Fort VII został zbudowany w XIX wieku jako część pruskiej twierdzy na ziemiach polskich pod zaborem. W II Rzeczypospolitej służył Wojsku Polskiemu. Tuż po zajęciu Poznania w 1939 roku Niemcy utworzyli w Forcie VII pierwszy obóz koncentracyjny na ziemiach polskich wcielonych do III Rzeszy (10 X 1939 r.). Podlegał on Wehrmachtowi (armii niemieckiej), następnie SS (partyjnej policji bezpieczeństwa NSDAP) i gestapo (policji politycznej). Wraz ze zmianą funkcji Fortu VII zmieniono też nazwę „obóz koncentracyjny” na „obóz przejściowy”. Ostatecznie stał się Więzieniem Policji Bezpieczeństwa i Wychowawczym Obozem Pracy. Niemcy potocznie nazywali go „obozem krwawej zemsty” (Lager der Blutrache). Załogę stanowili zwyrodnialcy w wyjątkowo okrutny sposób znęcający nad więźniami.

Był to największy niemiecki obóz zagłady polskich elit na terenie tzw. Kraju Warty (Warthegau). Więźniów przesłuchiwano na miejscu lub w siedzibie gestapo (Dom Żołnierza, obecnie Teatr Muzyczny). Wśród nich znaleźli się powstańcy wielkopolscy i śląscy, urzędnicy, nauczyciele, profesorowie, duchowni, artyści, przedsiębiorcy, ziemianie. Prawie wszyscy zginęli w masowych egzekucjach w lasach pod Poznaniem. Ich nazwiska jeszcze przed rozpoczęciem wojny Niemcy ujęli na tzw. listach proskrypcyjnych (Unternehmen Tannenberg).

W jednej z cel Fortu VII działała pierwsza na okupowanych ziemiach polskich niemiecka komora gazowa. Już w 1939 roku mordowano w niej pacjentów poznańskich szpitali psychiatrycznych (Aktion T4).

Od 1940 roku w Forcie VII więziono działaczy polskich organizacji konspiracyjnych. Wielu stracono na mocy niemieckich wyroków sądowych, inni umierali wskutek brutalnego traktowania przez strażników. Osadzano tu także osoby zatrzymane podczas ulicznych aresztowań (tzw. łapanek), jeńców sowieckich, Żydów, Ukraińców i przedstawicieli innych narodowości. Część z nich więziona była później i ginęła m.in. w Plötzensee, Dreźnie, Dachau i Auschwitz.

Liczbę ofiar zbrodni niemieckich dokonanych w Forcie VII szacuje się na kilkanaście tysięcy.

Obecnie Fort VII jest Miejscem Pamięci Narodowej i placówką muzealną. Muzeum Martyrologii Wielkopolan - Fort VII w Poznaniu jest oddziałem Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości.

(oprac. Agnieszka Kołodziejska)m

Skrzynka jest dostępna w określonych godzinach, uwarunkowanych dostępnością Muzeum, tj. od marca do października:

W miesiącach od marca do października:

Poniedziałek nieczynne
Wtorek-sobota 10:00 - 17:00
Niedziela 10:00 - 16:00
W miesiącach od listopada do lutego:

Poniedziałek nieczynne
Wtorek-sobota 10:00 - 16:00
Niedziela 10:00 - 16:00

Jej podjęcie nie wiąże się z koniecznością zakupu biletu