Krzyże pokutne/pojednania (niem. Sühnekreuze)

Skrzynka powstała w ramach małego projektu "Śladami Krzyży Pokutnych".

Część krzyży kamiennych można zaliczyć do zabytków związanych z dawną jurysdykcją. Były one fundowane przez zabójców jako element pojednania z rodziną ofiary. Zwyczaj ten panował w Europie Środkowo-Wschodniej pomiędzy XIII, a XVI wiekiem. Poza nielicznymi wyjątkami prawo te było stosowane jedynie na terenie dawnego Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.

Średniowieczne kodyfikacje prawne zaliczały nieumyślne zabójstwo do kategorii przestępstw mogących podlegać rozstrzygnięciu według systemu kompozycyjnego (compositio). Możliwość takiego postępowania wynikała z przyjęcia w Europie Środkowo – Wschodniej zapisów prawa sasko-magdeburskiego. W XIII-wiecznych kodyfikacjach prawnych zapisano, że: kto zabije umyślnie, wedle prawa ma być karany. Kto zabije przygodnie, że jawne to będzie, gardła tracić nie powinien, tylko zapłacić. Krewni zabitego tworzyli solidarny związek rodowy, który ścigał zabójcę. Z drugiej strony zabójca zasłaniał się swoimi krewnymi, co doprowadzało do powstania stanu wrogiego między dwoma związkami rodowymi, mogło dojść do krwawej zemsty. Równocześnie wraz z ograniczeniem krwawej zemsty rozwijała się tendencja do jej zastąpienia ugodą stron – pojednaniem. Krwawa zemsta nie leżała jednak w interesie władcy danego terytorium, dlatego realne korzyści w pogodzeniu dwóch zwaśnionych stron wnosiło jedynie tzw. jednanie, które było bodźcem do wykształcenia się systemu kompozycyjnego. Winnym zabójstwa umożliwiały one zawarcie ugody z rodziną ofiary, jeśli ta wyraziła taką wolę. Sprawca pozbawienia życia drugiego człowieka, zobligowany był do stosownego zadośćuczynienia, którego rodzaj i wymiar ustalał sąd, przed którym spotkał się zabójca z bliskimi zabitego.

W innych regionach Polski (np. Roztocze) występują podobne krzyże kamienne, lecz na razie nie odnaleziono dokumentów świadczących o tym, że są to krzyże pokutne/pojednania, więc zapewne ich funkcja była inna.

Zabójca był zobowiązany do: 

• przekazania rodzinie zabitego "główszczyzny"

• ufundowania określonej ilości wosku na rzecz Kościoła

• zamówienia określonej liczbę mszy zadusznych w intencji zabitego

• partycypowania w kosztach pogrzebu

• ufundowania kąpieli, posiłków, odzienia dla biedoty

• peregrynacji osobistej lub opłacenia zastępcy do jednego z ówczesnych miejsc pielgrzymkowych: 

          - Rzym 

          - Akwizgran 

          - Wilsnack 

          - Jerozolima

          - Santiago de Compostela 

• ufundować krzyż pokutny/pojednania, kapliczkę pokutną/pojednania lub Marter (krucyfiks lub kapliczkę z przedstawieniem ukrzyżowania Chrystusa lub męczeństwa świętych), który miał skłaniać do modlitwy za duszę zabitego i być potwierdzeniem zrealizowanego aktu pojednania

Krzyże pojednania w Gminie Jeżów Sudecki

Celem całego cyklu skrzynek jest zachęcenie do odszukania wszystkich krzyży z terenu gminy Jeżów Sudecki i poznania tajemniczych pamiątek sprzed wieków zaklętych w kamień.

Na cały cykl składają się następujące skrzynki:

1. Krzyż Pojednania Dziwiszów 1 (OP7ADA)

2. Krzyż Pojednania Dziwiszów 2 (OP7AFF)

3. Krzyż Pojednania Siedlęcin 1 (OP7ADB)

4. Krzyż Pojednania Siedlęcin 2 (OP7ADC)

5. Krzyż Pojednania Czernica 1 (OP7B00)

6. Krzyż Pojednania Czernica 2 (OP7B01)

7. Krzyż Pojednania Czernica 3 (OP7ADD)

8. Krzyż Pojednania Czernica 4 (OP7B02)

9. Krzyż Pojednania Janówek (OP7B03)

10. Krzyże Pojednania Chrośnica - Finał (OP7ADF)

W każdej ze skrzynek 1 – 9 na pojemnikach oraz na logbookach znajdziesz dane pozwalające dotrzeć do skrzynki finałowej zlokalizowanej w Chrośnicy – miejscowości, w której zobaczysz skupisko aż 5-ciu krzyży pojednania. W skrzynce finałowej ręcznie robione drewniane certyfikaty oraz wydawnictwo o krzyżach pojednania w Gminie Jeżów Sudecki dla trzech pierwszych zdobywców oraz znaczki pamiątkowe dla każdego zdobywcy.

Skrytka: Krzyż Pojednania Siedlęcin 2

Jeden z 10 keszy składających się na cykl „Pomniki średniowiecznego prawa w Gminie Jeżów Sudecki”. Krzyż zlokalizowany po prawej stronie drogi powiatowej prowadzącej z Siedlęcina do Strzyżowca. Jest to piaskowcowy krzyż łaciński z wyrytą datą 1511 o wymiarach 88 wys. x 80 szer. x 36 głęb. (cm).

Kesz: mały magnetyk schowany pod współrzędnymi. Zawiera dane do finału.