Kesz nie znajduje się w miejscu, które wskazują współrzędne.

Aby odnaleźć skrytkę rozwiąż quiz i udaj się na odgadnięte współrzędne.

Weź coś do pisania, bo to mikro pojemnik.

Czasy napoleońskie bardzo mocno odcisnęły swój ślad w historii Bolesławca. Cesarz Francuzów Napoleon gościł w mieście pięciokrotnie. Zatrzymywały się także tu najważniejsze osoby mające wpływ na przebieg wojny: główny dowódca armii rosyjskiej feldmarszałek Kutuzow, dowodzący pruską Armią Śląską generał Blücher, car rosyjski Aleksander I , król pruski Fryderyk Wilhelm III. Tu rozegrała się słynna historia z udziałem Rosalie von Bonin, która wzięła do niewoli francuskiego generała. Miasto było uczestnikiem toczących się działań wojennych, które znacząco wpłynęły na jego późniejszy kształt.

W Bolesławcu są trzy miejsca związane z Michaiłem Kutuzowem.

Pierwsze to Cmentarz Wojenny im. M. Kutuzowa z monumentem ku czci marszałka

          Dnia 18 kwietnia 1813 r., do Bolesławca (niem. Bunzlau) dotarł uważany za pogromcę armii Napoleona – feldmarszałek Michaił Kutuzow, książę smoleński, generał cara Aleksandra I i głównodowodzący armii rosyjskiej. Do miasta wjeżdżał jako bohater, niestety tu miała zakończyć się jego droga. Dziesięć dni później zmarł na tyfus. 20 kwietnia Kutuzow wraz carem, wielkim księciem Konstantym i całym dworem wyruszył do Lubania. W drodze dostał gorączki i nie mogąc jechać dalej, zawrócił do Bunzlau. W miejscu, skąd marszałek miał zawrócić z drogi, na szczycie niewielkiego pagórka, postawiono pomnik, zamówiony u miejscowego kamieniarza J. M. Böhma Młodszego. 

        Stanął on w miejscu, gdzie 8 maja 1813 r. pochowane zostały w cynowej trumience, wykonanej przez bolesławieckiego mistrza Augusta Jenke, wnętrzności Kutuzowa pozostałe po zabalsamowaniu zwłok. Monument został zniszczony przez żołnierzy francuskich podczas kampanii 1813 roku. Drugi pomnik, który dotrwał do naszych czasów, ufundował gen. hrabia von Sacken oraz przybyła 9 lipca 1814 r. z Rosji córka Kutuzowa. Pomnik to złamana kolumna, przewiązana laurowym wieńcem – symbolem wieczności, stojąca na antycznym cokole, na którego czterech stronach wykuty został napis w języku rosyjskim i niemieckim: “Książę Kutuzow Smoleński zasnął snem wiecznym 28 IV 1813”.

Drugie to pomnik Kutuzowa stojący na plantach w Bolesławcu

Jest to monument z żeliwa. 26 września 1814 roku komendant Bolesławca pruski mjr Wulfen w piśmie do Barclaya de Tolly przekazał informację o chęci mieszkańców miasta do wzniesienia pomnika Kutuzowa w mieście.  17 lipca 1819 roku na głębokości 4 łokci w płycie Rynku złożono kamień węgielny.Sam pomnik zaprojektował Karol Fryderyk Schinkl, autor m.in. katedry berlińskiej, teatry w stolicy Prus, pałacu w Charlottenhof i pałącu i Nowego Pawilonu w Charlottenburgu. Lwy przy posągu wyrzeźbił Jana Gotfryda Schädowa (twórca m.in kwadrygi na Bramie Brandenburskiej).

Pomnik odlano w odlewni królewskiej w Berlinie z żeliwa śląskiego z huty w Gliwicach a 1 września w obecności Schädowa i Schinkla, ustawiono go w rynku, u wylotu ul. Górnej (Sierpnia 80). Ważył 30 ton i miał wysokość 12,24 m.

Na południowej i północnej stronie umieszczono złotymi literami dedykację od Fryderyka Wilhelma III. Według kalendarza juliańskiego Kutuzow zmarł 16 kwietnia, więc data na pomniku jest błędnie zapisana.

Na południowej i północnej napisano po niemiecku i rosyjsku tekst:: Dotąd prowadził książę Kutuzow Smoleński swoje rosyjskie oddziały, które odnosiły zwycięstwa, dopóki śmierć jego sławne życie nie dosięgła. On był wyzwolicielem swojej ojczyzny. On był tym, którego droga prowadziła do oswobodzenia ludzi. Niech będzie błogosławiona święta pamięć bohatera.

Na ścianach kolumny widnieją także odznaczenia Kutuzowa.

Pomnik stał w pierwotnym miejscu aż do 1…. roku. Rok po śmierci kanclerza Bismarcka pomnik symbolizujący przyjaźń prusko – rosyjską stracił rację bytu – Rosja podpisała w Petersburgu sojusz wojskowy z Francją. Pomnik przeniesiono na obecne miejsce przy ulicy Kubika.

Trzecie to dawne Muzeum Kutuzowa, w którym obecnie mieści się Dział Historii Miasta Muzeum Ceramiki

Kiedy 18 kwietnia 1813 roku Michaił Kutuzow, książę smoleński, generał cara Aleksandra I wjeżdżał do Bolesławca, nie mógł przypuszczać, że spędzi tu 10 ostatnich dni swojego życia. Uważany za pogromcę Napoleona, feldmarszałek armii pruskiej i rosyjskiej nie czuł się dobrze. Gdy tylko dojechał na kwaterę, wieczorem wysłał adiutanta po butelkę wódki na lepsze samopoczucie. Do miasta przybył konno 18 kwietnia wraz z carem Aleksandrem I i całym sztabem. Był wówczas głównodowodzącym armii rosyjskiej. Ludność witała ich girlandami z róż.

Wódka nie pomogła. Marszałek czuł się źle. Jednak następnego dnia wraz z carem wyruszył do Lubania. Gorączka sprawiła, że Kutuzow wrócił do Bolesławca. Zatrzymał się w domu należącym do handlarza solą – majora Fryderyka von Mark, (na rogu dzisiejszych ulic Kutuzowa i 1 Maja). Po przyjęciu lekarstw jego stan się poprawił. Marszałek zamierzał szybko wyjechać do Drezna, ale znów poczuł się źle. To tyfus – postawił diagnozę wojskowy lekarz. 20 kwietnia Kutuzow już leżał w łóżku. Nadal pracował, kierując armią i wymieniając korespondencję z carem. Już wtedy jednak zaczęto go po cichu odsuwać od dowodzenia, ale tak aby tego nie odczuwał.

Tego samego dnia odwiedził go król pruski Fryderyk Wilhelm III, który kilka dni wcześniej udekorował Kutuzowa najwyższym pruskim odznaczeniem – Orderem Czarnego Orła. Na ratunek generałowi przybyli: pruski królewski lekarz przyboczny, dr Wiebel, carski – dr Jakub von Willy, bolesławiecki lekarz Jan Gottlob Wislizenus i rosyjski lekarz A. Małachow.

Mimo to chory słabł, a prawą rękę unieruchomił ostatecznie paraliż. “Dwa dni przed śmiercią Kutuzow stracił już świadomość. Ciężki stan głównodowodzącego starano się ukryć przed wojskiem, aby nie zasiać defetyzmu w szeregach. Dom przez cały czas pobytu Kutuzowa był pilnowany i chroniony przez kozaków Płatowa. Ograniczono dostęp do chorego, a nawet po jego śmierci wysyłano do wojska rozkazy w jego imieniu. Ukazywały się informacje, że Kutuzow, będąc w głównej kwaterze w Dreźnie, miał przekazać dziennik wydarzeń wojennych z 11-24 kwietnia.” – tak pisał później jego adiutant Skobieliew.

Bolesławianie byli bardzo usłużni dla bohatera. Kiedy umierał, ulicę pod jego oknami wyłożyli słomą, by nie przeszkadzał mu hałas powozów. Zebrali także 1000 talarów dla lekarzy. Pieniądze jednak zostały w miejskiej kasie, bo 28 kwietnia 1813 roku o godzinie 21.35 Kutuzow zmarł. Przeżył 72 lata. Ciało zmarłego zostało zabalsamowane, wyjęto z niego wnętrzności, posmarowano aromatycznymi ziołami i eteryczną tynkturą. Niektóre części ciała lakiem zabezpieczono przed gniciem. Z Legnicy ściągnięto specjalistę, który modelował twarz Kutuzowa.

Zwłoki pod szklanym przykryciem wystawiono na widok publiczny. 9 maja ciało Kutuzowa przewieziono w cynowej trumnie wraz z sercem włożonym w srebrną kapsułę do Petersburga. Przedtem jednak w Bolesławcu odbyło się uroczyste pożegnanie. Sarkofag ciągnęła szóstka koni. Na ulice wylegli mieszkańcy, władze miasta oraz uczniowie miejscowych szkół. Ciało Kutuzowa eskortowało 100 kozaków. W Bolesławcu zostały trzewia marszałka.

Tuż po zajęciu Bolesławca przez Armię Czerwoną, w lutym 1945 r., Rosjanie zaczęli organizować w mieście muzeum poświęcone rosyjskiemu feldmarszałkowi Michaiłowi Iłarionowiczowi Kutuzowowi (1745-1813). Głównym pomysłodawcą i koordynatorem przedsięwzięcia był pułkownik Armii Czerwonej Aleksander Ipatow. Placówka powstała w okazałym budynku, w którym feldmarszałek zmarł na tyfus w trakcie pogoni za rozbitą armią Napoleona.

Dla Sowietów bardzo ważne było stworzenie muzeum feldmarszałka Michaiła Kutuzowa, bohatera rosyjskiego i pogromcy Napoleona. Armia Czerwona w lutym 1945 r. zajęła budynek, w którym zmarł bohater (dzisiejsze Muzeum Ceramiki przy ul. Kutuzowa). Zarekwirowała pamiątki po feldmarszałku z Muzeum Miejskiego (ul. Mickiewicza) z prywatnych domów i księgarń. Wszystko po to, by dwa miesiące później, w rocznicę śmierci Kutuzowa, zorganizować uroczystą paradę wojskową.

W nowym muzeum wyeksponowano m.in. meble, obrazy i grafiki, część broni palnej i białej, a także wykonany z brązu model bolesławieckiego pomnika zmarłego marszałka (obiekty pochodzące z dawnego Muzeum Miejskiego). Szczególne miejsce w Muzeum zajęły pamiątki po Pawle Zajcewie, który zasłonił własną piersią otwór strzelniczy niemieckiego bunkra, a jego ciało pochowano na cmentarzu wojennym w Bolesławcu.

Przez 46 lat istnienia, według rosyjskich danych, Muzeum Kutuzowa zwiedziło 1,5 mln ludzi. W sali na 1. piętrze, w której zmarł Kutuzow, prezentowano przedmioty związane z rosyjskim dowódcą. Znajdowała się tu m.in. sofa, na której rzekomo miał umrzeć marszałek oraz duża porcelanowa waza z Miśni, podarowana Kutuzowowi przez wdzięcznych za oswobodzenie spod okupacji francuskiej mieszkańców Torunia.

W latach 70. XX w., Rosjanie dobudowali do zabytkowego budynku część, w której urządzono salę kinową (obecnie sale wystaw czasowych Muzeum Ceramiki). Przybyłym gościom wyświetlano tu sowieckie produkcje filmowe. W tym kinie bolesławianie oglądali też popularna i lubianą rosyjską kreskówkę „Wilk i zając” stylizowana na disnejowskie, amerykańskie produkcje.

Na początku lat 90., po odzyskaniu przez Polskę pełnej suwerenności, rosyjskie wojska opuściły nasz kraj. W 1991 r. zlikwidowano również Muzeum Kutuzowa, a jego wyposażenie wywieziono w głąb Rosji. Przez wiele lat nie było wiadomo, co i gdzie dokładnie zostało przetransportowane, tym bardziej, że nie było to poddawane żadnej wiarygodnej kontroli, nie zachowały się także spisy ani inwentarze eksponatów.

W 2010 roku główna część zbiorów jednak się odnalazła. Znajdowały się w Sankt Petersburgu w magazynach Muzeum Artylerii, Wojsk Inżynieryjnych i Wojsk Łączności. W kwietniu 2010 roku instytucja ta zorganizowała wystawę czasową, na której pokazano meble i wyposażenie z sali, w której zmarł Kutuzow (przedmioty te prezentowane są obecnie na tamtejszej wystawie stałej).

Kesz znajduje się na współrzędnych

N 51 15.XXX

E 15 33. YYY

XXX = A – 1217

A – rok przeniesienia pomnika Kutuzowa z Rynku w obecne miejsce

YYY = B – 923

B – rok powstania pomnika Kutuzowa

 W razie zaginięcia zgadzam się na reaktywację.