#48 - Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem

Pomysł na założenie skrytek w Kotlinie Turoszowskiej narodził się podczas przygotowywania Pierwszego Pieszego Rajdu Kotliny Turoszowskiej w Bogatyni.

I Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 30 czerwca 2019 roku o dystansie 60 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 203 uczestników.

Na starcie pojawiło się 187 uczestników a do mety dotarło 151 startujących.

W Pierwszym Pieszym Rajdzie Kotliny Turoszowskiej udział wzięli uczestnicy z krajów: Polski, Czech, Słowacji oraz Niemiec.

Po 6 godzinach i 18 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Trasa Rajdu prowadziła przez trzy kraje: Polska, Czechy, Niemcy.

II Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 19 czerwca 2021 roku o dystansie 61 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 207 uczestników.

Na starcie pojawiło się 173 uczestników a do mety dotarło 123 startujących.

Po 9 godzinach i 20 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Tym razem trasa rajdu odbyła się tylko w Polsce.

III Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 18 czerwca 2022 roku o dystansie 62 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 230 uczestników.

Na starcie pojawiło się 193 uczestników a do mety dotarło 164 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie :)

IV Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 17 czerwca 2023 roku o dystansie 62,5 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 235 uczestników.

Na starcie pojawiło się 191 uczestników a do mety dotarło 162 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie gdzie było 1 800 m przewyższeń.

Najstarszy uczestnik rajdu miał 76 lat i pochodzi z Gdańska.

W rajdzie udział wzieła Dorota Szparaga, która przeszła samotnie Via Alpina Red Trail - 2 650 km. 

INFORMACJA O KOTLINIE TUROSZOWSKIEJ:

Kotlina Turoszowska znajduje się w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia oraz w przygranicznym obszarze Republiki Czeskiej na terenie gmin Hradek nad Nisou oraz Chrastava

Oprócz znajdowania skrytek będzie możliwość poznania historii Kotliny Turoszowskiej dawnej i obecnej.

TRASA PĘTLI KOTLINY TUROSZOWSKIEJ:

Pętla Kotliny Turoszowskiej zaczyna się na placu przy Dworcu Historii w Bogatyni i będzie przebiegać ścieżką Śladami Przeszłości do Opolna Zdrój. Następnie ścieżką przemytników dotrzemy do drogi asfaltowe (Bogatynia – Sieniawka), którą kierujemy się do Kopaczowa.

Następnym miejscem jest Styk Trzech Granic gdzie znajdujemy szlak zielony, którym podążamy wzdłuż Nysy Łużyckiej do Trzcińca Górnego, tu znajdują się ruiny Zamku Ronów.

Drogą polną kierujemy się do Działoszyna, a drogą asfaltową idziemy przez Posadę, Bratków, Krzewinę aż dochodzimy do Lutogniewic.

W Lutogniewicach kierujemy się na pas graniczny drogą szutrową dochodzimy do drogi asfaltowej (Działoszyn – Wyszków), którą kierujemy się do Wyszkowa. Następnie zwałowiskiem zewnętrznym zwanym hałdą dochodzimy do Bogatyni.

Kopalnia w Turoszowie (KWB "TURÓW")

"Według zapisów kronikarskich w latach czterdziestych XVII wieku na terenach Niecki Żytawskiej zaobserwowano pożary płytko zalegających złóż węgla brunatnego. W 1740 roku rozpoczęto wydobywanie węgla, a w XIX wieku w okolicach Zittau i Reichenau (Bogatyni) istniało już blisko 100 prywatnych kopalń podziemnych i wyrobisk odkrywkowych. Od 1890 roku nastąpiła stopniowa likwidacja drobnych zakładów górniczych na rzecz większych gwarectw. W 1904 roku regularną eksploatację metodą odkrywkową na skalę przemysłową rozpoczęła Spółka Akcyjna „Herkules”. W 1908 roku powstała brykietownia, a trzy lata później opalana węglem brunatnym Elektrownia Hirschfelde. Gwarectwo „Herkules” zostało w 1916 roku przejęte przez skarb państwa. W latach 30. w kopalni wprowadzono nowoczesne wielonaczyniowe maszyny odkrywkowe, w tym uruchomioną w 1936 roku pierwszą koparkę. Po wojnie, w latach 1945-47, zakłady Hirschfelde pracowały pod nadzorem administracji radzieckiej. 18 czerwca 1947 roku, kopalnia zwana pierwotnie „Graniczna” – przeszła na własność Państwa Polskiego. Ustanowiona na Nysie Łużyckiej granica rozdzieliła jednolity wcześniej organizm zakładów Hirschfelde: po polskiej stronie została kopalnia, po drugiej – elektrownia, warsztaty naprawcze i magazyny. Pierwsze rozmowy o możliwości przekazania Państwu Polskiemu odkrywki węgla brunatnego w Hirschfelde prowadzono we wrześniu 1946 roku. Zdecydowano wówczas, że do czasu ustabilizowania się warunków na terenie powiatu zgorzeleckiego oraz zorganizowania w Rychwałdzie (tak nazywała się Bogatynia w latach 1945-1947) polskiej administracji państwowej złoże będą eksploatowali dotychczasowi fachowcy. 1 października 1946 roku pierwsza grupa polskiej ludności cywilnej przybyła do kopalni, pierwotnie zwanej „Graniczna”. Ta kopalnia pod nazwą „Turów” przeszła na własność Państwa Polskiego orzeczeniem Nr 3 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 18 czerwca 1947 roku. Od tamtej pory zaczynają się polskie dzieje kopalni. W rejon Bogatyni zaczęli przybywać strażnicy z kopalń górnośląskich oraz ludzie powracający z robót przymusowych z Niemiec, liczniejszą grupę stanowili osadnicy II Armii WP oraz reemigranci powracający z Francji, Belgii i Niemiec. Do roku 1947 przeszło połowę załogi kopalni stanowili Niemcy mieszkający po drugiej stronie Nysy Łużyckiej. Później, po wymianie załogi, pozostali jeszcze tylko łącznicy-specjaliści, zwłaszcza w zakresie jakości i pomiarów węgla, bo inny urobek kierowany był do elektrowni, a inny do brykietowni. W roku 1956 zakończył się pionierski okres opanowywania górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego przez polskich górników. W Turowie rozpoczął się okres rozbudowy kopalni. Od roku 1958 nazwa „Turoszów” zaczęła obiegać całą Polskę, bowiem powzięto rządowe decyzje dotyczące budowy Kombinatu „Turów”. W styczniu 1958 roku przybyła do Bogatyni pierwsza grupa budowniczych turoszowskiego giganta. Równocześnie przygotowano zaplecze techniczne przy głównym placu budowy elektrowni. 21 sierpnia 1959 roku Rada Ministrów podjęła wykonawczą uchwałę w sprawie „budowy Kombinatu Górniczo-Energetycznego na węglu brunatnym w Turoszowie”. Budowie został nadany priorytet o symbolu „T”, bowiem posiadała ona znaczenie szczególne, była w tamtych latach największą inwestycją energetyczną tego typu w Europie. W roku 1965 zakończona została budowa Kombinatu „Turów”. Przedsiębiorstwo rozwijało się i wydobywało węgiel przede wszystkim na potrzeby zbudowanej Elektrowni Turów o mocy 2000 MW. Na początku lat 90. rozpoczęto program modernizacyjny przedsiębiorstwa, który uwzględniał m.in. budowę nowych maszyn podstawowych. W krótkim czasie Kopalnia Turów stała się nowoczesnym zakładem, wciąż się rozwijającym i dbającym o ekologię. W roku 2001 skreślono Kopalnię Turów z „listy 80” najbardziej uciążliwych zakładów dla środowiska.

Od 7 kwietnia 2000 roku w wyniku komercjalizacji Przedsiębiorstwa Państwowego Kopalnia Turów stała się jednoosobową spółką Skarbu Państwa. W marcu 2004 roku w Łodzi dokonano podpisania aktu założycielskiego Spółki BOT Górnictwo i Energetyka S.A., w skład której weszła także Kopalnia Turów. 29 września 2004 roku Spółka BOT GiE S.A. z siedzibą w Łodzi stała się właścicielem 69% kapitału zakładowego Kopalni Węgla Brunatnego Turów S.A. W marcu 2006 r. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przyjął Program dla elektroenergetyki. Jednym z celów programu jest konsolidacja firm sektora elektroenergetycznego, w tym wykreowanie podmiotu o znacznej sile, zdolnego do realizacji kluczowych inwestycji na obszarze kraju oraz do aktywnego włączenia się w działalność na europejskim rynku energii. Podmiotem tym jest Polska Grupa Energetyczna, która poprzez połączenie PSE S.A. – lidera sektora elektroenergetycznego z BOT – liderem w obszarze wytwarzania (w skład którego wchodziła Kopalnia Turów) oraz ze spółkami dystrybucyjnymi dała łącznie firmę o unikalnym w skali kraju know-how. PGE Polska Grupa Energetyczna Spółka Akcyjna została utworzona 9 maja 2007 roku. W tym dniu Skarb Państwa dokonał wniesienia 85 proc. akcji spółek PGE Energia S.A. i BOT Górnictwo i Energetyka S.A. – jako wkładu niepieniężnego – do Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. W zamian Skarb Państwa objął akcje nowej emisji w podwyższonym kapitale zakładowym PSE S.A. Potencjał kapitałowy PGE umożliwi realizację niezbędnych inwestycji rozwojowych. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia zapewnienia długofalowego bezpieczeństwa energetycznego Polski, a tym samym podstaw rozwoju gospodarczego.

W dniu 1 września 2010 roku nastąpiło połączenie 13 spółek Grupy Kapitałowej PGE. Skonsolidowana spółka nosi nazwę PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna i jest jednym z sześciu obszarów biznesowych wchodzących w skład Grupy Kapitałowej PGE Polskiej Grupy Energetycznej S.A. W związku z tym PGE Kopalnia Węgla Brunatnego Turów Spółka Akcyjna straciła osobowość prawną i stała się jednym z oddziałów skonsolidowanej spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Obecnie PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna – Oddział Kopalnia Węgla Brunatnego Turów to doskonale zorganizowany i zarządzany, nowoczesny zakład, dysponujący wykwalifikowaną kadrą techniczną oraz doświadczoną załogą. Kopalnia wyposażona jest w nowoczesny, specjalistyczny sprzęt oraz urządzenia niezbędne do prowadzenia procesu wydobywczego. Jest firmą o dobrej, stabilnej kondycji finansowej, postrzegana jako wiarygodny partner gospodarczy."

ŹRÓDŁO:

Tablice informacyjne na trasie ułożonych skrytek "Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem"

Książka "BOGATYNIA I OKOLICE ZARYSY DZIEJÓW" - Marian Iwanek i Elżbieta Orłowska

Książka "Polskie Górne Łużyce" - Waldemar Ben

Książka "Królewska Dolina Górnołużyckiej Ścieżki Działoszyn" – Ryszard Zawadzki

Książka "Im Zittauer Zipfel"

Fundacja Rajd Kotliny Turoszowskiej