![]() Nastawnia bramowa widziana od strony południowej |
Miejsce
Nastawnia to budynek kolejowy, w którym znajduje się zestaw
urządzeń do ustawiania semaforów, rozjazdów i sygnałów
kolejowych. Na terenach nizinnych, w tym na Pomorzu, nastawnie
były z reguły wysokimi, podłużnymi budynkami stawianymi obok
torów lub między torami. Nastawnia bramowa Wr1
jest na ich tle unikatowym obiektem w tej części Europy.
Najbliższe budynki tego typu znajdują się dopiero na Górnym
Śląsku oraz w południowo-zachodnich Niemczech. Większość z
nich powstała w XIX wieku na obszarze kolei niemieckich.
Bramowe nastawnie od tradycyjnych wyróżnia to, że pomieszczenie z dźwigniami znajduje się nad samymi torami i ma ono formę mostu. Konstrukcja oparta jest z jednej strony o filar, z drugiej zaś wspiera się na obudowanej klatce schodowej z szybem i pionowymi linami (pędniami). W efekcie taka nastawnia tworzy swoistą "bramę". Dźwignie poruszają stalowe liny połączone z rozjazdami i semaforami. Dzięki zastosowaniu systemu bloków liny mogą wielokrotnie zmieniać kierunek pomiędzy nastawnią a docelowym urządzeniem (z pionowego na poziomy, wzdłuż lub w poprzek torów itp.).
Nastawnia bramowa Wr1 powstała między 1913 a 1916 rokiem w ramach budowy nasypu podnoszącego torowisko we Wrzeszczu. Obecnie nie pełni swojej roli i stopniowo popada w ruinę, zapomniana przez właściciela. W środku swoje siedliska mają gołębie. Wnętrze wypełniają góry śmieci i odchody ptasich lokatorów. U progu XXI wieku zabytkowa budowla miała zostać wpisana do rejestru zabytków i tym samym zostać objęta ochroną konserwatora zabytków. PKP udało się niestety zablokować ten proces, co w efekcie oznacza że ten unikatowy, zapomniany budynek może w ciągu kilku lat zniknąć z krajobrazu Wrzeszcza. Istnieje duże ryzyko że stanie się to w ramach trwającej właśnie modernizacji linii kolejowej Gdynia-Warszawa.
Obiekt nie jest ogrodzony i teoretycznie można do niego dojść prawą stroną nasypu, wzdłuż torów od peronu dalekobieżnego we Wrzeszczu, niestety jest to nielegalne ponieważ wymaga wejścia na teren PKP. Niemniej są śmiałkowie którzy co jakiś czas odwiedzają to miejsce – oto linki do najciekawszych relacji dostępnych w Internecie: "Miasto Zapomniane - Nastawnia" oraz "MM Trojmiasto - Zabytkowy pustostan". Przy tworzeniu opisu korzystałem z powyższych relacji oraz z materiałów nieocenionej Akademii Rzygaczy. A po dalsze szczegóły techniczne odnośnie nastawni kolejowych odsyłam do Wikipedii.
Skrytka
Skoro do obiektu nie można oficjalnie wejść, zachęcam do
spaceru i obejrzenia go sobie z bliska w kilku ujęciach. Przyda
się kartka papieru w kratkę i długopis.
5.1 | 3.4 | 4.5 | 6.11 | 6.12 | 1.3 | 3.1 | 5.10 | 7.1 | 3.4 |
6.12 | 1.3 | 2.3 | 6.7 | 6.5 | 1.1 | 5.1 | 2.3 | 6.9 | 4.5 |
7.2 | 6.1 | 5.7 | 5.4 | 3.1 | 7.3 | 5.4 | 1.3 | 6.9 | 5.2 |
7.4 | 5.4 | 2.3 | 7.1 | 1.1 | 6.11 | 2.3 | 6.7 | 7.4 | 5.10 |
6.7 | 5.7 | 1.3 | 7.1 | 2.3 | 1.3 | 6.9 | 4.5 | 7.4 | 5.10 |
5.7 | 6.6 | 7.2 | 1.3 | 1.1. | 6.1 | 6.11 | 2.2 | 7.3 | 6.4 |
2.3 | 6.11 | 7.1 | 1.3 | 7.1 | 6.11 | 6.5 | 1.1 | 2.3 | 1.3 |