Skansen "Zagroda Gburska i Rybacka

Budowa Elektrowni Jądrowej Żarnowiec przyczyniła się do podjęcia działań, które doprowadziły do zorganizowania we wsi Nadole niewielkiego skansenu. W 1982 r. Muzeum Ziemi Puckiej powierzono zabezpieczenie tradycyjnej XIX-wiecznej, kaszubskiej zagrody wiejskiej wykupionej od rodziny Rutzów. W obrębie zachowanej zagrody średnio zamożnego gospodarza (gbura) znajduje się zespół bogato wyposażonych budynków odtwarzających warunki życia i pracy dawnej kaszubskiej rodziny.

W najbliższym sąsiedztwie chaty znajdują się kamienna piwnica (kula) do przechowywania płodów rolnych, studnia z wyciągiem kołowrotowym, piec chlebowy, królikarnia oraz warzywnik. W skład zespołu wchodzi również stodoła, wielofunkcyjna obora i wozownia,

W położonej w pobliżu brzegu jeziora części skansenu zrekonstruowane zostało w latach 2002-2006 lokalne gospodarstwo rybackie. W jego skład wchodzi kryty trzciną, ryglowy dom nadolskiej rodziny Kuhrów. Obiektami uzupełniającymi zagrodę jest wędzarnia oraz sieciarnia.

Źródło: gniewino.pl

Przystań rybacka Nadole

Możliwość połowu ryb w obfitującym w nie jeziorze była jedną z ważniejszych przyczyn osadnictwa w rejonie obecnego Jeziora Żarnowieckiego. Od początku XIII wieku przywilej ten należał do zakonu cysterek w Żarnowcu. Po sekularyzacji zakonu w połowie XIX wieku, jezioro stało się własnością prywatną. W roku 1920 jego właścicielem został Augustyn Konkol z Nadola, który wraz z żoną Jadwigą Kandu-Konkolową zreorganizował rybołówstwa na jeziorze, sprawiając, że zaczęło ono przynosić dochód. W gospodarstwie Konkolów przed II wojną światową pracowało 6 stałych i 8 sezonowych rybaków, którzy dysponowali 6 żaglówkami i 3 łodziami wiosłowymi. Część z tych jednostek zbudował miejscowy szkutnik Augustyn Ladach, a żagle szył również nadolanin Józef Pieniążek. Organizacja pracy gospodarstwa opierała się na wydzierżawianiu rybakom narzędzi i łodzi, które zawsze były własnością Konkola. Rybakom płacił on za pracę w zależności od dochodu uzyskanego ze sprzedaży ryb, ale w ten sposób, że gdy połów dał słabe efekty to otrzymywali oni połowę zysku, jeśli zaś połów był obfity – tylko jego trzecią część.

Sezon rybacki na jeziorze trwał od kwietnia do grudnia. Najpierw, wczesną wiosną wystawiano haki na węgorza. Od połowy kwietnia do początku czerwca na Jeziorze Żarnowieckim obowiązywał okres ochronny. W tym czasie można było stawiać jedynie sieci pułapkowe – żaki, w które łapano szczupaki, okonie, płotki i liny. Zespołowe rybołówstwo zaczynało się tu z początkiem czerwca, gdy rozpoczynano połowy węgorza za pomocą niewodu dobrzeżnego. Robili go wspólnie wszyscy rybacy z materiału dostarczonego przez Augustyna Konkola, który był właścicielem sieci. Na czas połowu rybacy dzielili się na dwie grupy: jedna licząca ośmiu ludzi pracowała przy wyciągania tzw. wielkiego niewodu druga, sześcioosobowa używała drugi mały niewód. Przy sprzyjających warunkach, podczas jednego zaciągu wielkim niewodem można było złowić nawet 200-300 kg węgorza. Przeważnie jednak wynik połowu nie przekraczał 50 kg. Niewodem podczas lata łowiono także inne ryby, np. płocie. Według wspomnień Augustyna Konkola tylko węgorz przynosił dochód z rybołówstwa, a łowiło się go przeciętnie 7 500 kg rocznie. Inne ryby poławiane były w ilości sięgającej około 5 000 kg rocznie. Na Jeziorze Żarnowieckim stosowano również niewód holowany przez żaglówki. Ten sposób pozwalał poławiać na głębszej wodzie, gdzie oprócz węgorza można było złapać również okonia i szczupaka. Łodziami poławiano, aż do momentu zamarznięcia jeziora. Od sierpnia do listopada nadolscy rybacy chętnie ustawiali w pobliżu ujścia rzeki Piaśnicy żaki, w które nocą wchodził węgorz.

Zimą nadolscy rybacy nie próżnowali. Gromadzili w specjalnym budynku lodowni bryły lodu, który specjalnie przysypany trocinami przechowywano aż do lata, a także prowadzili połowy za pomocą niewodu podlodowego. Łapano w niego prawie wszystkie występujące w jeziorze gatunki ryb za wyjątkiem węgorza, który zimą spał w mule.

Po II wojnie światowej jezioro znacjonalizowano, a rybołówstwem zajęła się spółdzielnia rybacka, która dysponowała dwoma łodziami motorowymi zaopatrzonymi w ręczne windy do wyciągania niewodu. Uprawiano również połowy zimowe, a niewód zimowy po raz ostatni był używany tu w roku 1984. W roku 2009 zlikwidowane zostało spółdzielcze gospodarstwo rybackie Nadole, a zarząd nad Jeziorem Żarnowieckim zaczęła sprawować Gmina Gniewino.

Źródło: muzeumpuck.pl

Quiz

1. Znajdź tablicę informacyjną znajdującą się przy głównym wejściu do skansenu.

A = Suma cyfr w numerze zatwierdzenia sołtysa i ławników gminy Nadole.

2. Znajdź kapliczkę znajdującą się przy głównym wejściu do skansenu.

B = Ilość liter imienia świętej.

2. Zejdź chodnikiem biegnącym wzdłuż skansenu do przystani rybackiej.

C = W domu z cegły znajdującym się na terenie skansenu i znajdującym się tuż przy ogrodzeniu skansenu, policz ilość okien tylko od strony chodnika.
D = Ilość wiat wypoczynkowych przy przystani.

3. Znajdź Regulamin przystani w Nadolu.

E = Przedostatnia cyferka na tablicy.
F = Ostatnia cyferka na tablicy.

4. Teraz oblicz:

a = F + 3
b = A
c = C - 3
d = B - 2
e = E - 1
f = D - 1

5. Koordynaty finału:

N 54 44.abc E 18 03.def

Kesz

Mikrus pod obliczonymi koordami. Co prawda atrybut "nocny", ale jak się postarasz to i w tłumie podejmiesz. ;)

-----

16.04.2017. Wymiana logbooka.