Słowik szary   Luscinia luscinia

Występowanie

Przez Polskę przebiega granica zasięgu występowania tego gatunku. Występuje on w dzielnicach północno-wschodnich, sięgając w przybliżeniu do Wisły. W ostatnich dziesiątkach lat przejawia tendencję do dalszego posuwania się na zachód. Wzdłuż granicy występowania zasięg jego w niektórych okolicach pokrywa się z występowaniem słowika rdzawego. Przylatuje w pierwszych dniach maja, odlatuje w początku września.

Biologia

Słowik szary jest typowym ptakiem parków i ogrodów oraz środowisk naturalnych o zbliżonym charakterze roślinności. W lasach osiedla się rzadko i nielicznie, najczęściej jeszcze na obrzeżach podmokłych olsów. Występuje również niekiedy bardzo licznie wśród nadbrzeżnych łóz i wiklin. Żeruje niemal wyłącznie na ziemi, wśród zbutwiałej, wilgotnej ściółki i luźnego runa, zawsze pod osłoną drzew i krzewów, a nie w miejscach nasłonecznionych. Pokarm jego stanowią żyjące wśród ściółki i w wierzchniej warstwie gleby drobne bezkręgowce. W tej samej strefie i w identyczny sposób żeruje słowik rdzawy. Obydwa słowiki zasiedlają podobne środowiska na tych terenach, gdzie występuje tylko jeden z nich, natomiast w okolicach, gdzie można spotkać obydwa gatunki, wymijają się one, zajmując nieco odmienne środowiska — słowik szary wilgotne, a nawet podmokłe, słowik rdzawy suchsze i widniejsze. Gniazdo buduje na ziemi, wśród gęstych ziół i traw, niekiedy w środku niewielkiego krzaczka malin czy porzeczek.

Rozpoznawanie

Ubarwienie słowika szarego jest szarobrązowe z lekkim odcieniem rdzawym na ogonie, o wiele mniej wyraźnym niż u pleszki czy kopciuszka. Bardzo podobny jest do słowika rdzawego, ale nieznacznie większy od niego, ponadto różni się od niego delikatnym ciemniejszym „chmurkowaniem" piersi oraz występowaniem odcienia rdzawego tylko po bokach ogona, a nie na całej jego szerokości. Cechy te są w terenie trudno uchwytne; rozróżnienie obu gatunków słowików wymaga dużej wprawy.

Głos

Samiec śpiewa bardzo intensywnie, najczęściej wieczorem i w nocy, w dni pochmurne również przez cały dzień. Nie zajmuje specjalnie eksponowanego stanowiska. Pieśń słowika szarego jest długa, melodyjna i urozmaicona. Ponadto występują dość duże różnice indywidualne u różnych osobników. Pieśń składa się z szeregu dość wyraźnie oddzielonych zwrotek, przy czym każda z nich składa się z kilkakrotnie powtarzanych dwu- lub trzytonowych fraz. Barwa głosu jest miękka, fletowa; w niektórych tylko zwrotkach brzmią nieco ostrzejsze tony. Pieśń zazwyczaj kończy się dość ostrym, suchym. terkotem. Śpiew obu słowików jest dość podobny, jednakże w pieśni słowika szarego poszczególne zwrotki utrzymane są w wolniejszym tempie, natomiast odstępy między zwrotkami są krótsze, dzięki czemu śpiew jego sprawia wrażenie bardziej płynnego czy też potoczyste go. Dość charakterystyczny jest twardy terkot kończący pieśń, który u słowika rdzawego brzmi jak miękki, kląskający trel. Słowik szary nie rozpoczyna pieśni od zwrotki składającej się z pojedynczych tonów tej samej wysokości o narastającej sile dźwięków, jak często czyni to słowik rdzawy.

Źródło opisu

Powodzenia !