Kirkut we Frysztaku - nekropolia żydowska została założona najprawdopodobniej w XVII wieku przy obecnej ul. Parkowej. Cmentarz miał kształt prostokąta o powierzchni 70 arów. Do dziś przetrwało tu około trzydziestu nagrobków, a najstarszy z nich pochodzi z XVIII wieku. W środkowej części kirkutu zwraca uwagę niewielki grób, otoczony metalową barierką, często odwiedzany przez chasydów. Jest to miejsce spoczynku Estery Etel, córki wielkiego cadyka Elimelecha z Leżajska, będącego jedną z najważniejszych postaci ruchu chasydzkiego. Napis na jej macewie głosi: Kobieta cnotliwa i pobożna, pani Ester Etel córka rabina słynnego chasyda, męża b-żego, świętego światła, nauczyciela i rabina Elimelecha błogosławionej pamięci, zmarła 14 dnia miesiąca tewet roku 561. Niech jej dusza będzie związana w węźle życia. Do naszych czasów nie zachowała się żadna frysztacka bożnica. Pierwsza, która została wzniesiona pod koniec XVII wieku, została zniszczona w wyniku pożaru w 1805 roku. Odbudowana bożnica ponownie uległa zniszczeniu podczas kolejnego pożaru w 1890 roku. Trzecią z kolei synagogę zdewastowali hitlerowcy po wybuchu II wojny światowej. Znamiennym jest fakt, że ocalała - wywieziona do Ameryki przed wybuchem wojny - Tora, należąca do frysztackiego rabina - Chude Halbersztama. Zdjęcie: Rafał Godek.
W 1912 r. Frysztak liczył 1484 mieszkańców, w tym 1076 Żydów. W okresie międzywojennym zdecydowana większość handlu, sklepy i rzemiosło pozostawały w rękach Żydów, którzy stanowili niemalże trzy czwarte mieszkańców tych terenów.
We wrześniu 1939 roku w rejonie Frysztaka Armia "Karpaty" stoczyła walkę z Niemcami. Hitlerowcy utworzyli tu getto, a następnie dokonali eksterminacji Żydów. Część z nich trafiła do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie zostali zamordowani.
Źródła:
https://www.strzyzowski.pl/tourism/zabytki/kirkuty-we-frysztaku-i-twierdzy
Kirkut jest ogrodzony. Wejście do niego znajduje się od ulicy Gołębiewskiego. Bramka jest zamknięta. Klucz do furtki znajduje się w kolekturze Lotto przy ul. Gołębiowskiego 11. Tam też należy zostawić samochód, gdy chcesz zwiedzić cmentarz.
Jeszcze takie przypomnienie odnośnie stroju i zachowania: Na cmentarzu nie można zachowywać się lekceważąco. Zabronione jet spożywanie jedzenia czy picie lub też wchodzenia na teren cmentarza w nieprzyzwoitym stroju (z odsłoniętymi ramionami, nogami, itp.). Mężczyźni powinni mieć nakrycie głowy, a zamężne kobiety powinny zakryć włosy na głowie.
Kesz:
Kesz znajduje się na kordach z dokładnością do 10 m. Petka - mgnetyk. W razie wątpliwości patrz na spoiler i podpowiedź.
Musiałam go przenieść w okolice schodów prowadzących wzdłuż ogrodzenia, bo przez nadmiar ciekawskich nie utrzymał się dłużej niż trzy miesiące.
Symbol | Typ | Współrzędne | Opis |
---|---|---|---|
![]() |
Interesujące miejsce | --- | Wejście (bramka)do Kirkuta. Klucz w punkcie Totolotka. |
![]() |
Parking | --- | Parking |