Wracałem z pracy w Ciechanowie i oczom moim ukazał się znak. Miałem trochę czasu, więc niewiele myśląc skręciłem i pojechałem. Nie wierzyłem, że nie ma tu skrzynki, ale c:geo pokazywało, że nie ma. A przecież jeżeli jest znak, to o miejsce, ktoś musi dbać. I rzeczywiście z daleka widać powiewającą na maszcie flagę, jest krzyż, kamienie z nazwiskami, tabliczka pamiątkowa i tablica informacyjna.

Wykorzystałem co miałem w aucie i zrobiłem mikrusa. Przeszedłem się po okolicy, zszedłem w dół skarpy, ale śmietnisko trochę mnie odrzuciło i stwierdziłem, że na dole nie ma co zakładać kesza.

Teraz, jak siedzę przy komputerze i zakładam skrzynkę okazuje się, że była tutaj kiedyś inna, w sumie całkiem niedaleko, ale (niedawno) została zarchiwizowana. No cóż... teraz jest nowa, więc zapraszam!

TROCHĘ HISTORII:

Niewiele wiedziałem o tej bitwie, a przez przypadek, szukając miejsca zobaczyłem na tyłach tablicy z planem bitwy jej opis, który jest w kiepskim stanie, więc przytaczam go poniżej. Zawsze przyjemniej czyta się w fotelu niż na stojąco na zimnie, gdyby ktoś wybierał się w najbliższym czasie ;)

W pierwszych dniach sierpnia 1920 roku wojska bolszewickie podeszły pod Warszawę i podjęły atak od północnego wschodu. 8 sierpnia Rosjanie zaatakowali Ciechanów siłą trzech dywizji. Trzy dni później 8 Brygada Kawalerii dowodzona przez gen. Aleksandra Karnickiego odzyskała przedmieścia miasta. Od 15 sierpnia na linii Sochocin – Nowe Miasto – Nasielsk – Radzymin, operowała III Armia rosyjska. Ze strony polskiej dostępu do Warszawy broniła od Płońska i Zegrza V Armia.

Wobec przeważających sił wroga zadaniem V Armii było prowadzenie działań zaczepnych. Polegało ono przede wszystkim na atakowaniu poszczególnych jednostek taktycznych nieprzyjaciela m.in. 18 dywizja piechoty miała zabezpieczać lewe skrzydło armii uderzając na Ciechanów, który w tamtych dniach przechodził z rąk do rąk. Wycofujący się z miasta Rosjanie zniszczyli radiostację, jak czas pokazał miało to dla nich tragiczne konsekwencje.

Krwawe wali w trójkącie Płońsk – Pułtusk – Ciechanów rozgorzały 16 sierpnia. 18 dywizja obsadziła odcinek Ślubowo – Soboklęszcz – Łopacin – Bądkowo w następującym porządku:

49 pułk piechoty (pp) operował w okolicach Ślubowa, 144 pp obsadził Soboklęszcz, 145 pp odcinek Łopacin – Bądkowo. Na wschód od Bądkowa znajdowały się I i II batalion (baon) 42 pp, które wcześniej zmuszone zostały do opuszczenia Sońska. III baon kierujący się na Sarnową Górę został odrzucony przez Rosjan od Kraszewa. Tymczasem 145 pp odparł atak rosyjski i odepchnął nieprzyjaciela od Sarnowej Góry. Stało się tak gdyż Rosjanie w przerwę między swoje 54 a 4 dywizję wprowadzili 33 dywizje i skierowali ją zaraz w stronę Ciechanowa. W godzinach wieczornych udało się na krótko zająć Sarnową Górę, ale piechota sowiecka wtargnęła do Ciechanowa, a pod Łopacinem trwały ostre walki. W tych walkach 18 dywizja poniosła straty w postaci zabitych i rannych 30 oficerów i 775 żołnierzy. Liczbę zabitych i rannych żołnierzy rosyjskich trudno oszacować, wiadomo jednak, że do niewoli wzięto ok. 1000 jeńców, kilkaset wozów i 20 karabinów maszynowych.

17 sierpnia nastąpiło niewielkie przegrupowanie polskiej 18 dywizji w rejon Sochocin – Żochy – Sarnowa Góra – Łopacin – Gąsocin. Manewr ten wynikał z odrzucenia nieprzyjaciela poprzedniego dnia znad Narwi i wbicie klina między ich 3 a 15 Armię, która poszła w stronę Ciechanowa. W Sochocinie stał bardzo osłabiony 42 pp, jedna bateria i część grupy generała Karnickiego, w Żochach operował 144 pp, który miał rozkaz uderzyć na południowy zachód, w Sarnowej Górze i Łopacinie 145 pp, a w Gąsocinie 49 pp. Pułk ten otrzymał rozkaz uderzenia na Sarnową Górę. Szturm rozpoczęto z wyniesienia między wsią, a folwarkiem. Atak nie powiódł się. Wieczorem siłami 144 pp zaczął się atak na wieś Kępę, gdyż w okolicach Płońska zaczęła operować nieprzyjacielska 33 dywizja strzelców. Rozpoczęły tez długie walki o odzyskanie Ciechanowa, co miało bardzo duże znaczenie psychologiczne. Był to przełomowy dzień dla całej Bitwy Warszawskiej.

Do rozstrzygających walk doszło w nocy z 17 na 18 sierpnia. 49 pp posadowiony w Sarnowej Górze, w centrum 18 dywizji, uderzył z powodzeniem w kierunku Sońska. Znalazł się tym samym w środku 33 dywizji rosyjskiej. Polacy wzięli do niewoli kilkunastu oficerów sztabowych, kilkudziesięciu jeńców i tajną kancelarię dywizji.

Po wycofaniu się Rosjan III baon 42 pp otoczył Sarnową Górę. 16 dywizja dowodzona przez gen. Krajowskiego wzięła Ciechanów i uderzyła w kierunku Mławy. Siły 15 Armii i część armii sowieckiej zostały w ten sposób pobite i odrzucone w kierunku północno-wschodnim.

Szczególnie trudnią sytuacja zarysowała się 18 sierpnia, gdy 18 i 54 dywizje sowieckie zaczęły atakować linię Smardzewo – Sarblewo – Kacice. Od północy na oddziały gen. Franciszka Krajowskiego w składzie: 8 Brygada kawalerii, 42, 144 i 145 pułki piechoty uderzyły 33 i 4 dywizje rosyjskie, a od północnego wschodu 16 i 11 dywizje strzelców. Przegrupowane oddziały polskie jednak z pełnym powodzeniem odparły nieprzyjaciela. Nowy dowódca na czele I brygady Dywizji Ochotniczej mjr B. M. Mond na czele brygady ochotniczej wkroczył do Ciechanowa. W następnych dniach oddziały polskie konsekwentnie rozbijały oddziały nieprzyjacielskie.

Pamięć o krwawej bitwie pod Sarnową Górą jest wciąż żywa. Nazwa tej miejscowości jest wyryta na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. A stojący na miejscu bitwy pomnik jest hołdem miejscowego społeczeństwa złożonym bohaterskim obrońcom Ojczyzny w 1920 r.

O KESZU:

Kesz to mikrus na obrzeżach miejsca pamięci, po lewej stronie stojąc twarzą do pomnika. Weźcie pisadełko.