać dokładnie. Można być pewnym, że jest tam nazwisko „Czobit”.
Kesz to klipsiak po prawej stronie krzyża, w woreczku ochronnym. Weź coś do pisania.
Aby skrzynka przetrwała jak najdłużej: bardzo proszę o dokładne zamykanie woreczka strunowego z logbookiem oraz klipsiaka (charakterystyczne klik!).
Zamaskuj tak, jak zastałeś/zastałaś.
Najkrótsza droga do skrzynki : boczna droga przed torami na drodze asfaltowej do Werchraty (jadąc od strony Horyńca). Trzeba przebyć zalaną drogę (betonowe płyty. Poziom wody poniżej kolan. Albo gumaki, albo boso (woda czysta), albo samochód terenowy (nie ma zakazu, dojazd do pól).
Miejsce jest niedaleko granicy państwowej. Na wypadek spotkania ze Strażą Graniczną warto mieć przy sobie dowód czy paszport. Można też zadzwonić wcześniej do placówki Straż Granicznej w Horyńcu, tel. (16) 632 51 00, to oszczędza czas.
Symbol | Typ | Współrzędne | Opis |
---|---|---|---|
Parking | --- | Tu mozna zostawić samochód. | |
Interesujące miejsce | --- | Ładnie :) |