W tej geościeżce chcielibyśmy nieco Wam przybliżyć polską oświatę w międzywojennym niemieckim Szczecinie.

Po zakończeniu I wojny światowej i odrodzeniu niepodległej Polski szczecińska Polonia liczyła niespełna tysiąc osób i składała się głównie z robotników przemysłowych. Trochę było też rzemieślników i tylko dwie rodziny inteligenckie. W kolejnych latach przybywało też wielu robotników rolnych, szczególnie w okolicach Szczecina – łącznie było to około dwóch tysięcy osób z czego połowa w samym mieście. Od roku 1925 istniała tu polska placówka dyplomatyczna.

Mimo trudnych warunków i przy niechęci lokalnych władz co bardziej świadome jednostki walczyły
o zachowanie odrębności narodowej Polaków na obczyźnie. Lokalnie działały tu polskie organizacje – Towarzystwo Polsko-Katolickie (od 1890 r.), Związek Polaków w Niemczech (od 1924), Towarzystwo Śpiewu im. Chopina (od 1927).

Podstawą utrzymania takiej odrębności było jednak nauczanie w języku ojczystym. Początkowo były to niewielkie inicjatywy prywatne, spotkania w mieszkaniach i wynajętych salach, ale dopiero na mocy pruskiej „ordynacji” szkolnej z 31.12.1928 roku pojawiła się możliwość tworzenia legalnych szkół polskich w całych Niemczech. W Szczecinie Polskie Towarzystwo Szkolne powołano 10.05.1930 r. i po dwóch miesiącach wystartowała popołudniowa polska szkółka działająca aż do 1939 roku. W tym czasie kilkukrotnie zmieniła się jej lokalizacja, zmieniali się też nauczyciele.

Droga Keszerko/Drogi Keszerze! Nasza geościeżka składa się jakby z dwóch części.

Pierwsza z nich prowadzi przez miejsca, gdzie w latach 30. XX wieku odbywały się popołudniowe lekcje. Proponujemy Ci odwiedzenie tych lokalizacji w kolejności chronologicznej:

1. ul. Mazowiecka (1930)
2. ul. Malczewskiego (1931)
3. pl. Lotników (1931-34)
4. ul. Św. Ducha (1935-37)
5. ul. Szewska (1937-39).

Żaden z obiektów goszczących polską szkółkę nie przetrwał II wojny światowej.

Druga część geościeżki poświęcona jest osobom, które dzięki swojej determinacji i zaangażowaniu umożliwiły działanie tej szkółki. My dedykowaliśmy kesze nauczycielom wymienionym na pamiątkowej tablicy na placu Lotników, ale trzeba pamiętać, że oprócz nich czasami zajęcia prowadzili też oddelegowani pracownicy konsulatu, jak np. Stanisław Książyk (pierwsza lekcja!), czy Jarosław Pieniężny (gdy nie było już Maksymiliana Golisza, a jeszcze nie przybył Aleksander Omieczyński).

W keszach osobowych drugiej części geościeżki znajdują się literkocyferki potrzebne do odszyfrowania finałowych współrzędnych – zbierz je wszystkie!

(Dla lepszej logistyki proponujemy kesza poświęconego Józefie Gilowej podejmować tuż przed finałem)