Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
You have to be logged-in in order to perform operations on this cache.
stats
Show cache statistics
[SzK] Cmentarz żydowski Zharnov - OP9MNA
ז'ארנוב
This cache belongs to GeoPath!
Please log in to see the coordinates.
Altitude: m. ASL.
 Region: Poland > łódzkie
Cache type: Other type
Size: Micro
Status: Ready for Search
Date hidden: 04-02-2023
Date created: 25-01-2023
Date published: 04-03-2023
Last modification: 21-03-2023
11x Found
1x Not found
0 notes
watchers 0 watchers
46 visitors
9 x rated
Rated as: Excellent
1 x recommended
This cache is recommended by: Jeanpaul
In order to view coordinates and
the map of caches
you must be logged in
Cache attributes

Go geocaching with children  Bike  One-minute cache  Take something to write  Fixed by magnet  Monumental place  Password needed to post log entry! 

Please read the Opencaching attributes article.
Description PL

    Do Żarnowa Żydzi zaczęli przybywać dopiero po rozbiorach Polski. U schyłku XIX w. udział ludności żydowskiej wynosił prawie połowę. Miasteczko posiadało swój cmentarz żydowski, a z początkiem XX wieku zbudowano w nim murowaną bóżnicę i dom modlitwy bejt hamidrasz.

    Żarnów był biednym miasteczkiem. Jeszcze w latach 60. XIX wieku wszystkie domy były drewniane (w roku 1868 było 88 domów drewnianych i tylko 1 murowany). Także ludność żydowska była biedna i w większości zajmowała się rzemiosłem i handlem obwoźnym po wsiach.

     Podczas I wojny światowej wielu lokalnych Żydów było ofiarami, a wojska rosyjskie dopuszczały się gwałtów na Żydówkach.  

    Gmina, której podlegały cztery sąsiednie miejscowości, w tym Białaczów, posiadała od drugiej połowy XIX w. własnego rabina. W latach 1918–1939 zatrudniała rabina, rzezaka, szkolnika i sekretarza. Zarząd gminy liczył 10 członków. W jego składzie przez cały okres międzywojenny przeważali ortodoksi. 

    W mieście działało niewiele instytucji społecznych. Od 1927 r. istniało stowarzyszenie Gemilut Chesed. Przy zarządzie gminy istniało bractwo pogrzebowe. Większość pilnych akcji pomocowych organizował miejscowy felczer Klajnert. W Żarnowie istniał żydowski dom kultury, w którym działało kółko dramatyczne i biblioteka. Przez pewien czas przy domu kultury działało też kółko sportowe.

    W dwudziestoleciu międzywojennym społeczność żydowska w Żarnowie wzrosła z  919 osób w 1921 r. do ok. 1,5 tys. osób w chwili wybuchu II wojny światowej. Większość była biedna. Po wkroczeniu Niemców do Żarnowa we wrześniu 1939 r. rozpoczęło się prześladowanie Żydów.

    Niemcy utworzyli w Żarnowie getto, które było nieogrodzone; jednak opuszczanie jego granic przez Żydów było zabronione. W okresie funkcjonowania getta przybyło do niego 1,6 tys. Żydów. Byli to głównie uchodźcy i wysiedleńcy. Większość Żydów, aby przeżyć sprzedawała swoją własność; część z nich również pracowała okazjonalnie u Niemców albo u Polaków w gospodarce rolnej.

    Żarnowscy Żydzi przeżyli wstrząs, gdy 25 kwietnia 1942 zgładzono ich przywódców. Rozstrzelanie Judenratu (z przewodniczącym Abraham Weinbergiem) miało związek z wykryciem przez Niemców ukrywającego się w miasteczku działacza komunistycznego. 23 października 1942 r. przybyło do Żarnowa 2500 uchodźców eskortowanych przez policję. Niemcy polecili przewodniczącemu Judenratu Hillel Zachariaszowi stłoczenie uchodźców w domach miejscowych Żydów. 

    W dniu likwidacji getta Niemcy nakazali wszystkim Żydom zgromadzić się na głównym placu miasta. Ci, którzy pozostali w domach (dzieci i starcy) byli zabijani w miejscach, w których zostali odnalezieni. Następnie Niemcy wyselekcjonowali 15 (wg innych źródeł 50) Żydów, którzy mogli pozostać w Żarnowie. Reszta została pognana do getta w Opocznie. Podzielili oni los opoczyńskich Żydów wysłanych do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Treblinka II. Zagładę przetrwali tylko nieliczni Żydzi spośród tych, którzy mieszkali w Żarnowie w chwili wybuchu II wojny światowej i nastania okupacji niemieckiej. Po 1945 r. nie powrócili do swojego miasteczka, gdyż wiedzieli o mordowaniu wielu Żydów w małych miastach w Polsce. Wśród innych, w roku 1945 został zamordowany przez polskie podziemie także dentysta Dawid Lindenbaum.

 

 

    Na terenie Tresty Wesołej znajduje się cmentarz żydowski w Żarnowie. Granice cmentarza pozostają niezmienione od 1939 roku. W latach 2014-2016, dzięki zaangażowaniu m.in. Izraela Meira Gabaja z organizacji Ohele Cadyków oraz samorządu gminnego wzniesiono ogrodzenie z betonowych płyt prefabrykowanych, wykarczowano dziką roślinność, zbudowano ohel cadyka Jechiela Efraima Fiszela syn Henocha Henicha ha-Kohena z Aleksandrowa, a na cmentarz przeniesiono i ustawiono odzyskane kilkadziesiąt odzyskanych macew.

     Warto podkreślić, że większość macew pochodzi z XIX wieku, stanowiąc zabytki sztuki cmentarnej. 

opis powstał m.in. na podstawie sztetl.org.pl

 

O skrzynce

Proszę precyzyjnie odkładać tak jak zastano!

Hasłem jest zwierzę na ostatniej macewie po prawej stronie pisane wielkimi literami 

Rules of reactivation Reaktywacja jest możliwa, o ile istnieje pewność, że skrzynka zaginęła
Read more about reactivation of geocaches here
Additional hints
You must be logged-in to see additional hints
Pictures
Tablica kirkutu
Jedna z historycznych macew