DWÓR PODSĘDKOWICE

************************************************

Miejscowość:

Podsędkowice - wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie rawskim, jedna z najmniejszych miejscowości w gminie Biała Rawska. Jest ona po raz pierwszy wymieniana w 1360 r. w przywileju księcia Siemowita dla kościoła w Rawie. Już wtedy wieś miała prawo chełmińskie.

Sama nazwa miejscowości wskazuje, że wieś była nadaniem książęcym dla rycerza-szlachcica pełniącego urząd podsędka, czyli zastępcy sędziego w sądzie ziemskim. Wiadomo, że urząd podsędka pojawił się w Polsce już w XIII wieku, zatem prawdopodobna lokacja wsi nastąpiła zapewne w XIII lub XIV stuleciu, a rzeczony urzędnik należał do rodu Trzasków.

Pierwszym znanym z imienia mieszkańcem wsi "Pothsantkowicze" był Mikołaj z Podsędkowic.

Dwór:

W XVI stuleciu, w ziemi rawskiej notowany jest ród Podsędkowskich herbu Trzaska, który swoje nazwisko zapewne przyjął od nazwy rodowej siedziby. I to prawdopodobnie rodzina Podsędkowskich wzniosła pierwszą siedzibę dworską w tym miejscu.

’Dwór na kopcu’ powstał na sztucznie usypanym wzniesieniu. Drewniany budynek, na rzucie kwadratu z silnie występującym przed lico fasady ryzalitem wejściowym, umieszczony na kamiennej podmurówce, z małymi oknami przypominającymi strzelnice, dwór usytuowany centralnie w stosunku do układu przestrzennego, nakryty dachem mansardowym, otoczony dodatkowo palisadą, nawiązujący do architektury klasycystycznej przetrwał do lat 70-ych XIX wieku, kiedy to postawiono nową siedzibę dworu (na miejscu starego dworu umieszczono kuchnie dworską i kaplicę).

W 1741 r. dobra Podsędkowice nabył Gabriel Lesiewski - stolnik inflancki, a późniejszy sędzia ziemski rawski, chorąży rawski, a wreszcie kasztelan sochaczewski. W 1860 roku dobra Podsędkowice zostały zakupione przez Wincentego a Paulo Rembowskiego herbu Ślepowron, oficera wojsk polskich. Zmarł on bezpotomnie w 1861 roku a swój majątek zapisał krewnemu ze strony matki, Józefowi Wierzbickiemu.

W 1873 roku, Józef Wierzbicki, który wraz z rodziną rezydował w obszernym pałacu w Woli Chojnatej, położonym 3 km od Podsędkowic, przystąpił do budowy nowego dworu na terenie parku. Zamysłem Józefa było stworzenie folwarku do potencjalnej dzierżawy, a następnie przekazanie skromnego majątku młodszemu synowi - Aleksandrowi. Skomponowany w duchu neorenesansowym, dziewięcioosiowy, niewielki dwór został oddany do użytku w roku następnym.

Nakryty blaszanym, spłaszczonym dachem z wydatnym ryzalitem w formie sieni od frontu i gankiem opartym na dwóch słupach od ogrodu. W narożach umieszczono pilastry toskańskie, a okna zostały ozdobione neorenesansowymi opaskami. Początkowo malowany na niebiesko, w późniejszym czasie dworek posiadał barwy bardziej stonowane – żółto-beżowe.

Mimo małych rozmiarów, dworek wyróżniał się wyposażeniem wręcz pałacowym, bogatą kolorystyką ścian i mebli, oraz zbiorami malarstwa. Malownicze położenie dworu na wzgórzu dodatkowo wzbogacał piękny park, początkowo skomponowany regularnie, a następnie przekształcony na park krajobrazowy. Park został przekomponowany w początkach XIX wieku, o czym świadczy starodrzew, częściowo istniejący do dzisiaj.

Przed wojną majątek Podsędkowice, należał do wnuka Józefa, Tytusa Aleksandra Wierzbickiego. Miał on 160  ha i specjalizował się w hodowli koni gorącokrwistych oraz uprawach sadowniczych. 

W 1945 roku majątek został odebrany właścicielom w ramach reformy rolnej i w niedługim czasie dwór oraz zabudowania zostały zdewastowane. Rozebrano stajnie, kuźnie, kuchnie, kaplicę i pozostałe budynki gospodarcze. Wycięto dużą część drzew w parku, wraz z imponującą 100 metrową aleją świerkową. W dworze umieszczono początkowo biura, a następnie mieszkania.

Dworek oraz część zabudowań gospodarczych zostały odremontowane po 2000 roku.

Od wieków zwierzęta zajmowały bardzo ważne miejsce w życiu mieszkańców majątku Podsędkowice. Do końca drugiej wojny światowej znajdowała się tu duża hodowla koni małopolskich, a właściciele posiadali wiele psów, w tym charty polskie. Także dzisiaj, zwierzęta są nierozerwalnie związane z dworem.

Właściciele posiadają 4 konie arabskie z hodowli w Janowie Podlaskim i Michałowie. Są to potomkowie legendarnego Bandosa, jednego z najwspanialszych koni arabskich XX wieku, mają wyjątkowe charaktery i świetnie sprawdzają się pod siodłem wytrawnych jeźdźców. Charty rosyjskie - borzoje i charcik włoski - to bardzo ważni domownicy, a obrazu dopełniają koty oraz ptaki (rzadkie odmiany drobiu, gołębi i bażantów).

Dwór w Podsędkowicach nie jest hotelem ani ośrodkiem konferencyjnym. Jest na stałe zamieszkały i dzięki temu ma bardzo osobisty i intymny charakter. Jest domem otwartym, który można zwiedzić, wynająć lub zorganizować imprezy okolicznościowe.

Niewielki, ale piękny park z wiekowymi drzewami dodaje wyjątkowej magii. W dworze zebrane zostały unikalne meble, rzeźby i obrazy, związane w dużej mierze z samą siedzibą i rodziną właścicieli. Tworzą one niepowtarzalny klimat miejsca i stanowią piękne tło dla odbywających się przyjęć i spotkań oraz sesji zdjęciowych i planów filmowych. 

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty:

* zespół dworski, koniec XIX w.:

- dwór, nr rej.: 925 z 23.12.1992

- park, nr rej.: 492 z 16.09.1978

Po uprzednim umówieniu telefonicznym właściciele udostępniają dwór do zwiedzania, więc gorąco zachęcam do skorzystania z okazji .

Kesz:

Współrzędne spisane z "mapy skrzynek v3". Ze znalezieniem opakowania nie powinno być problemu, bo jest dosyć duże, sam pojemnik wielkości mikro. Zasada podejmowania: nie siłą, lecz sposobem .

Pozdrawiam i życzę miłej zabawy !!!