Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
Musisz być zalogowany, by wpisywać się do logu i dokonywać operacji na skrzynce.
stats
Zobacz statystykę skrzynki
Sobiechy - GARNKI NA TATULOWYM POLU - OP9FWU
Rowerem po gminie Budry
Właściciel: Volt71
Ta skrzynka należy do GeoŚcieżki!
Zaloguj się, by zobaczyć współrzędne.
Wysokość: m n.p.m.
 Województwo: Polska > warmińsko-mazurskie
Typ skrzynki: Tradycyjna
Wielkość: Mała
Status: Gotowa do szukania
Data ukrycia: 31-10-2021
Data utworzenia: 30-10-2021
Data opublikowania: 01-11-2021
Ostatnio zmodyfikowano: 11-07-2022
12x znaleziona
0x nieznaleziona
0 komentarze
watchers 0 obserwatorów
17 odwiedzających
10 x oceniona
Oceniona jako: znakomita
2 x rekomendowana
Skrzynka rekomendowana przez: Hr. Jan Usz, PippiLotka
Musisz się zalogować,
aby zobaczyć współrzędne oraz
mapę lokalizacji skrzynki
Atrybuty skrzynki

Można zabrać dzieci  Dostępna rowerem  Szybka skrzynka  Weź coś do pisania  Umiejscowiona na łonie natury, lasy, góry itp  Miejsce historyczne 

Zapoznaj się z opisem atrybutów OC.
Opis PL

a6ccd359-a0a4-48b1-a310-a810242b2e92.jpg

Z po­wodu bezpośredniej bliskości granicy państwowej, najle­piej, jeśli przed wyprawą tutaj powia­domimy placówkę Straży Granicznej w Węgorzewie o tym zamiarze telefon +48 87 437 83 20.

W 1562 r. pełniący obowiązki staro­sty węgorzewskiego Eliasz Kanitz osa­dził tutaj Matthesa von Salpen, czyli Macieja z Prażmowa koło Rynu, z za­daniem sprowadzenia osadników, którzy na 10 lat mieli być zwolnieni z wszelkich powinności.

f3cf19f6-ccab-4dac-a8ad-ced851695ff6.jpg

d661ea8f-5210-4247-b16e-da51ec91081e.jpg

W 1564 r. wieś przeistoczy­ła się w szlachecką, na skutek nadania jej Kanitzom przez księcia Albrech­ta, i podobnie jak inne osady z ówcze­snego klucza Kanitzowego – w 1568 r. powróciła w ręce książęce.

W roku 1600 wieś liczyła 34 mieszkańców, w tym dwóch rzemieślników. Świadcze­nia realizowane były na rzecz domeny książęcej przy zamku węgorzewskim. W 1858 r. mieszkały tu już 723 oso­by, zaś w 1939 r. – 537. Obecnie So­biechy liczą 252 mieszkańców (sierpień 2017 r.).

W najstarszych zapisach wieś określano mianem – Sobiechwolla, Sobiechwohl, Sobiechendorf, po czym na dłużej przyjęta została nazwa – So­biechen. W 1938 r. oficjalna nazwa zo­stała zmieniona na – Salpen, w nawią­zaniu do przydomka pierwszego sołtysa. Po wojnie powrócono do pierwotnej na­zwy w spolszczonej formie.

Historia tutejszego osadnictwa jest jednak dużo starsza, niż wskazywałyby szesnastowieczne dokumenty. W 1717 r. słynny pastor węgorzewski Jerzy An­drzej Helwing informował, iż pola wo­kół wsi Sobiechy obfitują w kamienne topory,

29cb5b73-5c82-44c0-a178-f7ffa7de493a.jpg

co świadczy o ludz­kiej tutaj bytności sprzed co najmniej 4 tysięcy lat.

W 2004 r. w Sobiechach został zrealizowany projekt „Garnki na tatulowym polu”,

b6110a2d-7d6c-4aaf-b815-f15c9a52f820.jpg

mający na celu zapoznanie uczniów tutejszej szko­ły podstawowej z różnorodnymi aspek­tami archeologicznego dziedzictwa kul­turowego. Projekt był koordynowany przez Towarzystwo Ratowania Dzie­dzictwa Kulturowego Kresów Dawnych i Obecnych „Ojcowizna” z Węgorzewa oraz węgorzewskie Muzeum Kultury Ludowej, a osobiście przez archeologa z tego muzeum – dr Jerzego Marka Łapo. Oprócz „lekcji muzealnych”, uczniowie z Sobiech ruszyli też na okoliczne pola w poszukiwaniu prehistorycznej cerami­ki oraz innych artefaktów. Obszar i za­kres owych ćwiczeń był konsultowany ze służbami konserwatorskimi w Olsz­tynie. W wyniku owych uczniowskich badań archeologicznych odkryto 28 no­wych stanowisk, datowanych od epo­ki kamienia po okres nowożytny (XVI – XIX w.), korzystając często ze wska­zówek mieszkańców. Pomysł zaanga­żowania sobiechowskiej społeczności w poznawanie dziedzictwa kulturowego własnej okolicy okazał się bardzo udany.

Centrum edukacyjno-kulturalne wsi Sobiechy stanowi tutejsza Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Listopada 1918 r. Placówka ta realizuje liczne pro­jekty na rzecz wiejskiej społeczności, czynnie współpracując z wieloma or­ganizacjami i instytucjami zewnętrzny­mi. W ramach jednego z takich projek­tów, przeprowadzonego w 2002 r., dzie­ci wykonały w pracowni ceramicznej węgorzewskiego muzeum makietę wsi,

83c40c6a-99a1-4383-b1e4-81aea2fd2761.jpg

a pod egidą Towarzystwa „Ojcowizna” opublikowano wydawnic­two – „Sobiechy. Encyklopedia szko­ły i wsi”. Szkołę w Sobiechach założo­no w 1741 r. W okresie międzywojen­nym dwóch nauczycieli uczyło tu około 90 uczniów. Ostatnim, niemieckim kie­rownikiem szkoły był – Elimar Bluhm, natomiast pierwszym kierownikiem po wojnie, który w 1946 r. od podstaw orga­nizował tutaj polskie szkolnictwo, była imigrantka z Wileńszczyzny – Zuzanna Kisłowska. W latach 1988 – 94 dokona­no poważnej rozbudowy szkoły, do daw­nego, postawionego w 1901 r. budynku szkolnego

f175c4cf-27df-46b6-9ddc-7b37b04535d6.jpg854fe3eb-8547-4398-b8d6-ac898b43e290.jpg

dobudowując dwa nowoczesne, ale dopasowane architek­tonicznie, wyższe segmenty. Warto odwiedzić szkołę w So­biechach, obejrzeć makietę wsi i poczy­tać biogramy rodzin powojennych osad­ników, a także wejść na górną kondy­gnację i wyjrzeć za okno, bowiem z po­sadowionej na wzgórzu szkoły roztacza się piękny widok na dolinę Węgorapy i elektrownię wodną w Ołowniku.

Wśród nazwisk przedwojennych mieszkańców wsi zaledwie kilka ma polskie i litewskie brzmienie – prze­ważają nazwiska niemieckie, co wybit­nie świadczy o tym, iż był to północny kraniec Mazur. W XVIII w. osiedlali się tu również austriaccy Salzburczycy. Pierwszymi powojennymi osadnikami w Sobiechach były rodziny Ziółkow­skich i Konopków z Suwalszczyzny. W 1946 r. w Sobiechach odnotowano już 71 nazwisk, w przeważającej mierze z Wileńszczyzny, zaś w 1947 r. osadzono tutaj 30 przymusowych przesiedleńców ukraińskich z akcji „Wisła”. Takie były początki społeczności polskich Sobiech.

Sobiechy są według mnie drugą po Zabroście Wielkim wsią gminy Budry, gdzie można podziwiać bardzo ciekawą architekturę w dość zwartym układzie urbanistycznym.

Zaraz po wjeździe do wsi od strony Pawłowa, po prawej stro­nie napotkamy budynek dawnej gospody Augusta Sperlinga,

070c5258-7287-42f3-beac-d5ce0e65433f.jpg

9799d2e2-8946-4337-9d17-c158fc7a1476.jpg

którą po kryzysie lat 30. przejął konkurent (dru­ga gospoda w Salpen) – Fritz Krutzke. Przemieszczając się dalej wzdłuż wiej­skiej ulicówki napotkamy więcej intere­sujących budynków,

f2aee03a-7556-483c-80df-7e5c592f36b5.jpg

w prze­ważającej mierze z okresu międzywo­jennego.

Bardzo oryginalną formę ma parterowy budynek z centralnym ry­zalitem i wystawką dachową, opatrzo­ną pazdurem i kutym ozdobnie balko­nem, a także sztukaterią około okienną,

7c0b50a4-b8fc-4e5b-8467-bc76a3b44624.jpg

mieszczący niegdyś firmę handlową Franza Schmenga. W podob­nym stylu architektonicznym, ale z cen­tralnym pseudoryzalitem i bez balkonu,

60c49751-9de8-490d-8a8f-b9a51b2da4a6.jpg

zbudowana jest dawna parte­rówka Franza Bastiana (nazwisko wska­zuje na być może hugenockie pochodze­nie).

Ciekawą architekturę prezentuje również ustawiona szczytem do drogi, mansardowa kamienica dawnego domu nauczycielskiego,

2a62bbde-5ced-47c3-a0d0-6bd986edffb5.jpg

zbudowa­nego w 1930 r.

Oprócz dość zwartej ulicówki, do wsi Sobiechy należą też liczne gospo­darstwa kolonijne. Przy szutrowej dro­dze na południe, do Pietreli, znajdu­ją się zabudowania gospodarstwa naj­większego rolnika z Salpen (79 ha) – Bernharda Heidela, a w tym budynek mieszkalny z czerwonej cegły na ka­miennym cokole,

764f8637-0988-4c11-8c1b-b9fb677b5894.jpg

opatrzony pseudoryzalitem z wystawką dachową, zbudowany w 1911 r.

Natomiast tuż poza wsią w kierunku na Ołownik, po prawej stronie szosy zachował się ma­lowniczy dom młynarza Ottona But­schkusa.

897ba4a7-f838-437c-8dde-321718989026.jpg

Na wzgórzu za bu­dynkiem stał niegdyś należący do niego młyn wiatrowy.

5da2fd6b-b3d7-4468-b3ee-d720d931cff3.jpg

Współczesne Sobiechy są wędkar­ską stolicą gminy Budry. Na południo­wy wschód od wsi zlokalizowane są dwa dogodne łowiska. Skręcając na lewo z szutrowej drogi do Więcek trafimy nad malowniczy zespół stawów rybnych

78f305ba-6c18-4301-ae15-bbe56d7008d4.jpg

z wygodną rybaczówką, po­łożony wśród wzgórz, opadających ku Niecce Skaliskiej. Jest to niezłe miej­sce do relaksacyjnych połowów, a także do obserwacji białych czapli i drapież­ników, dobierających się do rybiego, „szwedzkiego stołu”.

Natomiast szu­trówka do Pietreli, biegnąca na prawo z samego centrum Sobiech doprowadzi nas do „Domu Wędkarza” – malowni­czej willi nad stawem rybnym, przy któ­rej dla jeszcze większej atrakcji znajduje się niewielka hodowla danieli.

5b1e3711-bda6-4cb3-82ee-9f6ebf8a993e.jpg

Bibliografia załącznikowa:

  • Wojciech Marek Darski, KRAINA WĘGORAPY Wędrówki po gminie Budry, Gmina Budry 2018.

 

Zasady reaktywacji Reaktywacja jest możliwa tylko po bezpośrednim kontakcie z autorem/właścicielem skrzynki
Przeczytaj więcej o reaktywacji skrzynek TUTAJ
Dodatkowe informacje
Musisz być zalogowany, aby zobaczyć dodatkowe informacje.
Wpisy do logu: znaleziona 12x nieznaleziona 0x komentarz 0x Wszystkie wpisy