Napoleon, cesarz Francuzów słynął ze swojego geniuszu, wojowniczego usposobienia i niewielkiego wzrostu. Ten oficer artylerii, geniusz taktyki wojennej w swoich licznych kampaniach wojskowych zawitał także na Warmię. Pamięć o tym wodzu, pomimo upływu dwustu lat, nie zaginęła a postać Napoleona przetrwała na Warmii w tradycji ustnej, oraz w  miejscach, w których cesarz odpoczywał  czy dowodził. Opisy serii skrytek i zagadki pozwolą przybliżyć postać Napoleona i jego kampanii.

 Bitwa pod piramidami (fr. Bataille des Pyramides) – bitwa stoczona 21 lipca 1798 (3 thermidora roku VI) pod wioską Embabeh, 15 kilometrów na północ od Kairu pomiędzy armią francuską, dowodzoną przez generała Napoleona Bonapartego a mamelukami Murada Beja i Ibrahima Beja wspartymi piechotą arabską, zakończona zwycięstwem Francuzów.

Po wylądowaniu 23 czerwca w Egipcie i zajęciu 2 lipca Aleksandrii Napoleon skierował armię w stronę Kairu, wybierając najkrótszą drogę przez pustynię. Do decydującego starcia z armią mamelucką doszło 21 lipca. Francuzi byli w gorszej sytuacji. Kilkudniowa wędrówka w spiekocie przez pustynię wyczerpała żołnierzy i spowolniła marsz.

Ibrahim Bej postanowił zaatakować Francuzów przed Kairem. Widząc gotową do ataku kawalerię mamelucką Napoleon rozkazał sformować dywizyjne czworoboki (Carrés d’Egypte) i wypowiedział słynne słowa: „Żołnierze! Pamiętajcie, że czterdzieści wieków patrzy na was z wysokości tych pomników” (fr. Songez que du haut de ces monuments quarante siècles vous contemplent) bitwa bowiem miała toczyć się niezbyt daleko wyłaniających się na horyzoncie (24 kilometry od pola bitwy) piramid

Do historii przeszły też słowa generała Maximiliena Caffarelliego wypowiedziane podczas tej bitwy: „Uczeni i osły do środka!” – rozkaz ten miał chronić zarówno licznych naukowców francuskich, których Napoleon wziął na wyprawę, jak i zwierzęta, służące jako środek transportu. Intencje były dobre, ale od tej pory żołnierze nazywali „uczonych nierobów” osłami.

Szarża 6 tysięcy mameluków nie zdołała rozerwać francuskich czworoboków dywizji generała Louisa Desaixa, które wsparte artylerią i silnym ogniem karabinowym zadały atakującym ogromne straty. Kolejna próba rozerwania francuskich szyków skończyła się katastrofą dla mameluków: dostali się oni w krzyżowy ogień dywizji Desaixa i znajdującej się po drugiej stronie dywizji Jeana-Louisa Reyniera. Konnica mamelucka rozpierzchła się w popłochu; wielu potonęło w wodach Nilu.  Piechota dowodzona przez Marmonta i Rampona odparła ostatni rozpaczliwy atak 2 tysięcy mameluków i wdarła się do obozu przeciwnika.

Ibrahim Bej, widząc beznadziejność nacierania uzbrojonych w dzidy i łuki jeźdźców na najeżone bagnetami czworoboki Francuzów, dał mamelukom rozkaz odwrotu w kierunku górnego Egiptu Pod wieczór armia francuska opanowała słabe fortyfikacje w wiosce Embabeh, wycinając w pień jej obrońców i zdobywając ogromne łupy (tylko to, co zdarto z wyłowionych z rzeki trupów, obliczano na 40 tysięcy franków w złocie)   Bitwa była skończona. Francuzi stracili 120 żołnierzy, 180 zostało rannych. Spomiędzy obrońców około 6 tysięcy poległo, 1 tysiąc wzięto do niewoli. Cztery dni później, 25 lipca 1798, Napoleon wkroczył do Kairu

Odpowiedź podstaw do wzoru :

N 53°  48. X

E 020° 23.Y