GFS zaprasza ponownie do Krywałdu

Historia.

Fabryka Materiałów Wybuchowych Lignoza SA 

Reńsko-Westfalskie Zjednoczenie Fabryk Prochu w Kolonii dnia w 1875 r. zakupiło 10,33 hektara ziemi by wznieść na tym terenie prochownie. W 1878 zakupiła ją Paulina Güttler, która poza rozbudową fabryki wzniosła na jej terenie także kaplice św. Barbary. W roku 1896 fabryka ponownie zmienia właściciela - na niemiecką firmę, która dokonuje kolejnej rozbudowy, rozpoczyna się też produkcja materiału wybuchowego Silesia. 1900 powstaje budynek dyrekcji. Jest to jeden z zabytków architektury w tym rejonie, zbudowany w stylu ekletyczno-modernistycznym. W 1905 wybudowano wille dla dyrektora fabryki w zbliżonym stylu. W latach 1896-1908 budowano też budynki mieszkalne dla pracowników. W roku 1908 dobudowano cechownie, w 1910 stacje transformatorową oraz sieć wodociągową. Od 1908 funkcjonowała już nazwa Lignose A.G.. W roku 1911 rozpoczęto budowę nowej wytwórni o nazwie - miała ona produkować materiały amonowo-saletrzane o nazwie Lignozyt. Głównym odbiorcą produkowanych materiałów była Kopalnia Dębieńsko, początkowo transportowano towar furmankami, po utworzeniu linii kolejowej - pociągami. Od 1915 funkcjonowała już własna bocznica fabryki. Po wybuchu pierwszej wojny światowej ponownie musiano produkować chloranowe środki strzałowe, więc produkcje przeprofilowano, wybudowano też kilka budynków z blachy, wyłożonych azbestem. W celu uniezależnienia fabryki od dostaw z zewnątrz powstała też własna wytwórnia surowca.

W 1922 właścicielem fabryki została Spółka Akcyjna Lignoza z kapitałem niemiecki. Od 1924 kapitał spółki był już wyłącznie polski. Lata 1924-1929 to lata modernizacji i rozbudowy. Starano się też zwiększyć bezpieczeństwo załogi. W latach 1925-26 ruszyła produkcja prochu lontowego i bezdymnego prochu myśliwskiego, od 1928 fabryka zmieniła technologie produkcji saletrzano-amonowych materiałów wybuchowych, co zaowocowało wzrostem bezpieczeństwa produkcji. A także znacznym wzrostem produktywności. W latach 1930-31 zaczęto też produkować materiały pirotechniczne, zakończoną dopiero w 1993. W tym czasie fabryka była przez wiele lat jedynym a później jednym z większych producentów.

Fabryka Tworzyw Sztucznych Krywałd ERG i Krywałd-Plast

Od 1931 zaczęto też przygotowania do produkcji materiałów izolacyjnych z żywic syntetycznych. W 1933 produkowano mieszanki o nazwie silesit. Z czasem produkt ten wyparł dominujący wcześniej bakelit produkcji zagranicznej. Od 1936 poszerzono produkcje o żywice szlachetne - silesitany, lane, techniczne - silesitole a także wyroby papierowe tekstylno-żywicowe - sileteksty. Miały one zastosowanie w budownictwie, meblarstwie i elektrotechnice. W 1938 produkowano już tworzywa kazeinowe. Prace przerwano z powodu pogorszenia stosunków z Niemcami. Jako Krywałd-ERG fabryka funkcjonowała do 2001 roku. Zakłady Krywałdzkie brały udział w kręceniu dwóch filmów, odpowiedzialni byli za efekty pirotechniczne: w Pociąg do Hollywood (1987) i O rany, nic się nie stało!!! (1987).

Nadal funkcjonuje wytwórnia Krywałd-Plast i produkuje głównie granulaty PVC i polwinity, oraz prowadzi sprzedaż. Funkcjonuje już od 1998.

UWAGA:

Obecnie budynki zakładu stanowią dziś głównie ruiny, bądź niszczejące baraki. Część budynków zalała woda podczas powodzi. W niektórych nadal znajdują pozostałości materiałów wybuchowych. W lesie znajduje się sporo opuszczonych budynków i bunkrów, które stanowią miejsce spotkań młodzieży - są to niebezpieczne miejsca, gdzie łatwo może dojść do wypadku.

 
Skrzynka.

Skrzynka umieszczona jest na terenie ruin po starych zakładach, zabierz rękawiczki.

Zachowaj szczególną ostrożność, na teren wchodzisz na własną odpowiedzialność.

Życzymy udanych "łowów"  GFS: Grzegorz, Michał, Joanna.