Rudy żelaza wydobywano tu już w starożytności. Udokumentowane, liczne stanowiska hutnicze (dymarki) na północnych stokach Gór Świętokrzyskich oraz inne ślady ujawnione w wyniku prac archeologicznych, potwierdzają handlowe kontakty regionu z Imperium Rzymskim. W 1956r na gł. 16-18 metrów poniżej współczesnej powierzchni terenu, natrafiono na dawne wyrobiska, które szczegółowo zbadano. Datowanie izotopowe pozwoliło na ustalenie, że pochodzą one z I - III wieku naszej ery. Wyrobiska, fragmenty obudów starych szybów znajdowano również na głębokości ponad 30 metrów. Jest to najstarsza, znana, podziemna kopalnia rud na ziemiach Polski.
Badania geologiczne Jana Samsonowicza w 1923roku potwierdziły występowanie tu hematytu, syderytu i siarczku żelaza (pirytu), którego wydobycie stało się głównym kierunkiem eksploatacji złoża. Współczesny okres eksploatacji rozpoczął się w 1925 roku. Piryt rozpoczęła wydobywać w 1933r prywatna firma POLRUD. W 1937 roku zakład został upaństwowiony i otrzymał nazwę Państwowej Kopalni Rudy "STASZIC". Eksploatację prowadzono na 5 poziomach do głębokości 240 metrów. W latach 1925-1971 w kopalni wydobyto ponad 4 mln ton rudy pirytowej. W okresie okupacji, intensywną eksploatację pirytu wykorzystywanego do produkcji kwasu siarkowego, prowadzili Niemcy. Rozbudowali część Górnego Osiedla, stawiając drewniane budynki dla przymusowych pracowników. Przed zbliżającym się frontem wschodnim, kopalnię w Rudkach całkowicie zatopili. Po wojnie wydobycie surowców wznowiono. W latach 1946-47 powstały istniejące do dzisiaj bloki pracownicze przy ulicy Górniczej.
W 1952r w złożu odkryto mineralizację uranową. Wydobycie strategicznego surowca, który wywożono do Kowar (Sudety) i dalej do Kraju Rad nierad ... objęte było ścisłą tajemnicą. Szacuje się, że w latach 1952 - 1968 w sumie wydobyto w tym miejscu około 5000 ton rudy uranu. Kopalnia STASZIC została zamknięta w1971 roku, gdy po odkryciu złóż siarki w okolicach Tarnobrzega - piryt przestał być potrzebny. Główne wejścia i wjazdy do podziemnych korytarzy, szyby zostały zasypane. Na powierzchni pozostały tylko betonowe elementy szybów wentylacyjnych.
W gęstych zaroślach na jednej ze skarp, istnieje metalowy krzyż postawiony na mogile nieznanego powstańca styczniowego.
Etap | Symbol | Typ | Współrzędne | Opis |
---|---|---|---|---|
Interesujące miejsce | --- | wejście do podziemnego kanału będącego elementem rozległej kopalni | ||
1 | Punkt fizyczny | --- | krzyż powstańczy |