Skrytka powstała w ramach projektu "Ukryta historia Brwinowa" realizowanego przez Fundację Sofijka - edukacja i rozwój z Brwinowa w ramach programu "Działaj Lokalnie". Opiekunkami skrytki jest Magda i córka Tosia
Jest to miejsce pamięci - uszanuj je
Krzyż usytuowany na skwerze przy ulicy Grodziskiej w pobliżu ronda Wacława Kowalskiego jest miejscem upamiętnienia egzekucji dokonanej w tym miejscu przez wojska carskie na ochotnikach chcących walczyć w powstaniu listopadowym.
Pierwotnie został wzniesiony w sierpniu 1832 r. przez mieszkańców Brwinowa w pierwszą rocznicę śmierci poległych w tym miejscu straceńców.
Jest to jedyna pamiątka w Brwinowie związana bezpośrednio z czasami powstania listopadowego.
Historia krzyża opisana została przez regionalistę Grzegorza Przybysza na podstawie przekazu dawnego mieszkańca Brwinowa Remigiusza Rutkiewicza - byłego pracownika stacji Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.
Będąc bowiem jeszcze chłopcem, usłyszał od sędziwych mieszkańców Brwinowa, a ci z kolei od miejscowych włościan następującą relację:
Przypominali sobie, jak wojska rosyjskie pod dowództwem Paskiewicza, tuż przed żniwami, wyparły nasze wojska z Sochaczewa, Bolimowa, a część szła przez grodziskie i brwinowskie lasy na Nadarzyn i Raszyn.
I dalej:... Nasza wszytka młodzież szła do oddziałów jenerałów Chłapowskiego i Skrzyneckiego, oraz do Sowińskiego na Wolę, a kogo z żołnierzy złapali – brali do niewoli, a jak złapali powstańców z kosami, to ich wieszali i właśnie w tym miejscu, tu gdzie później postawilim krzyż, stała szubienica.
W marcu 1919 r. z inicjatywy Remigiusza stary krzyż z napisem „1830” wymieniono na nowy dębowy i ogrodzono sztachetami, a teren wokół ozdobiono krzewami i drzewami. Na krzyżu umieszczono metalową wstęgę z napisem „Roku zmartwychwstania 11.XI.1918 Polski - kolejarze”
Na krzyżu również zamieszczono godło Polski i symbol kolejarski. Od tego roku kolejarze brwinowscy objęli nad nim opiekę.. W sierpniu 1995 r. w 164-tą rocznicę śmierci staraniem Zarządu Miasta i Gminy Brwinów krzyż został odbudowany wraz z otoczeniem. Dzisiaj krzyżem opiekuje się Gmina Brwinów.
Złote Myśli
- Całkowity dystans: 43755 km
BEJOTEK 20
- Całkowity dystans: 3099 km
Karóżkowy żółty kwiatek
- Całkowity dystans: 2537 km