OPIS MIEJSCA

Młyn XIII był największym zakładem produkcyjnym nad Potokiem Oliwskim nazywanym przed II wojną światową "Eisenhammer" lub "Hammerwerk" (młotownia - kuźnica). 
Posiadłość nazywano również "Mackenshof". W latach 1918-1945 kuźnica należała do Maxa Hansena wspominanego, jako „człowiek bogaty i dobry dla ludzi”. Hansen zatrudniał w tym czasie dwóch majstrów. Jednym z majstrów u Hansena był kowal August Stephan (1929-1945), który wraz z trzema pomocnikami zajmował lewobrzeżny warsztat, w którym pracował ciężki młot i wielkie nożyce (warsztat od strony dworu Ernsttal). August Stephan mieszkał wraz z rodziną w budynku z czerwonej cegły naprzeciw kuźnicy (aktualnie mieści się w nim kasa i sklepik muzeum). Stąd Marta córka Augusta Stephana chodziła wraz z rodzeństwem do ewangelickiej szkoły przy dzisiejszej ulicy Opacka 7. Od 1945 do 1948 kuźnica należała do różnych właścicieli między innymi do Tadeusza Bożka i następnie do Spółdzielni "Żeliwiak”, w której w latach 1945-1951 do czasu odejścia na emeryturę pracował wspomniany wcześniej August Stephan. Jego syn Horst pojął pod koniec lat 70-tych pracę w odbudowanej kuźnicy - Muzeum. 

W 1957 roku młotownię przejęło Muzeum Techniki w Warszawie. Rozpoczęto odbudowę obiektu. W latach: 1958-1960 opracowano koncepcję odbudowy zabytku i wstępną dokumentację, 1960-1963 odbudowano część obiektu, 1971-1974 wykonano pozostałą dokumentację wraz z projektem urządzenia terenu otaczającego kuźnicę, 1975-1978 odbudowano drugą część obiektu, 1976-1978 wykonano konserwację niektórych elementów wyposażenia technicznego.
W dniu 17 czerwca 1978 roku kuźnica oliwska została uroczyście otwarta dla zwiedzających, jako dział Muzeum Techniki.   

Młyn XIV stał niegdyś w pobliżu kuźnicy (młyna XIII) przy ujściu małego potoku do wielkiego stawu kuźniczego w okolicy drogi prowadzącej do Owczarni. W 1956 roku znajdował się tu jeszcze podłużny, osuszony stawek ze zniszczonym obetonowanym przepustem. Tu pracowała druga kuźnica, którą wymieniono po raz pierwszy w 1615 roku. Później w 1855 roku kuźnicę zamieniono na młyn zbożowy czynny jeszcze pod koniec XIX wieku.
Po II wojnie światowej teren ten wraz z nowoczesnym młynem elektryczny wybudowanym przed 1939 rokiem przez Maxa Hansena właściciela posiadłości Ernsttal przeszedł w ręce spółdzielni "Żeliwniak".
Aktualnie jakichkolwiek śladów młyna XIV brak.

Pomiędzy dawnymi młynami XIII i XIV stoi do dziś bardzo zaniedbany, piętrowy, z końca XVIII wieku, przebudowany Dwór Ernsttal (ul. Bytowska 1b). W 1956 roku na parterze znajdowały się rokokowe drzwi.
 
OPIS KESZA

Kesz to mały, szybki pojemniczek ukryty na szarym. 

Koordynaty wyznaczone przez mapę google.

Skrzynka należy do ścieżki Młyny i Stawy Potoku Oliwskiego. 

Informacje tutaj zawarte pochodzą ze strony www.dawnaoliwa.pl