Loża Eugenia pod Ukoronowanym Lwem jest prawdopodobnie najbardziej znaną lożą masońską w Gdańsku. Powstała w lipcu 1776 z loży Zu den drei Bleiwagen, pod przewodnictwem Daniela Gralatha. W 1777 roku zakupiono na jej siedzibę za sumę 21 tysięcy florenów dom z ogrodem przy Reutergasse (obecnie ul. Sadowa) na Dolnym Mieście. W 1781 Loża założyła własną bibliotekę tekstów masońskich, pierwotnie ze zbiorów prywatnych Nathanaela Eckholdta. Po zamknięciu w styczniu 1799 loży matki Zu den drei Kronen, loża przyjęła zwierzchnictwo Der Großen National-Mutterloge Zu den drei Weltkugeln w Berlinie. W 1841 loża nabyła parcelę przy Neugarten 18 (ul. Nowe Ogrody), gdzie wybudowała nowy gmach (koszt inwestycji – 18 tysięcy talarów). Wkrótce zaułek obok loży zaczął pojawiać się na mapach pod nazwą Logengang (zaułek Lożowy). Na niektórych mapach obecnie miejsce to widnieje pod nazwą ulica Masońska, choć oficjalnie miasto Gdańsk nie nadało tej nazwy.
Loża została zamknięta w 1933 roku.
Sala balowa Loży Eugenia ok. 1920 r.
Dojście do władzy Hitlera i stopniowe ograniczanie swobód zwiastowały nadejście długiej i ciemnej nocy. Wolnomyśliciele nie byli mile widziani w państwie, które szybko przekształcało się w formę totalitarną. W niedługim czasie hitlerowcy doprowadzili do zamknięcia lóż wolnomularskich w Niemczech i na tych terytoriach, na które mieli wpływ.
W czasach powojennych Gdańsk powrócił do Polski, a Polska znalazła się w orbicie państw socjalistycznych. W czasach stalinowskich wolnomularstwo było prześladowane równie zajadle, co za władzy nazistów. Także stopniowe rozluźnienie gorsetu po 1956 roku nie przyniosło poprawy sytuacji. W Polsce swoboda myślenia, krytycyzm i masońskie rozumienie tolerancji i wolności nie było mile widziane. Dopiero po przełomie 1989 roku można było myśleć o powrocie Cyrkla i Węgielnicy. Jako pierwsza, zadania przywrócenia Światła do Gdańska podjęła się, w 2001 roku, Loża Eugenia, założona w ramach obediencji konserwatywnej (Wielka Loża Narodowa Polski, związana z Wielką Zjednoczoną Lożą Anglii i przyjmująca wyłącznie wierzących w Boga mężczyzn). Nazwa tej loży jest symbolicznym nawiązaniem do przedwojennej loży niemieckiej.
Pozostałości przedwojennej siedziby Loży Eugenia zostały odsłonięte dwukrotnie: po raz pierwszy podczas powodzi w Gdańsku w 2001 roku a ponownie w 2015 roku podczas prac przy budowie tunelu drogowego pod Huciskiem.
Ciekawostka:
Obecnie w Gdańsku pracują dwie loże wolnomularskie: Loża Eugenia pod Ukoronowanym Lwem oraz Loża Gwiazda Morza pracująca pod auspicjami Wielkiego Wschodu Francji.
O wolnomularstwie w Gdańsku możecie przeczytać:
Prośba autora:
Wyjaśnienie: