Olkuski rynek przez kilka stuleci był centralnym placem miasta, w obrębie którego tętniło życie towarzyskie, ale również gospodarcze, za sprawą odbywających się tam targów. Jego wygląd i architektura poszczególnych kamienic znacznie zmieniała się na przestrzeni lat i niewiele z nich zachowało swój pierwotny charakter. Na przestrzeni wieków zachował się za to średniowieczny układ urbanistyczny centrum miasta - prostokątny rynek i szachownicowy układ ulic. Całość otoczona była murem obronnym. Warto wspomnieć, że od średniowiecza poziom olkuskiego rynku podniósł się o ponad dwa metry. Stało się tak dlatego, że w owych czasach nie było popularne wywożenie z centrum śmieci, nieczystości i gruzu po walących się budynkach, przez co poziom podłoża się zwiększał. W XVIII wieku w Olkuszu szalały pożary, które zniszczyły wiele zabudowań. Olkusz był też kilkukrotnie plądrowany przez najeźdźców. Nadmierna eksploatacja złóż w okolicach rynku powodowała zawalanie się budynków. Początek XIX wieku nie był zbyt dobrym okresem dla olkuskich zabytków - rozebrano ratusz miejski, mury obronne i wiele innych historycznych budowli. Na początku XX wieku zorganizowano ponownie przestrzeń na olkuskim rynku - pojawiła się wieża ciśnień i fontanna. Założono też zieleńce. Gruntowny remont został przeprowadzony w latach 70-tych ubiegłego stulecia, ale jego efekty nie były zbyt dobrze oceniane. To wtedy na rynku pojawiły się betonowe płyty i asfalt w miejsce bruku. Kolejny raz zdecydowano się odnowić to miejsce czterdzieści lat później. Jaki jest tego efekt? Serdecznie zapraszam na olkuski rynek żebyście mogli sami ocenić

Aby znaleźć skrzyneczkę musisz odwiedzić kilka miejsc, które są w niewielkiej odległości od siebie. W każdym z nich uzyskasz część współrzędnych. Gdy już je skompletujesz zaprowadzą Cię one prosto do kesza.

POMNIK JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

O tym, że marszałek znał i odwiedzał Olkusz wiedzą właściwie tylko starsi mieszkańcy miasta. Gościł m.in. w Zespole Szkół Nr 1 czyli Mechaniku. Pamiątką po tej wizycie jest jego wpis w Księdze Protokołów Rady Pedagogicznej brzmiący następująco: "Sztuka łamania przeszkód najczęściej jest sztuką nieuważania tego czy owego za przeszkodę". Aby Piłsudski nie stał się zapomnianym symbolem miasta postawiono mu postument. Pierwszy pomnik wybudowano w 1936 r. Powstał dzięki ofiarności mieszkańców powiatu. Stał na placu fabrycznym przy zakładzie Westena. Podczas II wojny światowej zniszczyli go okupanci. Dzięki staraniom powiatu olkuskiego, Miasta i Gminy Olkusz oraz społeczności ziemi olkuskiej w 2006 roku pomnik został odtworzony.

A - Ostatnia cyfra w trzecim wierszu (tył pomnika).

TABLICA UPAMIĘTNIAJĄCA KRWAWĄ ŚRODĘ

Krwawa Środa w Olkuszu była to akcja pacyfikacyjna przeprowadzona w dniu 31 lipca 1940 w odwecie za śmierć niemieckiego żandarma. Gestapo oraz prawdopodobnie również żołnierze Wehrmachtu wywlekli z domów wszystkich mężczyzn w wieku od 15 do 55 lat (było to kilka tysięcy osób), których zgromadzili na olkuskim rynku i kilku pobliskich placach (na osiedlu Czarna Góra, przy przedwojennej kasie chorych, przy niektórych szkołach), gdzie przez kilka godzin poddawano ich brutalnym torturom i szykanom. Grupę Polaków zmuszono na przykład do śpiewania hymnu narodowego i maszerowania z biało-czerwonym sztandarem na czele kolumny, bijąc wszystkich, gdzie popadło i jednocześnie fotografując ów makabryczny pochód. Ze szczególnym okrucieństwem Niemcy znęcali się zwłaszcza nad olkuskimi Żydami każąc im m.in. rzucać do siebie ogromny kamień o ostrych brzegach, którym kaleczyli sobie dłonie "Krwawą środę" poprzedziła w dodatku egzekucja 20 zakładników w dniu 16 lipca 1940 na olkuskim osiedlu Parcze.

B - Ostatnia cyfra z roku w lewym dolnym rogu tablicy.

WIEŻA CIŚNIEŃ

Na środku olkuskiego rynku stała wieża ciśnień wybudowana w 1906 r. Wewnątrz niej znajdował się zbiornik o pojemności 60 metrów sześciennych, w którym gromadzony był zapas wody,  aby dostarczać ją odbiorcom w okresach maksymalnych poborów. Na szczycie wieży znajdował się taras widokowy z małą wieżyczką. Wieża została rozebrana w 1962 r. podczas modernizacji rynku. Powodem był zły stan techniczny i zawilgocenie murów.

C - Wejdź do wieży ciśnień i policz ile boków posiadała figura geometryczna, na planie której była ona zbudowana. Od wyniku odejmij 1.

RATUSZ MIEJSKI

Według najnowszych ustaleń historyków ratusz powstał w XIV wieku.Jeszcze niedawno tylko przypuszczano, że gmach stanął w Olkuszu pod koniec XIV w., a nawet gdybano, że być może nastąpiło to po 1409 r., czyli po wykupieniu przez radę miejską wójtostwa. Pierwsze pisemne o nim wzmianki pochodzą dopiero z lat trzydziestych XV w. Wiadomo, że w piwnicach ratusza (a raczej najniższej kondygnacji) mieściło się więzienie. Odbywał się tu także wyszynk piwa. Najstarsze zapiski o wieży ratuszowej pochodzą z XVI w., ale wiadomo, że istniała już wcześniej. Na parterze (czy raczej II kondygnacji) znajdowała się izba sądowa, kancelaria i archiwum. Drugie piętro przykryte było drewnianym stropem. Dach był dwuspadowy, od frontu i tyłu zwieńczony sterczynami. Ratusz spłonął (przynajmniej częściowo) podczas wielkiego pożaru miasta w 1584 r. Na początku XIX w. budynek wymagał remontu, na pewno należało wymienić na nim dach. Nie mógł być jednak w bardzo złym stanie, skoro jeszcze w 1787 r. gościł w nim król Stanisław August Poniatowski. Wszelako na remont zabytku się nie zdecydowano, podejmując decyzję o rozbiórce. Wyburzeniu ratusza sprzeciwiał się inżynier wojewódzki, którego poparł komisarz obwodu olkuskiego zalecając burmistrzowi miasta przygotowanie projektu przebudowy (tak, jak sugerował inżynier: proponował inne urządzenie wnętrza ratusza oraz przebudowę ścian i wieży). Burmistrz i rajcy miejscy nie posłuchali rad. Rozbiórkę zaczęto już w 1825 r. (a nie, jak się gdzieniegdzie podaje, w 1833 r.). Ponoć ratusz burzyło aż 1600 ludzi.

D - Wejdź do ratusza, usiądź wygodnie na ławce i policz ile widzisz aktywnych wejść do jego piwnic. Do wyniku dodaj 9.

BATORÓWKA

W narożnej kamienicy z podporami dumnie stojącej we wschodniej części rynku miał nocować król Stefan Batory podczas swej wizyty w Olkuszu. Stąd prawdopodobnie pochodzi nazwa najstarszej, zachowana w całości kamienicy na olkuskim rynku. Dziś mieści się tu Muzeum Regionalne Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, a pod ziemią zabytek skrywa trzy okazałe gotyckie piwnice, w których mieści się teraz włoska restauracja.

E - Stań na przeciwko wejścia do Batorówki. Patrząc na prawo od niego zobaczysz zieloną tablicę informującą cię o tym przed czym stoisz.  Odejmując od pierwszej liczby widniejącej na niej liczbę 11 otrzymasz E.


W miejsce liter wpisz otrzymane cyfry.

(N 50°16.CDE'  E 19°33.AB5')

Gdy już odgadniesz prawidłowe współrzędne i nacieszysz oko pięknym, zrewitalizowanym rynkiem udaj się po skrzynkę, która jest ukryta około 100 metrów od reliktów ratusza poza rynkiem.
Przed podjęciem i przy odkładaniu pojemnika rozejrzyj się czy nikt Cię nie obserwuje, bo miejsce ukrycia bywa ruchliwe, a i czasem z okien ktoś może spoglądać.

Dla pierwszych trzech znalazców przewidziane są certyfikaty jednak z racji tego, że jest to skrzynka mikro będzie można je odebrać osobiście (po umówieniu się lub na jakimś evencie).

POWODZENIA!!!


Zachęcam również do obejrzenia filmu dokumentalnego nt. rewitalizacji i ochrony olkuskiej starówki: