Żydzi w Hrubieszowie
Pierwsze wzmianki o Żydach pochodzą z 1444, natomiast dokument z roku 1456 wymienia dwóch kupców żydowskich, którym nadano prawo zaopatrywania dworu. W drugiej połowie XVI wieku Żydzi uzyskali prawo do zamieszkania w wydzielonej części miasta i do wybudowania synagogi, a wymieniony imiennie Abraham otrzymał prawo destylowania wódki. W 1736 roku wybuchł pożar, który zniszczył większą część miasta, w tym 27 żydowskich domów i synagogę.
Żydzi zajmowali się głównie rzemiosłem i handlem produktami rolnymi, a gmina żydowska szybko się rozrastała – w roku 1765 zamieszkiwało Hrubieszów 709 Żydów, w 1897 – 5352, a w 1939 – już ok. 11 750.
Niemcy zniszczyli obie żydowskie synagogi, cmentarz i prywatne domy modlitwy. Po wybuchu wojny, część Żydów próbowała ratować się ucieczką na teren ZSRR. Reszta trafiła do utworzonego przez Niemców getta. Znajdowało się ono w obrębie ulic: Rynek, Ludna i Jatkowa.
W maju liczyło ono 5690 osób. W czerwcu 1942 roku Niemcy koncentrowali w hrubieszowskim getcie Żydów z całego powiatu, w wyniku czego liczba jego mieszkańców wzrosła do ok. 10 tys. W dniach 2–10 czerwca 1942 większość mieszkańców getta wywieziono do obozu zagłady w Sobiborze, a 500 osób rozstrzelano na cmentarzu żydowskim. Kolejny transport do Sobiboru (ponad 2 tys. osób) skierowano w październiku 1942. Ostatnich 200 Żydów, pozostawionych do uporządkowania terenu getta, w lipcu lub wrześniu 1943 wywieziono do obozu pracy w Budzyniu.
Źródła:
http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/hrubieszow/#holokaust-w-hrubieszowie
http://www.hrubieszow.info/wiara/zydzi/zydzi.htm#3
Co do kesza - szybki mikromagnetyk pod kordami. Miejsce intuicyjne (spoiler podpowie).
Podejmuj ostrożnie, by nie spalić...