KAPLICZKA XVIII WIEKU

w Jelnej

Trochę historii:

Jelna to niewielka wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Nowa Sarzyna. Wieś założona w połowie XVI wieku, od początku istnienia należąca bezpośrednio do króla Rzeczpospolitej. Do 1939 roku istniała gmina Jelna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego. Zabudowania wsi rozłożyły się w dolinie dwóch rzeczek. Na południowym wschodzie, w dolinie Malinianki jest położona najstarsza część osady-właściwa Jelna z przysiółkiem Baranówka. Z kolei na północnym zachodzie, w dolinie Trzebośnicy rozłożyły się zabudowania Judaszówki (obecnie oddzielne sołectwo). Jelna powstała zapewne na początku XVI wieku. Wchodziła w skład starostwa leżajskiego. Na terenie dzisiejszego przysiółka Baranówka istniał folwark wójtowski, który w końcu XVIII wieku był w dzierżawie rodziny Kowalskich. Na początku XIX wieku obszar byłego wójtostwa został przejęty przez kolonistów niemieckich. Powstała w ten sposób niewielka kolonia, którą nazwano Hirschbach.

Przy drodze sandomierskiej nr 77 znajduje się murowana kapliczka z XVIII wieku. We wsi znajdują się także pozostałe dwie z XIX i XX wieku. Jedna z nich jako murowana dzwonnica obwieszczała dawniej ważne wydarzenia. Kapliczki te znajdują się na szlaku pielgrzymkowym do Leżajskiego sanktuarium (gdzie znajdują się dwa pozostałe kesze, do których zdobycia gorąco zachęcam). Tuz obok kapliczki przy której ukryłem kesza zaczyna się rezerwat Lasu Klasztornego, który też warto zwiedzić.

„Las Klasztorny” to jedno z niewielu miejsc, w których możemy zobaczyć jak przed wiekami wyglądała Puszcza Sandomierska. O ochronie tego obszaru myślano już w latach międzywojennych. Niestety, podczas wojny tutejszy drzewostan w wielu miejscach został przetrzebiony przez Niemców. Rezerwat utworzono dopiero po II wojnie w 1953 roku. Sześć lat później został powiększony. Nazwa rezerwatu pochodzi od pobliskiego klasztoru OO. Bernardynów w Leżajsku. Kiedyś ten las był we władaniu zakonników.

Drzewostan rezerwatu to starodrzew sosnowo-bukowo-jodłowy. Rośnie tu wiele drzew o rozmiarach pomnikowych. Niektóre mają ponad 200 lat. Najlepiej zjawić się tu, kiedy na drzewach nie ma wiele liści, bo wtedy można zobaczyć ogrom tutejszych buków, jodeł czy sosen. Szczególnie pięknie jest wiosną, kiedy w runie leśnym bielą się dywany zawilców, a później konwalii majowych. Flora rezerwatu liczy 151 gatunków roślin naczyniowych, 16 mszaków i 19 gatunków grzybów.

W runie obok zawilców i konwalii najczęściej występują borówka czernica, orlica pospolita, rokiet pospolity i jeżyna gruczołowata. Osobliwością jest zimoziół północny, pozostałość po ostatnim zlodowaceniu. Ze ssaków najczęściej możemy tu spotkać sarny, zające i dziki, a z ptaków dzięcioła dużego, sikory: modraszkę i bogatkę, kruka, piecuszka, mysikrólika, kowalika i jastrzębia gołębiarza. Z gadów występują: jaszczurki – zwinka, zielona, żyworodna oraz zaskroniec, padalec i żmija zygzakowata, a z płazów rzekotka drzewna i żaba trawna.

Ważne informacje:

Skrzynka to mini pojemnik ukryty w kapliczce. Namiary wskazują miejsce ukrycia skrzynki.

Bardzo proszę o staranne odkładanie i ukrywanie skrzynki na swoje miejsce.

Polecam wszystkim zwiedzenie zaczynającego się rezerwatu przyrody "Lasu Klasztornego" i przy okazji zdobyciu dwóch pozostałych skrzynek na trasie drogi nr 77.

Miejsce ruchliwe poprzez usytuowanie kapliczki przy drodze nr 77, dlatego proszę o dyskrecje przy podejmowaniu skrzynki.

W środku znajduje się tylko dziennik, weź ze sobą coś do pisania !!!

Zapraszam wszystkich do podejmowania i życzę wszystkim powodzenia w poszukiwaniach.