O miejscowości

Kajny (dawniej niem. Kainen, Kaynen) ta niewielka lecz urocza wioska zdecydowanie może być zaliczana do jednych z ciekawszych miejscowości na tych terenach: pierwotnie służebna wieś pruska, lokowana 1 sierpnia 1354 r. (dzień św. Piotra) przez kapitułę warmińską, na 28 łanach w miejscu lauksu(in campo) zwanego Kaynyn. W roku 1454, w trakcie wojny trzynastoletniej, Kajny oraz okolice Olsztyna zostały złupione przez komtura ostródzkiego Henryka von Plauen. Krzyżacy spalili większość zabudowań. W 1782 r. we wsi było 13 mieszkańców a w 1817 r. – 46. W 1820 r. W Kajnach było 13 gospodarstw i 46 mieszkańców. Liczba ludności w tym czasie szybko wzrastała bo w 1846 r. w Kajnach mieszkało już 127 osób. W 1861 r. w Kajnach mieszkało 137 osób (wszyscy katolicy), z których 106 posługiwało się językiem polskim. 1 stycznia 1973 r. Kajny zostały włączone do gminy Jonkowo (uchwała wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie). Na przełomie XX i XXI w. w miejscowości było 9 domów z 56 mieszkańcami. Dnia 1 sierpnia 2004 r., w ramach obchodów 650 lecia wsi, najstarsze mieszkanki Kajn: Brygida Rautenberg i Cecylia Ruch, odsłoniły pamiątkowy głaz z tablicą i napisem „1 sierpień 1345 r. „Campo Kaynyn” Mieszkańcy Kajn 2004 r. Według danych z 2011r. wieś Kajny ma 72 mieszkańców.

Taran wodny

W 1897 roku wykorzystując konfigurację terenu zainstalowano w tej niewielkiej miejscowości Taran wodny, jedyny obecnie działający taki hydrotechniczny zabytek na Warmii. Zadaniem tego urządzenia jest doprowadzenie wody do każdego gospodarstwa i polega to na tym że, woda ze źródła poprzez odstojniki i studnię taranującą trafia do pompy podając dalej wodę do wieży ciśnień leżącej we wsi na wzgórzu. Z niej siedmioma rurami rozprowadzana jest grawitacyjnie do poszczególnych domostw. Nadmiar wody ponad pojemność zbiornika wodozbioru odprowadzany jest potokiem wraz z woda z innych źródeł do rzeki Łyny.

Ten prosty ale jakże efektywny wynalazek to owoc myśli Josepha – Michela Montgolfiera (1740 -1810), jednego ze słynnych braci konstruktorów tzw. montgolfiery czyli balonu na ogrzane powietrze. Działanie Tarana jest proste; kiedy wentyl popychający tłok jest otwarty to wentyl zasysania wody zamyka się, następnie tłok zamyka wentyl i zasysana woda wpływa wentylem do kociołka ciśnieniowego. Znajdujące się w nim powietrze wypycha wodę do rury idącej do wieży ciśnień i zaczyna się nowy cykl, widocznym efektem tego nietypowego zabytku jest rytmiczny stukot oraz pulsacyjnie wypływająca woda. Pełnia sprawności oraz doskonały stan techniczny to zasługa systematycznej konserwacji, dbają o to sami mieszkańcy.

Ze względu iż jest to ujęcie wody cały teren jest ogrodzony i niedostępny dla zwiedzających. Dociekliwi mogą na szczęście liczyć na życzliwość sołtysa Kajn, który ponoć bardzo chętnie udostępnia klucze. Warto pokusić się o dostęp do pompy, gdyż zaowocuje to obejrzeniem innych atrakcji ; niewielka wieża ciśnień umiejscowiona jest właśnie tuż obok jego posesji, a on sam zamieszkuje w drewnianym zabytkowym domu państwa Rautenberg wybudowanym w 1856 r. 

O keszu

Kesz znajduje się pod ziemią , jednak proszę nie kopać.  Zimą przy śniegu może być ciężko.

Proszę również nie wchodzić za ogrodzenie tarana bez ówczesnej zgody, nie jest to wymagane. 

Proszę również o dokładne domykanie pojemnika , oraz o konspirację .

Weź coś do pisania.

POWODZENIA

Źródła: 

http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/40854,kajny-taran-wodny.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kajny

http://www.polskawliczbach.pl/wies_Kajny