Za Wolność Waszą i Naszą

Za Wolność Danii i Honor Polski

Ppor. Lucjan Masłocha urodził się 15.06.1913 roku w Bobrownikach.

23 sierpnia 1939 roku w ramach powszechnej mobilizacji zostaje powołany do 66 Pułku Piechoty, 1 Batalion pod dowództwem mjr. Bornatowskiego. W walkach nad Bzurą w okolicach Wyszogrodu i Białej Góry. 22 września 1939 roku dostaje się do niewoli. Był więziony w Oflagach [...]. Kilkakrotnie podejmował próby ucieczki, zobowiązując się wobec swoich obozowych przełożonych min. gen. Tadeusza Ludwika Piskora (późniejszego gen. dyw. Komendanta tajnej organizacji wojskowej w Oflagu X C Lubeka, wchodzącej w skład Armii Krajowej), że po udanej ucieczce zorganizuje trasę ucieczkową dla innych przez Danię do Szwecji. W 1941 roku był wraz z kpt. Władysławem Malinowskim inicjatorem wykonania podkopu w Oflagu X A Sandbostel. Planowano masową ucieczkę polskich jeńców wojennych, duża ilość wtajemniczonych o planach ucieczki lub donos jednego z jeńców spowodował że na wychodzących na wolność czekali już niemieccy wartownicy. Wychodzący jako pierwszy ppor. Masłocha zostaje ranny strzałami z broni maszynowej, próbie dobicia rannego przeszkodził wychodzący jako drugi kpt. Malinowski. Po pobycie w szpitalu obozowym i odbyciu kary aresztu Masłocha został przeniesiony do obozu karnego jakim był Oflag X C w Lubece. W marcu 1943 roku ponownie, już w małej około 20 osobowej grupie jeńców przystępuje do budowy podkopu w tym obozie. Latem podkop był gotowy, wychodził w polu obok ogrodzenia obozowego na którym dojrzewało żyto, dobrze maskujące wyjście na wolność. Wychodzących z podkopu uciekinierów zauważył przypadkowo wracający z przepustki wartownik obozowy, do tego momentu 12 więźniów znajdowało się poza ogrodzeniem obozowym. Po wszczęciu alarmu i pogoni za zbiegami, ucieczka udaje się tylko 4 jeńcom, w tym Lucjanowi Masłosze. Przedostaje się do Danii, w miejscowości Odense polski ksiądz Franciszek Jaworski organizuje mu przedostanie się do Kopenhagi i ułatwia kontakt z działaczami miejscowej Polonii [...].

Z inicjatywy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych rządu polskiego w Londynie i polskiej placówki dyplomatycznej w Sztokholmie wiosną 1941 roku powstaje polska organizacja konspiracyjna o kryptonimie „Felicja”, w pierwszych założeniach jako siatka wywiadowcza a ppóźniej wywiadowczo-sabotażowa. Podstawowym i pierwszym celem było zorganizowania sieci informatorów składającej się z Polaków którzy opracowywali by informacje o sytuacji polityczno-gospodarczej w Danii, o nastrojach społecznych z punktem ciężkości na stosunek Polonii do niemieckiego agresora. Zbadanie możliwości utworzenia szlaków łączności i przerzutu ludzi na trasie do Polski i z powrotem na trasie Dania- Bornholm-Gdańsk [...].

Od 1943 roku głównym zadaniem „Felicji” było utrzymanie szlaków przerzutu łączników i zbiegów między Niemcami i Szwecją na utworzonej trasie Kopenhaga-Malmö dzięki pozyskaniu do współpracy duńskich marynarzy i kapitanów statków. Prowadzenie wywiadu politycznego i militarnego, organizowanie akcji sabotażowych na terenie Danii. Latem 1943 roku w strukturach organizacji pozostawało 29 zaprzysiężonych członków, w tym 7 kobiet, wywodzili się przeważnie z drugiego pokolenia Polaków urodzonych w Danii, wychowankowie „szkół polskich” i organizacji polonijnych. 

W sierpniu 1943 roku kierownictwo „Felicji” uzyskuje kontakt z ppor. Lucjanem Masłochą który po udanej ucieczce z obozu jenieckiego Oflag X C w Lubece, ukrywał się w zorganizowanych przez członków „Felicji” kwaterach w Kopenhadze a następnie został przerzucony do Szwecji gdzie przeszedł specjalne przeszkolenie wywiadowczo-sabotażowe. 11 listopada 1943 roku powraca już jako oficer polskiego wywiadu o pseudonimie „Mały” do Danii, nawiązuje kontakt z „Felicją” organizuje i prowadzi działalność szpiegowską i dywersyjno-sabotażową. Pod koniec 1943 roku „Felicja” została podporządkowana II Oddziałowi Sztabu Naczelnego Wodza. Dzięki uruchomionej w 1 grudnia 1943 roku radiostacji o kryptonimie „Franciszka” dysponuje bezpośrednim połączeniem z Londynem. Jego najbliższą współpracowniczką była Anna Luise Mogensen (nazywana Lone, i takie imię widnieje na płycie nagrobnej), córka obywatela Danii, dyrektora cementowni w miejscowości Klucze w Polsce. Z zawodu była fotografem, fotografowała wybrane obiekty i przygotowywała klisze tajnych dokumentów pozyskanych przez organizację. 31 grudnia 1944 roku Lucjan Masłocha i Lone Mogensen zawierają związek małżeński.

Dalsze aresztowania poważnie osłabiają struktury organizacji, pomimo ciągłego zagrożenia Masłocha wraz z Lone Mogensen obsługującą radiostację, na czele nielicznej grupy polskich i duńskich agentów prowadzi dalszą działalność wywiadowczą. Na początku stycznia 1945 roku Gestapo wpada na trop ukrywającego się w kopenhaskiej dzielnicy Hellerup małżeństwa Masłochów. W nicy z 2 na 3 stycznia 1945 roku giną oboje w walce od kul Gestapo otoczeni w willi przy Strandvejen 140. Po wojnie ich ciała zostały ekshumowane i złożone w kwaterze honorowej bohaterów duńskiego ruchu oporu cmentarza Mindelunden w Ryvangen, gdzie spoczywa 106 ofiar hitlerowskich Niemiec. 

Tajnego ślubu parze udzielił ksiądz Kjeld Geertz-Hansen, późniejszy biskup. Ten sam duchowny odprawił także mszę pogrzebową za zmarłych.

W Łodzi znajduje się ulica nazwana imieniem Lucjana i Lone Masłochów, a także, umiejscowiony przy niej, obelisk ich upamiętniający. W 1977 roku powstał film dokumentalny Felicja w reż. Magdy Żurowskiej, opowiadający o działalności polsko-duńskiej organizacji ruchu oporu, której komendantem był Lucjan Masłocha.

Na podstawie:

http://www.polskienekropolie.de/doku.php?id=pl:kopenhagajency

Katedra św. Oskara w Kopenhadze (duń. Sankt Ansgars Kirke) - kościół biskupi diecezji kopenhaskiej w Danii. Świątynia znajduje się w Kopenhadze przy ulicy Bredgade.

Przy wejściu do świątyni znajduje się pamiątkowa tablica poświęcona L. Masłosze i A.L. Mogensen.

Więcej informacji (język polski):

https://pl.wikipedia.org/wiki/Katedra_św._Ansgara_w_Kopenhadze

Informacja o biskupach, katedrze, jej historii, oraz patronie (język angielski):

http://sanktansgar.dk/index.php?id=141&L=1

O skrzynce:

Kesz ukryty został w bezpośrednim otoczeniu kościoła w miejscu intuicyjnym.

Hasłem do logu jest czwarte słowo w pierwszej linijce na tabliczce znajdującej się nieopodal miejsca ukrycia.

Certyfikaty dla znalazców wysyłam pocztą.