Do serii Ptaków Polski zawitał pierwszy duży ptak drapieżny - Kania Ruda. 

Opis gatunku

Kania ruda jest średniej wielkości drapieżnikiem, zauważalnie większym od myszołowa, dzięki dłuższym skrzydłom oraz długim, wyraźnie wciętym ogonem. Rozpiętość skrzydeł wynosi 150 – 165 cm, a długość ciała 61 - 72 cm. W upierzeniu dominuje rdzawa barwa, szczególnie wierzch ogona - jasno rudy (nigdy u kani czarnej). Tułów delikatnie czarno kreskowany. Na ramionach, wyraźnie jaśniejsze niż u kani czarnej, widoczne z daleka żółtawe plamy. Skrzydła od spodu z rdzawymi pokrywami i czarniawym pasem utworzonym przez duże pokrywy podskrzydłowe. Charakterystyczne białe plamy na dłoni, świecące i dobrze widoczne nawet z dużej odległości. Głowa kremowobiała. Ptaki młode ubarwione podobnie, jednak rozjaśnienia na ramionach z wierzchu większe i bardziej kontrastowe. Spód biało kreskowany. Białe zakończenia pokryw tworzą wąski pasek na wierzchu i spodzie skrzydeł

Zasięg występowania i liczebność

Kania ruda jest gatunkiem niemal endemicznym dla Europy, bowiem jej areał ograniczony jest właśnie do naszego kontynentu. Poza tym tylko maleńkie populacje lęgowe występują na skrawku północno-zachodniej Afryki oraz na Kaukazie. W Europie występuje od Portugalii i Hiszpanii na zachodzie, poprzez centralną i południową Francję, Niemcy oraz zachodnią i północną Polskę. Gniazduje również w Walii i południowej części płw. Apenińskiego. Poza tym występuje na Ukrainie oraz na kilku rozrzuconych, izolowanych punktach na Białorusi. Liczebność światowej populacji szacowana jest na 19 – 32 tys. par. Kania ruda najliczniej występuje w Niemczech: 10  – 14 tys. par. W latach 70., populacja lęgowa wzrosła tutaj bardzo dynamicznie, szczególnie we wschodnich Niemczech, bo aż o ok. 400%. Nie nastąpiło jednak powiększenie zasięgu.

Stan populacji krajowej

W Polsce kania ruda zasiedla tylko niektóre regiony, głównie na zachodzie i północy kraju. Głównymi obszarami są Pomorze Zachodnie i Wielkopolska oraz Dolny Śląsk. W Polsce północnej - Pomorze Środkowe oraz Warmia i Mazury. Na pozostałym obszarze praktycznie nie występuje. Od końca lat 80. odnotowywany jest wzrost liczebności. W latach 50. i 60. liczebność kani rudej szacowano jedynie na 50 – 80 par. W połowie lat 80. liczebność oceniano już na ok. 300 par, by na początku tego wieku osiągając poziom 650 – 720 par. Obecnie, na podstawie wyników z lat 2008-2009 uzyskanych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska populację szacuje się na 1000 - 1500 par lęgowych.

Status

W Polsce gatunek objęty ochroną ścisłą. Wokół gniazd wyznacza się strefy ochronne. Umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Zamieszczony na liście gatunków w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Obserwowany wzrost liczebności kani rudej w dużej mierze jest wynikiem napływu do Polski ptaków z bardzo licznej populacji we wschodnich Niemczech.

Środowisko lęgowe

Kania ruda zajmuje obszary urozmaiconego krajobrazu z terenami leśnymi w sąsiedztwie łąk, pól uprawnych i zbiorników wodnych. Z tymi ostatnimi jest jednak mniej związana niż kania czarna i może występować nawet w zupełnie suchym krajobrazie rolniczym. Ważny jest jednak mozaikowy charakter pól, łąk i innych terenów otwartych. U nas taki typ siedlisk występuje często w dolinach rzecznych i na pojezierzach.

Pokarm i ekologia żerowania

Dietę kani rudej stanowią drobne ssaki, ryby, ptaki oraz bezkręgowce. Zdobycz wypatruje z lotu na niewielkiej wysokości. Bardzo chętnie żeruje na padlinie. Zbiera również martwe zwierzęta rozjechane przez auta na drogach. Równie często korzysta z odpadków na dużych wysypiskach śmieci. Kania ruda potrafi aktywnie odbierać pokarm innym ptakom ścigając je w powietrzu bądź nękając na ziemi. Jej łowiska stanowi mozaika otwartych terenów rolniczych, łąk, ugorów ze zbiornikami wodnymi oraz kępami zadrzewień. Patroluje również drogi, linie kolejowe oraz wysypiska śmieci. Ptaki zdobywają pokarm zazwyczaj w promieniu 3-5 km od gniazda, mogę jednak odlatywać nawet do 12 km.

Biologia lęgowa i fenologia

Kania ruda jest migrantem krótkiego zasięgu. Jej zimowiska znajdują się na południu Europy w basenie Morza Śródziemnego, głównie we Francji, Hiszpanii i Portugalii. W związku z niewielką odległością pokonywaną do miejsc zimowania na lęgowiska może wracać wcześnie; pierwsze ptaki pojawiają się już w lutym. Do lęgów przystępują zaraz po przylocie, odnawiając stare gniazda lub budując nowe. Charakterystyczna dla kań wyściółka gniazda składa się ze szmat, papierów i innych odpadków, bez ulistnionych zielonych gałązek często używanych przez inne gatunki szponiaste. Składanie jaj przez poszczególne pary odbywa się od końca marca do końca kwietnia. Lęg złożony jest z 1-4, najczęściej z 2-3 jaj. Wysiaduje głównie samica przez 33-38 dni, podczas gdy samiec zdobywa w tym czasie dla niej pokarm. Pisklęta przebywają w gnieździe ok. 50 dni. Młode opuszczają gniazdo na przełomie czerwca i lipca, ale przebywają przy nim jeszcze przez miesiąc. Z terenów lęgowych odlatują najpierw ptaki młode, co ma miejsce w sierpniu, podczas gdy ptaki dorosłe mogą przebywać na miejscu aż do października. Ostatnie ptaki można spotkać jeszcze na początku listopada, chociaż w ostatnich latach co raz częściej obserwuje się pozostające pojedyncze ptaki na zimę, w tym nawet w południowej Szwecji, gdzie korzystają z wysypisk śmieci oraz żerują na rozjechanych zwierzętach.

Kesz: 

Wystarczy sięgnąć i wyciągnąć.