Oprócz tej bardziej znanej Hali Śmietanowej leżącej na czerwonym szlaku z Policy na Przełęcz Krowiarki, w bezpośrednim sąsiedztwie Babiogórskiego Parku Narodowego znajduje się jeszcze jedna Hala Śmietanowa, leżąca wzdłuż tzw. dawnego Pańskiego Chodnika przy szlaku Polana Stańcowa - Rajsztag - Zubrzyca Górna Ochlipów.

Na Hali Śmietanowej wypasane są owce, a sama hala, pastwiska i okoliczne lasy należą do tzw. wspólnoty leśnej Urbar z Lipnicy Wielkiej. Jest to bardzo nietypowa forma własności spotykana jedynie na Orawie.  Więcej o wspólnocie leśnej Urbar można poczytać w poniższym artykule, który pochodzi z Gminnych Nowin - Lipnicy Wielkiej z 2009 r.:

"Orawa pod względem własnościowym do połowy XVI w. tworzyła jedną wielką królewszczyznę należącą do władcy Węgier. Król oddawał ją w użytkowanie wielmożom, którzy władali tym majątkiem pod mianem żupanów-komesów. Ich siedzibą były zamki orawskie. W 1556r. kupił Orawę od cesarza Ferdynanda I Franciszek Thurzo, eksbiskup nitrzański. Ten potężny ród węgierski, jeden z najbogatszych w całej Słowacji, posiadacz szeregu kopalń miedzi, mający swoje huty i składy w Krakowie, stał się w ten sposób właścicielem Orawy, przez którą wiodła ważna droga miedziana z górnych Węgier do Polski. 50 lat później w roku 1606 cesarz Rudolf dokonał donacji, czyli aktu nadania Orawy na rzecz rodziny Thurzonów. W ten sposób majątek królewski, stał się prywatną własnością tejże rodziny. Thurzonowie uzyskali tytuł dziedzicznych żupanów Orawy i szereg uprawnień równych uprawnieniom panującego. Po śmierci ostatniego z rodu, Emeryka w 1626 r., dobra Zamków Orawskich zgodnie z nadaniem ich przez cesarza Rudolfa, nie mogły być dzielone pomiędzy pozostałe rodzeństwo. Powstała więc wielka współwłasność – Komposesoriat Orawski. Od tego czasu majątkiem tym zarządzał dyrektor wybierany spośród współwłaścicieli tych dóbr. Pierwsze wybory odbyły się 5 lipca 1626 r. Taka sytuacja przetrwała aż do 1918 r. tj. chwili zakończenia I wojny światowej i rozpadu monarchii Austro-Węgierskiej oraz powstania szeregu państw w Europie, w tym Polski i Czechosłowacji. Po zagospodarowaniu Górnej Orawy przez Thurzonów, teren ten stał się własnością Państwa Orawskiego i znalazł się w granicach politycznych Węgier, a osadzona ludność rozpadła się na dwie podstawowe grupy: nieliczną sołtysów i dominującą chłopów. Ciężar danin i powinności spoczywał na chłopach. Całość tych obowiązków, jakie osadnik zobowiązany był świadczyć na rzecz Zamku Orawskiego, było spisanych w tzw. księgach urbarialnych. W Słowniku Wyrazów Obcych pojęcie urbarium wyjaśniono jako spis powinności gruntowych obowiązującyh poddanych wobec pana.  Pojęcie urbaru występowało także, jeśli chodzi o stosunki leśne. W XVI w. na Węgrzech lasy dzieliły się na szlacheckie, będące bezpośrednio we władaniu pana i na lasy urbarialne, będące jego własnością, ale oddane w użytkowanie poddanym. Chłopi musieli w zamian za użytkowanie lasów spełniać na rzecz pana określone świadczenia spisane w tzw. urbarach. Urbar taki(urbarium) wystawiony był także dla wsi Lipnica Wielka. Tak więc urbary są formą gospodarczą spotykaną jedynie na Orawie i Spiszu. Momentem przełomowym dla Orawy było uwłaszczenie chłopów Ustawą z 1848 r., kiedy to zniesiono pańszczyznę. W ten sposób chłopi stali się właścicielami ziemi, którą do tej pory użytkowali. Nowe stosunki we wsiach węgierskich, regulował i szczegółowo określał tzw. patent urbarialny z 2 marca 1853r. Patent ten utworzył nowy rodzaj własności – współwłasność urbarialną. Pewna powierzchnia lasów oraz pastwisk należąca do Zamku została oddana chłopom, jako ich wspólna własność urbarialna. Nie mogła być ona sprzedawana lub darowana, czy też obciążona prawem zastawu. Według tych zasad Urbary Orawskie gospodarują do dzisiaj, rzetelnie i uczciwie, bo pod kontrolą społeczną, dbając o wspólną własność. Dla wsi na polskiej Orawie przydzielono 2848 ha lasów. Lipnica na podstawie umowy z 1867r. otrzymała majątek urbarski w Krzywaniu. Wspólnota lipnicka gospodaruje na obszarze 207ha. Lasami początkowo zarządzały Gminy Urbarialne, następnie wybrane Zarządy Lasów Urbarialnych, które około 1900r. zostały wydzielone z administracji gminnej, a obecnie Wspólnota Leśna – Urbar." 

 O keszu:

Kesz jest ukryty pod kordami na skraju Hali Śmietanowej. 

---

Skrzynka wchodzi w skład projektu ORAWA.

Więcej informacji o projekcie znajdziesz przy opisie kesza - "ORAWA - Skrzynka finałowa".

Nie zapomnij spisać z logbooka literki potrzebnej do znalezienia finału.