ŚWIERCZYNY - dawne nazwy: Swyrcina
/1325/, Swirczen, Swerczyny, nazwa niem. Swierczyn. Dwie wsie leżące w
odległości 8 km na wschód od Brodnicy przy drogach: Z Brodnicy do
Lidzbarka -Stare Świerczyny i z Brodnicy do Jastrzębia Nowe Świerczyny.
Dawniej dobra rycerskie, własność rycerza Grzymisława /1325/. W 1526 r.
Jan z Turma i Krzysztof Osiecki otrzymują przywilej na wsie Swierczyny i
inne. W 1558 r. Antoni Rowski oddaje swą część w Świerczynach Marcinowi
Elżanowskiemu, zatrzymując sobie karczmę. W 1570 r. wieś jest
własnością Jadwigi Osieczkowskiej, Elżanowskiego juniora i Macieja
Osieczkowskiego; należy do powiatu michałowskiego i parafii Cielęta. W
1774 r. obszary leśne w Świerczynach należały do rewiru Ruda. Około 1912
r. w XlV wieku działalności kolonistów niemieckich powstała ok. l km na
południe od Świerczyn nowa wieś, nazwana Nowe Świerczyny. Wieś
usytuowano przy skrzyżowaniu dwóch dróg o charakterze lokalnych
połączeń, tj. dróg ze Świerczyn do Igliczyzny i z Cieląt do Gołkówka. W
nowozałożonej osadzie budowano szkołę, kościół, kuźnię, warsztat
kołodziejski i karczmę. Świerczyny w 1885 r. posiadały 17 domów, 282
meszkańców, gorzelnię parową cegielnię i koński młyn. W 1858 r. wieś
była własnością Sulerzyckiego, zaś w 1885 Ernesta Bralma. Dawniej
należała do Wybickich. W 1910 r. liczyła 14 budynków, 268 mieszkańców i
979 ha, natomiast w 1921 r. - 47 budynków i 323 mieszkańców. Typ układu
osadniczego: Stare Świerczyny -przydrożnica, Nowe Świerczyny -wieś z
okresu kolonizacji pruskiej na początku XX w. o regularnym planie.
Zagrody usytuowano przy wewnętrznych działkach na identycznej wielkości
parcelach.
1. Szkoła z poczatku XXw, sukcesywnie rozbudowywana
2. Obiekty budownictwa ludowego - dawna kuźnia i zakład kołodziejski, murowane z około 1912 roku
EN
The building of the former school and forge in Świerczyny