Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
geocache GeoŚcieżki
Nazwa GeoŚcieżki
Typ GeoŚcieżki Co to jest?HelpPomocOkreśla charakter GeoŚcieżki. Jeśli większość skrzynek projektu pokazuje jakieś interesujące miejsce (szczyt, punkt widokowy, pomnik przyrody, pomnik, zabytek itp.), ustaw krajoznawcza. Jeśli większość skrzynek układa się w linię lub rysunek na mapie, ustaw Geo-Szkic. Analogicznie jeśli większość skrzynek tyczy się tematyce historycznej lub przyrodniczej, ustaw adekwatny typ. Jeśli uważasz, że Twoja GeoŚcieżka powinna być w innej kategorii, której tu nie ma, napisz na adres RR (Menu -> kontakt).
% skrzynek wymagany do zaliczenia GeoŚcieżki (WIS)
Co to jest?HelpPomocdopiero po zalogowaniu procentowo takiej liczby skrzynek, użytkownik uzyska możliwość zaliczenia GeoŚcieżki, czyli wpisu "zdobyty" w komentarzach GeoŚcieżki
Opis GeoŚcieżki

Naciskając ten przycisk założysz nową GeoŚcieżkę
Waypoint nazwa skrzynki należy do GeoŚcieżki  
(brak skrzynek do wyświetlenia)
GeoŚcieżki
liczba wyświetlonych GeoŚcieżek: {displayedPowerTrailsCount} Opcje wyświetlania
Nazwa Typ {statusOrPoints} Data publikacji Liczba skrzynek Zdobyta


Zabytki przemysłu i techniki

Szczegóły GeoŚcieżki
Mentor (?)HelpMentorMentor to osoba, która zarejestrowała GeoŚcieżkę w systemie adamen5
Widoczność
Zdobyta 31 razy
Punktacja 231.44 punktów
Liczba skrzynek 32 (0 / 0 / 0)
% skrzynek wymagany do zaliczenia GeoŚcieżki (WIS) 95% ( Skrzynki)
Typ GeoŚcieżki Tematyczna
Data publikacji 29-01-2023
Założyciele adamen5, BB-Team
Opis GeoŚcieżki

Działalność tkaczy sukna w Bielsku potwierdza przywilej z 1548 roku, wydany przez księcia cieszyńskiego Wacława III Adama. W mieście u stóp Beskidów nie brakowało czystej, górskiej wody niezbędnej do farbowania i wykończania tkanin, a wypasane na górskich halach owce dostarczały potrzebnej wełny. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648), która doprowadziła do upadku rzemiosła w wielu miastach Europy, w Bielsku i Białej osiedlali się sukiennicy-luteranie, uchodzący przed prześladowaniami religijnymi. Produkcja sukna wzrosła, a jego zbyt w Polsce ułatwił nadany w 1660 roku przywilej króla Jana Kazimierza. Wkrótce potem, w 1667 roku, powstał cech sukienników w Białej. Na początku XVIII wieku Bielsko było już największym ośrodkiem rzemiosła w księstwie cieszyńskim, a tutejsze sukna uchodziły za najlepsze spośród wyrobów śląskich i czeskich. W 1734 r. pracowało w mieście 271 majstrów tkackich, wykończaniem tkanin zajmowali się postrzygacze sukna, działały farbiarnie i kilka foluszy.

Reformy, zainicjowane w Austrii przez Marię Teresę i Józefa II po utracie Śląska, zniosły liczne krępujące rozwój gospodarczy anachroniczne przepisy cechowe, umożliwiając przejście do produkcji fabrycznej. W Bielsku pierwsza manufaktura wełniana ruszyła w 1760 roku, bogatsi majstrowie uruchomili więcej krosien, a sprzedażą wyrobów trudnili się kupcy-hurtownicy. Oprócz zbytu w Polsce na znaczeniu zyskiwała produkcja na rynek węgierski oraz do krajów imperium tureckiego.

Epoka wojen napoleońskich na przełomie XVIII i XIX wieku była zarazem czasem największego rozkwitu sukiennictwa cechowego, głównie dzięki dostawom dla wojska. Aby sprostać zamówieniom, w 1806 roku sprowadzono do miasta pierwsze maszyny włókiennicze, co zapoczątkowało przewrót w dotychczasowym sposobie produkcji. Kolejnym epokowym wydarzeniem było zastosowanie maszyny parowej w 1826 roku. Na początku lat czterdziestych powstały pierwsze pełnowydziałowe fabryki sukna, w których uruchomiono wszystkie procesy technologiczne: od prania wełny poprzez przędzenie, tkanie i farbowanie do wykończania. Od 1855 roku kolej ułatwiła zbyt wyrobów oraz dostawy węgla kamiennego z pruskiego Śląska. Rozwój przemysłu przyspieszyła liberalizacja polityki wewnętrznej w Austrii po 1859 roku. Tradycyjne drobnotowarowe rzemiosło, zepchnięte na margines przez masową produkcję fabryczną, zanikło całkowicie do końca stulecia.

Na początku XX wieku działało w Bielsku 75 większych i mniejszych fabryk sukna, przędzalni, farbiarni, tkalni i zakładów apretury; w Białej było ich 15. Kolejne pracowały w Komorowicach, Aleksandrowicach, Wapienicy, Kamienicy i Mikuszowicach. Bielsko wraz z Białą awansowały do rangi trzeciego ośrodka przemysłu wełnianego w Austro-Węgrzech, po morawskim Brnie i czeskim Libercu, zarazem były najważniejszym ośrodkiem włókiennictwa na całym obszarze Śląska, łącznie z jego pruską częścią. Tutejsze wyroby trafiały do odbiorców na wszystkich kontynentach.

Od połowy XIX stulecia rozwijały się też inne gałęzie przemysłu o znaczeniu wykraczającym daleko poza granice lokalne. W włókiennictwie powstały przędzalnie lnu i juty oraz fabryki kapeluszy, rozwinął się przemysł metalowy i maszynowy, a także m.in. spirytusowy, spożywczy, papierowy, drzewny i budowlany.

W okresie międzywojennym, w zmienionej sytuacji polityczno-gospodarczej, ośrodek bielsko-bialski było drugim po Łodzi centrum włókienniczym Polski, przy czym wytwarzane masowo wyroby łódzkie, głównie bawełniane, nie mogły konkurować z wysokogatunkową bielską wełną. W 1928 roku z Bielska-Białej wyeksportowano 13% wyprodukowanych tutaj tkanin wełnianych, które trafiały głównie do krajów dawnej monarchii naddunajskiej: Austrii, Czechosłowacji i Węgier, a dalej do Włoch, na Bałkany, Bliski Wschód i do Północnej Afryki. Po przezwyciężeniu kryzysu gospodarczego na początku lat trzydziestych w dwumieście powstawało 13% polskich wyrobów tekstylnych, a dochód z ich sprzedaży przekroczył ¼ zysków produkcji włókienniczej całego kraju.

W latach II wojny światowej w Bielsku, Białej i okolicy działało około 150 zakładów produkcyjnych, wiele z nich pracowało dla przemysłu zbrojeniowego III Rzeszy. Małe firmy połączono w większe przedsiębiorstwa. Komasacja upaństwowionych zakładów trwała w czasach Polski Ludowej: w 1947 roku działało 28, w 1950 roku 13, a w 1964 roku 9 dużych zakładów przemysłu wełnianego. Podobnie było w innych branżach. Z powodu zróżnicowanej produkcji Bielsko-Biała zyskało miano „miasta stu przemysłów”, w 1965 roku w granicach miasta działało 266 zakładów. Największą inwestycją była budowa Fabryki Samochodów Małolitrażowych w latach 1972-1978.

Mimo unowocześnienia i rozbudowy wiodącego przemysłu wełnianego, ostatnia dekada XX wieku przyniosła jego upadek. O dawnym znaczeniu tej dziedziny wytwórczości przypominają liczne budynki pofabryczne, zaadaptowane na centra handlowe i usługowe. 

 

Skrzynki w ramach GeoŚcieżki Zabytki przemysłu i techniki

W pobranym pliku gpx umieść skrzynki:


nieaktywne
ignorowane
założone przez Ciebie
obserwowane
znalezione
Liczba logów w pliku gpx*: 5

*) - dla każdej skrzynki. Dostępne tylko dla formatu "gpx" OK
informacja
Statystyki dla GeoŚcieżki Zabytki przemysłu i techniki
Twój stopień zaawansowania dla GeoŚcieżki


0% (znalazłeś 0 z 32 keszy GeoŚcieżki)

Pokaż więcej statystyk

Opinie i komentarze

Dodaj wpis