Według tradycji jest najstarszym obiektem kultu religijnego w mieście. Ta niewielka budowla, o prostej i surowej architekturze, wniesiona została na planie ośmioboku i nakryta kopułą, w kształcie rozszerzającego się dołem dzwonu. Pierwsza urzędowa wiadomość pojawiła się dopiero w 1640 (wg innych źródeł w 1598) w protokole pierwszej zachowanej w oryginale wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego dokonanej przez archidiakona krakowskiego Krzysztofa Kazimierskiego. Około 1720 drewniany budulec kościoła uległ zniszczeniu. Kościół został odbudowany z drewna dopiero w 1740, gdy przejął czasowo funkcje kościół Mariackiego, który był w gruntownej przebudowie. Wokół obu kościołów znajdowały się cmentarze. Kościół św. Krzyża spłonął 13 IV 1807 w czasie wojen napoleońskich. Odbudowany został z kamienia wapiennego ok. 1810. Od połowy XIX w. Nieco wzrosło zainteresowanie małym Kościółkiem, odprawiano tam mszę co niedziele, a później również msze w języku niemieckim dla mniejszości niemieckiej. W 1906 roku został wymieniony dach gontowy na łupkowy. Wokół kościółka znajdował się cmentarz.
8.09.1957 kościółek został uznany za budowlę zabytkową. Od 1964 przy kościele św. Krzyża ustanowiono rektorat.
Co do kesza jest to magnetyk schowany na zewnątrz kościółka.Kordy wskazują na kościółek :)