Szósty Dzień Świąt Bożego Narodzenia

Prezenty pod choinką i kolędy to nieodłączne atrybuty świąt Bożego Narodzenia. Inni mają swoje „Jingle Bells”, a my mamy kolędę pt. „Bóg się rodzi”.

Ta królowa polskich kolęd nosi faktycznie tytuł „Pieśń o Narodzeniu Pańskim” i została napisana przez Franciszka Karpińskiego. Tekst pieśni powstał w Dubiecku nad Sanem, na zamówienie księżnej marszałkowej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej. Kolęda, wraz z innymi utworami składającymi się na Pieśni nabożne, zabrzmiała po raz pierwszy w 1792 r., w Starym Kościele Farnym w Białymstoku. W tym samym też roku ukazało się jej pierwsze wydanie, sporządzone w klasztorze oo. Bazylianów w Supraślu.

Pieśń składa się z pięciu zwrotek, każda po osiem ośmiozgłoskowych wersów. Występują rymy dokładne, żeńskie, krzyżowe. Łańcuch oksymoronów w tekście, np. „blask ciemnieje” uwydatnia znaczenie cudu, jaki miał miejsce w stajence. Słowa kolędy podkreśla formuła z Ewangelii św. Jana: „A Słowo Ciałem się stało i mieszkało między nami”. Piąta strofa rozpoczynająca się słowami „Podnieś rękę, Boże Dziecię, błogosław (Ojczyznę) krainę miłą” nadaje pieśni charakteru narodowego. Zwrotka ta nawiązywała również do posiadłości książąt Lubomirskich. Utwór tak poważny w treści, znacznie odróżniał ją od popularnych wtedy kolęd ludowych. Autorowi udało się połączyć wzniosłość z potocznością.

Tekst Karpińskiego był śpiewany już wkrótce po opublikowaniu, ale na różne melodie. Obecnie używana melodia jest utrzymana w rytmie poloneza. Przypisywana bywa Karolowi Kurpińskiemu, aczkolwiek nie wyklucza się także jej ludowego pochodzenia. Według innych źródeł jest to polonez koronacyjny królów polskich, jeszcze z czasów Stefana Batorego (XVI w.). W pierwszej połowie XIX wieku była już powszechnie znana w całej Polsce, chociaż śpiewano ją w różnych wariantach melodycznych. Interpretacja instrumentalna pieśni została wykorzystana w dodatku do gry komputerowej Civilization V o tytule Nowy Wspaniały Świat. (źródło)

A oto jedna z nigdy niepublikowanych wersji, świadcząca o tym, że autor tekstu był keszerem:

„Bóg się rodzi, Moc truchleje.

A ty dzisiaj szukasz kesza…

I go znajdziesz! - Mam nadzieję….-

Jeśli czegoś nie pomieszasz…

Garmin prostą drogę wskaże,

Eppendorfa nie okaże.

To Świąteczna Ścieżka Łódzka -

Większa pomysłowość ludzka.

„Są już kordy! Wreszcie mogę…”

- Więc zanotuj, człeku miły –

„…Ruszać sprawnie! Bystro w drogę!”

To nie ponad Twoje siły!

Zimy łagodne są z nami.

Bacz na błoto pod nogami!

Glina chlupie w miarę kroków.

Leżeć łatwo w takim w mroku.

Widzisz? Wszędzie tu krajobraz

Tknięty ręką przez człowieka.

W wigilijnym elemencie

Skarb dzisiejszy na Was czeka.

Jest podpowiedź w tym opisie.

Więcej nie chce śpiewać mi się…

Aby Święta się darzyły

Oraz zdrowe dla Was były!”

Tekst może posłużyć jako wskazówka w dotarciu do dzisiejszej skrzynki. Ponadto - w sposób nieznacznie zawoalowany, przekazuje prasłowiańską mądrość ludową, że w życiu przydają się rękawiczki, a przy temperaturach powyżej zera -  kalosze.

P.S. Jest logbook, jest ołówek, są certyfikaty...