Pierwsza wojna światowa była rzeczywiście pierwszą. Pierwszą wojną toczoną na całym świecie. Pierwszą wojną, w której na taką skalę wykorzystano zdobycze techniki, techniki postępu rewolucji przemysłowej XIX wieku). Pierwszą wojną, która pochłonęła tak wielką ilość ofiar. Pierwszą wojną, w której zginęło tak dużo osób cywilnych.  I tak można byłoby się doszukiwać wielu innych „pierwszych”. Pierwsza wojna była przede wszystkich szokiem dla ludzkości. W wielu wojnach wcześniej wielu ludzi z miejscowości X powoływano do wojska, szli na wojnę. Po wojnie wracali ku uciesze swych bliskich. Tych, którym nie dane było wrócić było niewielu. Jak wybuchła I wojna światowa z miejscowości X powołano wielu ludzi do wojska. Szli, wojna trwała, a oni nie wracali. Mijały kolejne lata. Młodzież z miejscowości X wchodziła w wiek poborowy. Natychmiast byli powoływani do wojska, szli na wojnę i nie wracali. Wracały tylko zawiadomienia, że kolejni z tych którzy poszli już nigdy nie wrócą. Wojna się skończyła. Do miejscowości X powróciło niewielu z tych, którzy na wojnę poszli. Oni nie byli już tymi samymi ludźmi. W wielu niemieckich, belgijskich, francuskich miejscowościach miejscowa ludność fundowała pomniki poświęcone poległym ich bliskim, z tej miejscowości. Stąd oprócz napisu informacyjnego na pomniku były też długie listy z nazwiskami. W jednej tylko bitwie pod Verdun toczonej przez ponad dziesięć miesięcy w 1916 r. zginęło około 700 tys. żołnierzy. Jeżeli na pomniku podawano też miejsce śmierci żołnierza, to na wielu z nich nazwa Verdun powtarzała się.

Nie inaczej było na ziemi słupskiej. Praktycznie w każdej miejscowości był pomnik poświęcony żołnierzom niemieckim poległym z tej miejscowości w I wojnie światowej. Były różne – bogatsze i skromniejsze. Tej rejon do zasobnych nie należał, więc w większości budulcem było to, co w okolicy można było beznakładowo pozyskać – kamienie. Pomniki te były otaczane należnym szacunkiem i pielęgnowane. Stawiano je przeważnie obok kościołów, na cmentarzach lub przy obiektach sportowych.

Po drugiej wojnie były to już tylko pomniki pozostałe po Niemcach. Nienawiść pomiędzy obu narodami, narosła w kolejnej wojnie światowej, przeniosła się też na te monumenty. Generalnie to co pozostało dzisiaj możemy zmieścić w trzech kategoriach:

Niektórych śladów ich pierwotnego przeznaczenia nie zatarto.

Zapraszamy do spaceru szlakiem wybranych pomników Słupska i okolic.

POMNIK

Okazały pomnik poświęcony poległym w I wojnie światowej. Zaskakująca jest jego lokalizacja. Nie stoi we wsi, ale przy drodze pomiędzy Mianowicami i Domaradzem. Napis na pomniku nie wskazuje wsi, z której pochodzili polegli. Jest możliwe, że akurat z Mianowic i Domaradza nie poległo ich aż tak dużo i obie wsie wystawiły wspólny pomnik przy drodze pomiędzy nimi.

SKRZYNKA

Nie zapomnij zabrać ze sobą kodów z poprzednich skrzynek. Mogą być potrzebne.

Namiary wskazują pomnik. Należy stanąć plecami do jego tylnej części.

Aby dojść do pierwszej skrzynki należy na namiarze 229 stopni zrobić 53 kroki. Poszukaj krzyża nad ziemią (c.a. 2m). No i dalej – od tego krzyża na namiarze 230 stopni w odległości 47-49 kroków (w zależności od przyjętej wersji marszruty) szukaj krzyżyków. To jest miejsce ukrycia pierwszej skrzynki. Ona jest pod tym dolnym krzyżem.

Po odnalezieniu skrzynki są dwie możliwości dotarcia do skrzynki finałowej:

1. Rozszyfrować namiary na skrzynkę finałową zawarte w odnalezionej skrzynce;

2. Dojście etapowe na azymut. Od skrzynki idź na namiarze 270 stopni do leśnej drogi (niedaleko). O dotarciu we właściwe miejsce utwierdzi cię krzyż, który trzeba odnaleźć. Od tego miejsca idź drogą na azymut 180 stopni. Kroki normalne, nie za duże, nie za małe. Jak zrobisz 53-54 takie kroki, to po lewej stronie drogi poszukaj krzyża. Jeżeli jest krzyż, to reszta jest prosta. Maskowanie leśne.

Do zarejestrowania skrzynki potrzebne jest hasło. Utworzysz je z liter kodów ze

skrzynek z geościeżki. Cyfra kodu oznacza miejsce litery w szyku hasła. Hasło należy napisać wielkimi literami.