Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
Je moet ingelogd zijn om deze cache te loggen of te bewerken.
stats
Toon cache statistieken
O świetnościach i upadkach - OP5B91
- na przykładzie Pałacu Potockich w Międzyrzecu Podlaskim
Eigenaar: Namarie
Log in om de coördinaten te kunnen zien.
Hoogte: 147 meter NAP
 Provincie: Polen > lubelskie
Cache soort: Traditionele Cache
Grootte: Klein
Status: Gearchiveerd
Geplaatst op: 13-10-2012
Gemaakt op: 18-10-2012
Gepubliceerd op: 18-10-2012
Laatste verandering: 01-02-2022
57x Gevonden
4x Niet gevonden
1 Opmerkingen
watchers 7 Volgers
68 x Bekeken
38 x Gewaardeerd
Beoordeeld als: goed
Om de coördinaten en de kaart te zien
van de caches
moet men ingelogd zijn
Cache attributen

Go geocaching with children  Nature  Monumental place 

Lees ook het Opencaching attributen beschrijving artikel.
Beschrijving PL

Tutejszy zespół pałacowo-parkowy został założony w I połowie XVII wieku. Wcześniej - na wzgórzu koło Krzny - istniał dwór Nassutów, wzmiankowany już w 1477 roku.

Na przestrzeni lat zespół ulegał licznym przeobrażeniom, zmieniali się też kolejni właściciele, wywodzący się ze znanych rodów - Tęczyńskich, Daniłowiczów, Sieniawskich, Denhoffów, Czartoryskich i Potockich.

Pierwszy pałac został wybudowany dla Tęczyńskich w XVII w  - drewniany z obszernym dziedzińcem, otoczony był ogrodem – boskietem typu szachownicowego otwartego (to tak dla miłośników ogrodnictwa Wink ). W 1704 r. dobra międzyrzeckie przejęła Elżbieta Sieniawska i powierzyła modernizację ogrodów Janowi Baptyście Kendlowi. Prace trwały do 1723 r., dając w rezultacie założenie barokowe o bogatym wystroju, z obszernymi boskietami i systemem kanałów zasilanych wodami rzek Krzny i Zny. Główny szkielet tej kompozycji przetrwał do naszych czasów (ok. 300 lat) i świadczy zarówno o statusie społecznym dawnych właścicieli jak i wysokim poziomie sztuki ogrodniczej. Ówczesny pałac międzyrzecki oraz tamtejsze ogrody robiły duże wrażenie i były szeroko znane. Wyhodowane tu rośliny były kupowany przez wielu magnatów rozbudowujących w XVIII wieku swoje rezydencje.

W roku 1731, po ślubie Augusta Aleksandra Czartoryskiego z jedną z najbogatszych dziedziczek w Polsce, Marią Zofią Sieniawską, wdową po Stanisławie Denhoffie, dobra międzyrzeckie weszły w posiadanie magnackiego rodu Czartoryskich. Nastąpiła rozbudowa Zespołu. Na południe od wielkich stawów utworzono tzw. „dziką promenadę” z włączoną do kompozycji rzeką Zną. Był to również okres największego rozwoju rezydencji - już nigdy potem w pałac nie był tak bogaty i kunsztowny. Sam Międzyrzec był też wtedy największym i najważniejszym miastem na Podlasiu.

W latach 1805-1815 dokonano przebudowy rezydencji Czartoryskich według projektu jednego z najsłynniejszych architektów tamtych czasów, Szymona Zuga, a wg innych żródeł – wg nie mniej słynnego Piotra Aignera. Wg Wink mnie najprawdopodobniej w 1805 wybudowano nowy pałac - drewniany był już trochę sfatygowany - (Aigner), natomiast po zniszczeniach w trakcie wojen napoleońskich (szlak wojsk przebiegał przez Międzyrzec) pałac został odnowiony w 1815 (Zug).

Niestety, pałac został kompletnie zniszczony w czasie Powstania Listopadowego. W roku 1829 książę Konstanty nabył wiele dzieł sztuki i umieścił je w pałacu międzyrzeckim, dalszy ich los jest jednak nieznany.

Po śmierci żony Konstanty Czartoryski przeniósł się do Wiednia, a w 1844 r. sprzedał dobra międzyrzeckie Aleksandrze i Augustowi Potockim - właścicielom Wilanowa. W 1850 Potoccy sprowadzają do Międzyrzeca słynnego włoskiego architekta Franciszkę Marię Lanciego. Oprócz kilku budynków w centrum projektuje on nowy pałac – przy nowym dziedzińcu, na wschód od poprzedniego. Wzniesiony w 1852 znany jest dziś właśnie jako Pałac Potockich. Zapewne również wg proj. Lanciego park przekomponowano na krajobrazowy oraz wzniesiono w nim domek stróża i drewniany domek gajowego.

Dawny dziedziniec przekształcono na część gospodarczą, a ruiny pałacu Czartoryskich przebudowano na młyn parowy. W 1860 rozbudowano część  gospodarczą (m.in. budowa gorzelni i rozlewni win).

Pałac został spalony przez Niemców podczas pacyfikacji Międzyrzeca w listopadzie 1918 r. Odbudowany został w latach 20-tych XX w. przez Andrzeja Potockiego, wg proj. Antoniego Dygata. Jest przykładem połączenia „stylu polskiego” z wczesnym modernizmem. Na planie litery L, z południowym tarasem osłoniętym od wschodu i zachodu dwoma parterowymi, mocno wysuniętymi ryzalitami. W jednym z ryzalitów znajdowała się oranżeria z centralnie usytuowaną fontanną.

Pałac przetrwał II Wojnę Światową, choć uległ dużej dewastacji (podobnie jak i park), po 1945 w części gospodarczej działał PGR, w pałacu państwowy Dom Dziecka. Na początku XXI w. został przekazany Fundacji na rzecz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wyremontowany przez nią przy wsparciu mieszkańców i przez wiele lat działała tutaj filia KUL-u. Obecnie ponownie jest własnością miasta i ma powstać tutaj centrum kultury.

W środku na uwagę zasługuje częściowo zachowany wystrój z czarnego dębu (m. in. schody, boazerie, szafy w bibliotece i wystrój łazienki na piętrze).

W parku warto zwrócić uwagę na w dużej mierze zachowany XVII i XVIII wieczny układ dróg, stare aleje kasztanowe i lipowe, liczne starodrzewy oraz dwie aleje grabowe będące pozostałością południowej "dzikiej promenady"

Ponadto w skład zespołu wchodzą: neogotycka "Baszta", kapliczka św. Floriana na północy, gorzelnia oraz (z czasów Lanciego) oficyna, budynek stajni z wozownią i spichlerz (w stylu willi toskańskiej).

(opracowałam na podstawie m.in. biuletynu miasta o rewitalizacji i portalu turycznego Wirtualne Podlasie. Przy rozczarowujacym braku wsparcia ze strony Wiki. Aż może kiedyś sama tam wrzucę..)

Extra waypoints
Symbool Soort Coördinaten Beschrijving
Parkeerplaats --- Przykładowy parking
Interessante plek --- Pałac :-)
Interessante plek --- Dawna część gospodarcza. Koordy pokazują na kotłownię, która jest ślicznym, jednoizbowym urbexem dla początkujących .. Level 1.
Extra hints
Je moet ingelogd zijn om de hints te zien
Afbeeldingen
Pałac
Gdy szaleją koordy
SPOILER
Logs: Gevonden 57x Niet gevonden 4x Opmerking 1x Afbeelding 1x Alle logs Galerij