Renesans lubelski tworzą obiekty murowane z początku XVII wieku, zwłaszcza kościoły, które posiadają wspólne cechy jak:
obiekty są budowane na planie-rzucie, jednonawowym,
Pierwsza pisemna wzmianka o istnieniu cerkwi prawosławnej pochodzi z 1390 r. Była to świątynia drewniana pw. Przemienienia Pańskiego. Następna informacja o cerkwi pochodzi z 1447 r., ufundowanej prawdopodobnie przez księżnę kijowską Marię Iwanowną. W 1633 r. przebudowana w stylu renesansowym cerkiew została wyświęcona przez metropolitę kijowskiego Piotra Mohyłę. W latach 1695-1863 cerkiew była w posiadaniu klasztoru oo. Bazylianów. Po upadku powstania styczniowego ukazem carskim zlikwidowano wszystkie klasztory bazyliańskie w Polsce. Powrót lubelskiej cerkwi do prawosławia nastąpił w 1875 r. Po generalnym remoncie świątyni w 1881 r. reaktywowano bractwo cerkiewne, założono szkółkę cerkiewną i bibliotekę. Życie religijne lubelskiej parafii prawosławnej odrodziło się po 1920 r. Po zakończeniu II wojny światowej lubelska cerkiew weszła w skład archidiecezji warszawsko- bialskiej. 11 maja 1989 r. odbył się uroczysty ingres nowo wyświęconego biskupa diecezji lubelsko -chełmskiej, Abla Popławskiego. Lubelska cerkiew zbudowana jest z kamienia i cegły na planie zbliżonym do kwadratu. Od frontu znajduje się czterokondygnacyjna wieża, której najniższa kondygnacja pełni rolę przedsionka. Wejście do cerkwi zamknięte jest półkoliście i otoczone dekoracyjnym portalem. W szczycie portalu znajduje się ikona przedstawiająca Przemienienie Pańskie. Nawę główną na planie regularnego kwadratu oświetla okno umieszczone na wysokości chóru. Prezbiterium od nawy głównej oddziela łuk tęczowy, przy którym znajduje się bogato rzeźbiony ikonostas pochodzący z ok. 1630 r. W ikonostasie znajdują się cenne XVII -wieczne obrazy. Na uwagę zasługuje obraz Sąd Ostateczny umieszczony w górnej części ikonostasu. Ściany cerkwi pokrywają malowidła z XVII i XVIII wieku. Filary pokryte są dekoracją imitującą marmur, a malowidła na pilastrach wykonano w technice fresku. W 1909 r. wykonano malowidła przedstawiające na sklepieniu prezbiterium cherubiny i serafiny, Chrystusa Pantokratora na sklepieniu nawy, postacie Ewangelistów oraz Eliasza i Mojżesza na ścianach pod arkadami. Ściany nawy głównej wypełniają wizerunki świętych : Włodzimierza, Olgi (ściana północna), św. Cyryla i Metodego (ściana południowa) oraz Arcykapłanów na ścianie wschodniej. Centralne miejsce zajmuje wizerunek Matki Bożej. Malowidła dopełnia stylizowana dekoracja roślinna na łukach arkad i we wnękach okiennych. Cerkiew lubelska jest najstarszą murowaną w Polsce.
Co do kesza:
Ze względu na lokalizację cerkwi keszyk w jej bliskim sąsiedztwie. Kesz siedzi sobie na Skwerze Tarasa Szewczenki. Miejsce ruchliwe więc ostrożnie. weź coś do pisania.Skrzyneczkę przeniesiono obok w płot prywatnej posesji.
Powodzenia