Pomnik Wiktora Pniewskiego

O MIEJSCU:

Wiktor Pniewski (ur. 5 grudnia 1891 w Kłecku zm. 13 sierpnia 1974 w Koźminie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, uczestnik powstania wielkopolskiego, organizator lotnictwa powstańczego, organizator i uczestnik pierwszego nalotu bombowego lotnictwa II RP, uczestnik walk we Francji i Wielkiej Brytanii. Kawaler Orderu Virtuti Militari.

Syn urzędnika pocztowego Stanisława i Anny. Uczył się w Poznaniu. Od 1906 w czasie nauki w Szkole Handlowej, należał do koła Towarzystwa Tomasza Zana. Od 1910 pracował w Poznaniu jako drogerzysta. Powołany został do odbycia służby wojskowej w armii niemieckiej w październiku 1911 w 9 Pułku Huzarów w Strasburgu. Zdobył kwalifikacje lotnika obserwatora. Przeniesiono go do 4 Baonu Lotniczego, jako pomocnika mechanika w grudniu 1913. Brał udział w walkach w I wojnie światowej.

W okresie od października 1916 do 1 czerwca 1917 szkolił się w Szkole Lotniczej w Koszalinie, którą ukończył w stopniu sierżanta z tytułem pilota. Skierowany na front zachodni. W sierpniu 1918 kontuzjowany. Po wyleczeniu ran, w październiku 1918 skierowany do Stacji Lotniczej na Ławicy. Od listopada 1918 był członkiem POW i organizował komórkę w swojej jednostce. Do działalności konspiracyjnej razem z kolegą sierż. pilotem Józefem Mańczakiem wciągnął 5 pilotów, 2 obserwatorów i 32 mechaników lotniczych. W czasie rozpoczętej rewolucji w Niemczech został wybrany do Rady Robotniczej i Żołnierskiej. Od końca grudnia 1918 uczestniczył w walkach w powstaniu wielkopolskim. 4 stycznia 1919 brał udział w bitwie o Ławicę, zakończonej opanowaniem lotniska 5 i 6 stycznia. Powstańcy przejęli ponad 100 samolotów, ok. 300 balonów obserwacyjnych i zepelinów, zapas bomb lotniczych, 20 ckm, amunicję do ckm, kilkadziesiąt silników lotniczych i inny sprzęt lotniczy. Później oszacowano zdobyte uzbrojenie i sprzęt na 160-200 mln marek niemieckich. Niektórzy historycy uważają, iż był to największej wartości łup wojenny w dziejach Polski, większy nawet niż ten zdobyty w bitwach pod Grunwaldem i pod Wiedniem. Wcześniej nie dopuścili do wywozu samolotów i innego sprzętu lotniczego do Frankfurtu n. Odrą. Został pierwszym komendantem Stacji Lotniczej na Ławicy. W skład Stacji weszły 4 kompanie: 1 kompania lotnicza, 2 kompania warsztatowa, 3 kompania wartownicza, 4 kompania rekrucka. Już 7 stycznia brał udział razem z kolegami w demonstracyjnych lotach nad Poznaniem, na 6 samolotach wywiadowczych LVG C.V Ludność Poznania z entuzjazmem wyległa na ulicę miasta i wiwatowała na cześć polskich lotników z armii powstańczej. Po opanowaniu Ławicy na rozkaz komendanta Stacji sierżanta Wiktora Pniewskiego było zorganizowane bombardowanie przez Polaków lotniska we Frankfurcie. Wcześniej na zdobycznych samolotach rozkazał zamalować na kadłubach czarne krzyże i namalować biało-czerwone szachownice zgodnie z rozporządzeniem nr 38 szefa Sztabu Generalnego WP z 1 grudnia 1918. W odwet za opanowanie lotniska Niemcy przeprowadzili bombardowanie lotniska Ławica 7 i 8 stycznia 1919. Po nalotach niemieckich, przeprowadzonych na wojska powstańcze w dniach 7–8 stycznia, polscy piloci 9 stycznia przeprowadzili odwetowy nalot na lotnisko we Frankfurcie. 6 polskich maszyn LVG C.V zbombardowało niemieckie lotnisko, zrzucając 900 kg bomb. Atak trwał godzinę. Polskie maszyny przeprowadziły sześć nalotów. Niemcy byli kompletnie zaskoczeni, a cywile we Frankfurcie przerażeni. Był to pierwszy nalot w historii polskich skrzydeł, zakończony sukcesem – Niemcy zaprzestali nalotów na Poznań. Pod dowództwem sierżanta Pniewskiego polscy lotnicy przeprowadzili pierwszą akcję na korzyść wojsk lądowych. 17 stycznia 1919 przeprowadzili obserwację stanowisk niemieckich 50 km w głębi terytorium wroga.

Na przełomie stycznia i lutego formował 1 lotniczą eskadrę wielkopolską (zwana też 1 Wielkopolską eskadrą polną), a 15 lutego objął jej dowództwo. Wspierał z powietrza w marcu 1920 Armię Wielkopolską walczącą pod Lwowem. 7 czerwca wrócił z eskadrą do Poznania. Od 16 czerwca z eskadrą walczył na Froncie Wielkopolskim, działając z lotniska Wojnowice pod Bukiem. Skierowany z eskadrą 6 września 1919 na Front Litewsko-Białoruski[6]. W styczniu 1920 powrócił z frontu do Poznania i objął dowództwo Stacji Lotniczej Ławica. W lutym sformował Zapasowy Dyon Lotniczy, obejmując jego dowództwo. Awansowany do stopnia kapitana 1 czerwca 1920. W działaniach wojennych 1920 dowodził Dyonem Zapasowym. Za czyny na polach walk w wojnie polsko-bolszewickiej odznaczony Virtuti Militari V klasy.

6 marca 1922 wyznaczony na zastępcę dowódcy Centralnej Składnicy Lotniczej w Warszawie. Od lutego do czerwca 1925 był słuchaczem Kursu doskonalącego dla oficerów sztabowych w Rembertowie i kursu kwatermistrzowskiego przy Wyższej Szkole Wojennej. W 1925 został przeniesiony do 3 pułku lotniczego w Poznaniu na stanowisko oficera taktycznego pułku. 12 kwietnia 1927 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 5. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa. 26 marca 1931 został przesunięty ze stanowiska kwatermistrza pułku na stanowisko dowódcy dywizjonu. W 1932 został przeniesiony do 6 pułku lotniczego we Lwowie na stanowisko komendanta Bazy. W 1935 został komendantem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1 w Dęblinie. 27 czerwca 1935 roku mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 4. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych. W 1936 przeniesiony do Kierownictwa Zaopatrzenia Lotnictwa w Warszawie na stanowisko zastępcy kierownika do spraw zaopatrzenia. W 1937, po utworzeniu korpusu oficerów lotnictwa, został zaliczony do grupy technicznej.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 przez Rumunię dotarł do Francji, gdzie dowodził Eskadrą Oficerską. W czerwcu 1940 organizował ewakuację do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do RAF, otrzymał numer służbowy P-0588. Został tam mianowany komendantem Obozu Żołnierskiego Polskich Sił Powietrznych (Dunholme – Lodge, 1940 – 1947). W 1947 wrócił do Polski i został zweryfikowany w stopniu pułkownika. Po powrocie do kraju był m.in. dowódcą pułku lotniczego, szefem Wydziału Wojskowego w Państwowym Instytucie Hydrologiczno–Meteorologicznym. Na emeryturę przeszedł 18 sierpnia 1952. Od 1952 do 1968 był cywilnym pracownikiem tego instytutu. Był członkiem Klubu Seniorów Lotnictwa przy Aeroklubie PRL. Zmarł 13 sierpnia 1974 w Koźminie. Spoczywa na cmentarzu w Rozdrażewie.

5 września 2009 w Kłecku odsłonięto obelisk poświęcony pamięci płk. Wiktora Pniewskiego.

W kwietniu 2019 imię płk. pil. Wiktora Pniewskiego otrzymała 33 Baza Lotnictwa Transportowego.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1136

• Krzyż Niepodległości

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

• Złoty Krzyż Zasługi

• Wielkopolski Krzyż Powstańczy

• Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii – 7 września 1923

(źródło: pl.wikipedia.org)

Ciekawostką, obok pomnika, jest 9 lip, o których więcej możesz przeczytać TUTAJ.

KESZ:

- Skrzynka to tradycyjny mikrusik, ukryty klasycznie.

Życzę udanej zabawy :)