„W każdej fali powietrza, światła, woni, w każdym kamyku przydrożnym i każdej trawie polnej, w liniach każdego ludzkiego oblicza i westchnieniu każdej piersi ludzkiej, tkwi cząstka duszy świata niewidzialnymi nićmi połączona z duszą artysty i w ruch ją wprawiać mogąca”
Nad Niemnem
Ulica Orzeszkowej znajduje się za plecami poznańskiej Palmiarnii i w swym spokoju i sielskości wydaje się ściśle harmonizować z otaczającą roślinnością, a wręcz w nią wrastać – bluszcz dziko pnie się po płotach, tworzy zielone portale nad wejściami, dopełniając ceglanym kamienicom o delikatnym wyrazie. Taki charakter smukle komponuje się z autorką Nad Niemnem, która w duchu sentymentalizmu podkreślała w tej powieści wartość harmonii z przyrodą. Ponadto utwór słynie z szerokich opisów przyrody.
Eliza Orzeszkowa urodziła się w 1841 roku w Miklowczyźnie. W wieku 17 lat wyszła za mąż a Piotra Orzeszkę, a lata spędzone w jego majątku w Ludwinowie pod Kobryniem ukształtowały jej osobowość. Była osobą oczytaną i zajęła się szerzeniem oświaty wśród ludu. Brała czynny udział w służbach pomocniczych podczas powstania styczniowego. Jej pierwsze próby literackie były wyrazem reakcji na problemy narodowościowe i społeczne. Jej nazwisko pojawiło się dwukrotnie poród kandydatów do Nagrody Nobla.
W obecnym 2015 roku obchodzona jest 105 rocznica śmierci Elizy Orzeszkowej. Nad trumną pisarki padły słowa: „Ona była żywą mądrością i czującym sercem całej epoki...”
Kesz jest częścią dyptyku wraz z Marią Konopnicką (OP8DFP):
Eliza Orzeszkowa (wtedy Pawłowska) przebywała w latach 1852 - 1857 na pensji sióstr sakramentek w Warszawie, gdzie poznała rok od siebie młodszą Marię Wasiłowską, późniejszą Konopnicką (przebywającą tam w latach 1855 - 1857). Ich przyjaźń przetrwała wiele lat, ugruntowana wspólnymi zainteresowaniami literackimi. Kobiety zdawały się rozumieć bezgranicznie, czego wyraz stanowią wysyłane między nimi listy. Obydwie zmarły w roku 1910. Na pamiątkę ich spotkania, na gmachu budynku sióstr sakramentek znajduje się pamiątkowa tablica. Zapewne więc nie bez przyczyny ich nazwiskami nazwano równoległe sobie, tak do siebie podobne i tak 'liryczne' poznańskie ulice - Konopnickiej i Orzeszkowej.
Źródło:
E. Orzeszkowa, Opowiadania wybrane, Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1993
Update 11.11.15 - aktualizacja po rzekomym zniknięciu, podmiana pojemnika na analogiczny ale lepiej się trzymający, zmiana podpisu do spojlerowego zdjęcia i tym samym przesunięcie kesza o półtora metra
27.11.15 - pojawienie się drugiej części dyptyku, dodanie informacji o tym w opisie + nota biograficzna
24.07.16 - przełożenie kesza kawałeczek w prawo: poprawienie kordów