Z po­wodu bezpośredniej bliskości granicy państwowej, najle­piej, jeśli przed wyprawą tutaj powia­domimy placówkę Straży Granicznej w Węgorzewie o tym zamiarze telefon +48 87 437 83 20.

Miejscowość Ołownik położona jest w północno-wschodniej części województwa Warmińsko-Mazurskiego ( w północno-zachodniej dawnego województwa suwalskiego) W pobliżu przebiega droga wojewódzka nr. 650 Węgorzewo- Banie Mazurskie - Gołdap.
Okolice Ołownika należą do najchłodniejszych obszarów Niżu Polskiego. W podziale Polski na regiony klimatyczne wg Romera należy do regionu pojeziernego, a w podziale na dzielnice rolniczo - klimatyczne wg Gumińskiego należy do dzielnicy Mazurskiej.

Obszar ten jest zupełnie inny pod względem klimatu lokalnego od pozostałego terenu. Czynnikami ustalającymi ten klimat jest duży kompleks leśny wraz z otaczającymi użytkami zielonymi. Obszar ten cechuje się niższymi temperaturami, mniejszymi jej wahaniami oraz częstym występowaniem mgieł i jej porannych oparów. Obszary torfowiskowe - bagienne sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów i uciążliwych dla człowieka owadów. Wpływ obszaru leśnego na mikroklimat to zmniejszenie prędkości wiatrów i osłabienie wymiany turbulencyjnej, jak również odnawianie zasobów tlenu atmosferycznego.

Średnia liczba dni bez przymrozków wynosi 161, a liczba dni wegetacji 194 i rozpoczyna się w drugiej dekadzie kwietnia a kończy w końcu października.

Wśród siedlisk leśnych dominującą pozycję zajmują wilgotne, podmokłe i fragmentami bagienne, zajmujące ponad 40% powierzchni leśnej. Największy kompleks leśny to kompleks Skalisko o powierzchni około 6000 ha, przy czym gmina obejmuje około 50%. Pozostałe lasy zajmują mniejsze kompleksy, nie przekraczające 450 ha: Olszewo, Ołownik.
Wśród głównych komponentów lasotwórczych pozycję dominującą zajmuje świerk (28%), sosna (26%), w dalszej kolejności - brzoza, olsza, wierzba i jesion.

Pod względem fizyczno - geograficznym okolice należą w większości do jednostki naturalnej, zwanej "Doliną Węgorapy"
- najwyższe wzniesienie na północy - 160,1 mnpm (Szubienica)

W większości krajobraz ma charakter morenowy falisty, a na pograniczach stopień dynamiki rzeźby się zwiększa.

Pod względem geomorfologicznym występują dwie formy:
- wysoczyzna moreny dennej
- równina pojezierna

Dominującą jednostką jest wysoczyzna morenowa, która obejmuje południową i zachodnią część gminy, zbudowana głównie z glin zwałowych. Na zachodzie i południu występują wzgórza czołowo-morenowe o budowie bardzo zróżnicowanej.

Równina pojezierna stanowi północno-wschodnią część gminy. Są to tereny położone na północ od rzeki Gołdapy. Miąższość utworów czwartorzędowych wynosi 200-250 m.
Na terenie gminy główne wody tworzą:
-rzeki częściowo uregulowane, wyposażone w budowle hydrotechniczne do sterowania przepływem i gospodarowania wodą - Gołdapa i Węgorapa.
- cieki naturalne stanowiące dopływy Węgorapy i Gołdapy nie wyposażone w urządzenia piętrzące:
- kanały, z których główny to Kanał Brożajski, pełniący funkcję kanału ulgi dla piętrzenia i regulowania stosunków wodnych na użytkach rolnych
- bezodpływowe oczka wodne będącym naturalnym obrazem przestrzeni krajobrazowej, odgrywające również istotną rolę w retencjonowaniu wód w zlewni
- mokradła śródpolne w kotlinach bezodpływowych o znacznej użytecznej pojemności retencyjnej
- starorzecza powstałe w wyniku regulacji koryt rzek Węgorapy i Gołdapy oraz rozległe tereny położone w ich dolinach.

FAUNA

Różnorodność siedlisk i zespołów roślinnych, rozległe kompleksy leśne, niedostępne moczary, murawy.. Fauna tego regionu jest więc bogata i bardzo interesująca.
Do najbardziej znanych bezkręgowców należą: tęcznik liszkarz, kozioróg dębosz, zmierzchnica trupia głowka, paź żeglarz i inne. Znawców zachwyca mnogość ważek.
Z płazów ogoniastych należy wymienić traszkę zwyczajną i traszkę grzebieniastą.
Znacznie liczniej występują płazy bezogoniaste: kumak nizinny, ropucha szara i ropucha zielona, żaby: wodna, jeziorkowa, moczarowa i śmieszka. Reprezentantami gadów są tu: jaszczurki: zwinka i żyworódka, padalec, ,zaskroniec, żmija zygzakowata i bardzo rzadko występujący gniewosz plamisty.
Prawdziwą atrakcję stanowią przedstawiciele awiofauny: bociany, kaczki, czaple siwe, łabędzie.
Z kaczek występują u nas: krzyżówka, krakwa, rdzawogłowa, czernica, cyranka, a nawet świstun i hełmiatka. Na przelotach pojawiają się kaczki morskie - lodówki i ogorzałki.
Charakterystycznym elementem krajobrazu są nurkujące perkozy, klucze wędrownych gęsi i żurawi oraz przelatujące łabędzie. Zwłaszcza jesienią żurawie odpoczywają setkami w stałych, ulubionych miejscach noclegowych.
Ptaki brodzące to czapla siwa.
Bocian biały tworzy tu największe skupisko w Europie. Jest też kilka gniazd bociana czarnego (lasy Skalisko).
Najliczniejszym gatunkiem ptaka drapieżnego jest myszołów (najwięcej daje się ich zaobserwować w pobliżu Sąkieł Małych; niestety z powodu likwidacji użytków zielonych populacja tego pięknego drapieżnika zmniejsza się w zastraszającym tempie) i kania rdzawa. Spośród sów do największych należy puchacz, jednakże jego populacja jest nieliczna. Piękne, lecz niestety coraz rzadsze są zimorodki, kraski i dudki. Żyją tu niemal wszystkie krajowe dzięcioły, łącznie z białogrzbietym.

Dość licznie występują;

Bobr, łoś, wydra, wilk, dzk, lis, jenot, zimoradek, łasiczka, piżmak, bocian czarny, orzeł bielik, kruk, paź żeglarz, ważka, mysz brzozowa - Odkryta w 1928 r w pobliżu majątku Pochwałki przez znanego przyrodnika Waltera von Sanden.

FLORA

Na Warmii i Mazurach nie ma już miejsc, których nie spenetrował człowiek, jednak przyroda tego regionu zachowała jeszcze swe bogactwo, piękno, a miejscami nawet pierwotną dzikość, co sprawia, że może roztaczać urok o każdej porze roku.
Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona Znaczna różnorodność siedlisk, brak uprzemysłowienia i urbanizacji regionu pozwoliły na przetrwanie bogactwa flory.
Jej specyfikę stanowią: znaczna liczba gatunków północnych, wyga­sanie zasięgów licznych gatunków roślin środkowo- i zachodnioeuropejskich oraz młodość, gdyż flora rozwinęła się dopiero po ustąpieniu lądolodu skandynawskiego, tj. około 12 000 lat p.n.e.
W szacie roślinnej wy­stępują gatunki o szerokim zasięgu geograficznym (np. sosna zwyczajna) i gatunki graniczne, których zasięg zanika na tym terenie, tak więc wschodnią granicę osiągają tu:
buk zwyczajny,
klon jawor,
dąb bezszypułkowy,
południową zaś na przykład:
świerk (rasy północnej)
chamedafne północna.
Florę regionu tworzą gatunki:
pochodzenia arktycznego -
malina moroszka,
turzyce: luźnokwiatowa i drobnozadziorkowa,
borealnego -
brzoza niska
poryblin jeziorny,
chamedafne północna,
środkowoeuropejskiego -
buk zwyczajny,
dąb szypułkowy i bezszypułkowy,
zawilec gajowy,
konwalia majowa,
atlantyckiego -
żarnowiec miotlasty
szczotlicha siwa,
pontyjskiego -
dzwonek syberyjski,
zawilec wielkokwiatowy,
śródziemnomorskiego -
wilczomlecz szerokolistny,
jarząb brekinia
południowo-syberyjskiego -
dzwonek wonny,
sasanka otwarta,
lepnica zielonawa.
Spośród wielu zbiorowisk roślinnych najbardziej charakterystyczne i najmniej przekształcone są zbiorowiska leśne i wodno-torfowiskowe.
W latach 1965-80 na terenie gminy w ramach szeroko zakrojonej akcji melioracyjnej "uregulowano" stosunki wodne na obszarze 1700 ha w PGR-ach i u rolników indywidualnych.
Skutkiem tego jest degradacja środowiska naturalnego i zmiany przestrzeni krajobrazowej regionu wyrażające się:
- likwidacją obszarów bagiennych
- obniżaniem poziomu wód gruntowych i powierzchniowych
- masową likwidacją "oczek wodnych" mokradeł i zadrzewień śródpolnych
- przebudową koryt rzecznych
- likwidacją zadrzewień brzegowych
- zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i gruntowych oraz wzmożonym procesem erozji na obszarze zlewni
Do XIII wieku lasy pokrywały około 80 % powierzchni regionu, resztę zajmowały jeziora, bagna i zagubione wśród puszczy osady ludzkie. W tych pierwotnych puszczach 80 % stanowiły drzewostany liściaste, 20% iglaste. Obecnie zalesienie wynosi około 30 % powierzchni, a stosunek gatunków jest odwrotny: 80% to drzewostany iglaste, a 20% - liściaste.
Zmiany te są konsekwencją najpierw karczowania na potrzeby rolnic­twa lasów z najżyźniejszych siedlisk, a następnie preferowania przez gospodarkę leśną gatunków iglastych.