Na terenie Ursusa znajduje się kilka miejsc pamięci „Szarych Szeregów”. Celem tej wieloetapowej skrytki jest poprowadzenie poszukiwaczy w ich bezpośrednim sąsiedztwie, tak by mogli oddać hołd dzielnym chłopcom i dziewczętom z tamtego okresu. Do przygotowania skrytki skłoniła mnie 70. rocznica Powstania Warszawskiego, jednak do urzeczywistnienia planu doszło dopiero rok później. 

Ponieważ „Szare Szeregi” to formacja harcerska, a dziś ruch ten kojarzy się między innymi ze zdobywaniem umiejętności i sprawności przez dzieci młodsze i starsze, również ta skrytka została zaprojektowana w taki sposób, aby każdy etap pozwalał sprawdzić jedną z umiejętności. Dlatego też po każdym etapie poszukiwacz może pochwalić się zdobyciem odznaki. Na każdej z nich występuje zwierzę, które daną sprawność symbolizuje.

Najbardziej znanym miejscem upamiętniającym „Szare Szeregi” na Ursusie jest pomnik znajdujący się na terenie Szkoły Podstawowej nr 4, przy ul. Walerego Sławka 9. Poświęcono go działalności tajnych drużyn harcerskich na terenie Ursusa i okolic w czasie II wojny światowej. Pomnik przedstawiający harcerza został odlany z żeliwa a wykonany według projektu Jana Graczyka. Odsłonięcie odbyło się 23 maja 1993r. Na dole pomnika widnieje napis: ‘Szare Szeregi 27 IX 39-17 I 45’. Z lewej strony umieszczony jest znak Polski Walczącej z prawej Lilijka Harcerska.

                                            fot. Rafal.P

Kolejnym miejscem pośrednio przypominającym o losach „Szarych Szeregów” na Ursusie jest kamień pamiątkowy zlokalizowany przy skrzyżowaniu ulic Bohaterów Warszawy i Tadeusza Kościuszki.

                                         fot. Rafal.P

Postawiono go w hołdzie uczniom i harcerzom Szkoły nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Ursusie. W miejscu, gdzie dziś znajdują się kamień i tablica pamiątkowa, stał budynek, w którym w latach 1933-1973 mieściła się siedmioklasowa szkoła powszechna nr 1. Od jej otwarcia w 1933 r. do końca 1963 r. kierował nią patriota i społecznik Stanisław Śliski. Od 1933 r. w szkole tej działały drużyny Związku Harcerstwa Polskiego. We wrześniu 1939 r. urządzono polski szpital wojenny. W 1942 r. na bazie przedwojennego harcerstwa HM Jadwiga Lindner i PHM Edmund Pokrzywa zorganizowali oddziały „Szarych Szeregów”. W czasie okupacji odbywało się tu tajne nauczanie. W 1943 r. prowadzone były pierwsze lekcje konspiracyjnego gimnazjum. W latach wojny i okupacji 1939-1945 oddało życie za Ojczyznę 26 uczniów i harcerzy tej szkoły.

Ponadto, o czym nie wszyscy wiedzą, na terenie Ursusa znajduje się ulica Szarych Szeregów, biegnąca wzdłuż torów kolejowych, równolegle do ulicy Regulskiej. Dziś trudno znaleźć tam jakąkolwiek tablicę potwierdzającą ten fakt. Nie jestem nawet przekonany, czy ten polny ciąg komunikacyjny nosi nadal nazwę Szarych Szeregów, jednak na starszych mapach, które posiadam, nazwa taka figuruje.

                                        fot. Rafal.P

O skrytce

Skrytka obejmuje sześć etapów, które wieńczy pojemnik finałowy. Aby go podjąć, trzeba zdobyć wszystkie sprawności, czyli ukończyć wszystkie sześć etapy. Oznacza to ok. 2,5-3 km spacer (przejażdżkę) po Ursusie. Finał każdego etapu znajduje się w miejscu bezpiecznym, dostępnym samochodem (maksymalnie 50 m od miejsca postojowego) i nie wymaga ryzyka.

Przygotowałem specjalne logo tej skrytki. Każda osoba, która podjęła się trudu zdobycia tego multaka, może się nim posługiwać na swoim profilu. Zaznaczam jednak, że nie pochwalam „zbiorowego” podejmowania skrytek wieloetapowych czy zagadkowych. Dlatego proszę nie podejmować tej skrytki w ramach eventów.

Celem podjęcia skrytki zalecane jest następujące wyposażenie własne: 1) urządzenie wyposażone w czytnik kodów QR, 2) urządzenie z dostępem do Internetu, 3) latarka UV oraz 4) płaski śrubokręt lub inny sprzęt do podważenie wieka finałowego pojemnika.

ETAP 1: Rusz głową, czyli sprawność matematyczna

Pod współrzędnymi startowymi znajdziesz pojemnik z matematyczną zagadką. To dwa kwadraty magiczne. Ich uzupełnienie pozwoli Ci określić współrzędne kolejnego etapu. Wystarczy, że uzyskane wyniki podstawisz do wzoru:

N 52 11.ABC

E 020 53.DEF

Jeżeli ukończyłeś pomyślnie ten etap, zdobywasz sprawność matematyczną (odznaka z sową!).

ETAP 2: Nie ma mnie, czyli sprawność kamuflażu

Znalazłeś się w dość ruchliwym miejscu. Musisz uważać, żeby nie zostać zdemaskowanym. Najlepiej wtopić się w tłum. Pod wyliczonymi współrzędnymi znajdziesz mały pojemnik na magnes (mikro), a w nim współrzędne kolejnego etapu. Szukaj raczej niżej niż wyżej. Elementów metalowych nie ma tam zbyt wiele.

Jeżeli ukończyłeś pomyślnie ten etap, zdobywasz sprawność kamuflażu (odznaka z kameleonem!).

ETAP 3: Znam teren, czyli sprawność topograficzna

Pod wyliczonymi współrzędnymi powinien znajdować się przystanek autobusowy. Przyjrzyj mu się uważnie. Gdzieś tam znajduje się kod QR. Odczytaj go, a uzyskasz adres strony internetowej z dostępem do krótkiego filmu. 

Jeżeli ukończyłeś pomyślnie ten etap, zdobywasz sprawność topograficzną (odznaka z gołębiem!).

ETAP 4: Co za oko, czyli spostrzegawczość w cenie

Znajdujesz się aktualnie w miejscu, w którym kończy się przejażdżka uwieczniona na filmie. Jest tam obiekt wyraźnie widoczny na końcu filmu – zanotuj liczbę na drzwiach tego obiektu. W promieniu 30 metrów od niego znajduje się też kilka znaków drogowych D-6. Policz je. W promieniu kilku metrów od obiektu znajduje się też czerwona tabliczka z godłem, a na niej nazwa instytucji. Odczytaj ją.

Współrzędne kolejnego etapu wyliczysz podstawiając do wzoru:

N 52 10.ABC

A = czwarta z cyfr w numerze na drzwiach

B = liczba znaków D-6 pomniejszona o 1

C = trzecia z cyfr w numerze na drzwiach

E 020 52.DEF

D = druga z cyfr w numerze na drzwiach pomniejszona o 1

E = liczba znaków D-6

F = liczba wyrazów w nazwie instytucji dodać 1

Udaj się pod wskazane współrzędne.

Jeżeli ukończyłeś pomyślnie ten etap, jesteś spostrzegawczy (odznaka z sokołem!).

ETAP 5: Widzę w ciemności, czyli umiejętność działania w nocy

Stoisz na skrawku zieleni. Zajrzyj na szarą stronę tablicy. Powinieneś znaleźć tam napis. Niestety, nie jest on widoczny gołym okiem, a raczej nie powinien być (cóż, mój pisak UV pozostawia wiele do życzenia). Potrzebujesz latarki UV. Przy jej użyciu dość szybko odczytasz współrzędne kolejnego etapu.

Wystarczy, że podstawisz dwa ciągi trzycyfrowe, które widzisz, do wzoru:

N 52 10 i ciąg widoczny wyżej

E 020 52 i ciąg widoczny niżej

Jeżeli ukończyłeś pomyślnie ten etap, zdobywasz umiejętność działania pod osłoną nocy (odznaka z nietoperzem!).

ETAP 6: Kocie ruchy, czyli zwinność,

Jesteś już prawie u celu. Czeka Cię ostatni, ale dość spory wysiłek. Musisz się wspiąć pod górę – warianty są dwa – jeden wyczynowy (w linii prostej kierując się na współrzędne) i drugi, bardziej relaksacyjny (trochę dookoła). Tak czy inaczej, dotrzesz do celu, czyli współrzędnych etapowych. Znajdziesz tam pojemnik mocowany na magnes, a w nim współrzędne finałowe.

Jeżeli ukończyłeś pomyślnie ten etap, jesteś zwinny (odznaka z kotem!).

FINAŁ

To już koniec naszego spaceru. Pod kordami finałowymi znajduje się pojemnik (na poziomie ziemi), około metra od "ściany". Do zdjęcia wieka przyda się jakiś przyrząd, choćby płaski śrubokręt. W pojemniku znajdują się certyfikaty znalazcy, w tym 1 wyjątkowy dla osoby, która ukończy to wyzwanie jako pierwsza. Jak już napisano, w pojemniku znajduje się sporo mini-zabawek. Będę starał się ten zapas systematycznie uzupełniać. Miejsce ukrycia pojemnika jest dość ustronne, ale mimo wszystko proszę o zachowanie dyskrecji.

Kesz jest dwusytetmowy - więc szukaj właściwego logbooka :)