Bitwa pod Kijami, zwana również bitwą pod Pałckiem lub bitwą pod Sulechowem miała miejsce 23 lipca 1759 roku. W starciu, według różnych szacunków, uczestniczyło od 67 do blisko 80 tysięcy żołnierzy, a straty ludzkie po obu stronach wyniosły od 11 do nawet ponad 13 tysięcy walczących, z czego śmierć poniosło od 2 do ponad 5 tysięcy osób. Mimo tego dzisiaj o bitwie między wojskami pruskimi a rosyjskimi pamięta niewielu - wśród lokalnych mieszkańców wiedza na ten temat jest właściwie zerowa (co nie dziwi, bo nawet w okolicznych szkołach nikt o niej nie wspomina), a jedyną widoczną "gołym okiem" pozostałością jest pomnik poległych w tejże bitwie (a właściwie to co się z niego zachowało). Co ciekawe do dzisiaj układ pól, lasów czy dróg jest bardzo zbliżony do tego z okresu prowadzenia działań wojennych - korzystając z planów przedstawiających przebieg bitwy można więc spróbować wyobrazić sobie jak starcie to wyglądało.

Sam pomnik zlokalizowany jest przy drodze wojewódzkiej nr 277 między miejscowościami Kije i Pałck. Historycznie należał on do wsi Piskornik (wówczas Eichmühle) - dziś opuszczonej osady, po której najbardziej okazałymi pozostałościami są urządzenia hydrotechniczne między stawami, gdzie dawniej funkcjonował okazały młyn. Powstał w 1909 roku z inicjatywy regionalisty - Gustava Zerndta. Niestety czasy po roku 1945 nie obeszły się z nim zbyt łaskawie (choć i tak ma więcej szczęścia niż pałac w pobliskim Pałcku, który przetrwał wojnę, ale w latach 50. został zrównany z ziemią przez powojennych mieszkańców wsi). Najpierw, w ramach powojennego "odgermanizowania" zniknęła okazała kolumna. To co z pomnika przetrwało przez kolejne kilkadziesiąt lat stało zapomniane na pograniczu pola i drogi. Gdy w końcu teren uporządkowano, wycinając narosłe samosiejki i odsłaniając pozostałości pomnika doszło do kolejnych dewastacji - pod koniec 2016 z pomnika zrzucono postument, na którym pierwotnie znajdowała się kolumna, a kilka tygodni później wycięto dwa rosnące bezpośrednio za pomnikiem dęby (na miejscu wciąż widoczne są ścięte pnie). Choć pomnik od 1993 roku jest zabytkiem wpisany do ewidencji wojewódzkiego konserwatora zabytków to nikogo do odpowiedzialności za jego dewastację nie pociągnięto - nie pomogła nawet interwencja zielonogórskiego oddziału Gazety Wyborczej...

Kesz początkowo umieszczony był przy samym pomniku. ale historyczna budowla niestety ciągle przeszkadza rolnikowi z otaczającego go pola i ten gdzieś między 2020 a 2021 rokiem przestawił sobie fragmenty pomnika, żeby móc zaorać większy kawałek pola, przy okazji niszcząc też kesza... W związku z tym ten znajduje się teraz w pewnym oddaleniu (w okolicy nie ma zbyt wielu potencjalnych kryjówek) i zmienił typ na nietypowy, a w znalezieniu jego lokalizacji pomoże spojler.