Zapraszam was do odwiedzenia kolejnych miejsc Olkusza, w których kiedyś usytuowane były kościoły. Do znalezenia pojemnika potrzebne jest złożenie wizyty w czterech miejscach. Na podanych współrzędnych rozpoczynamy zabawę :)

Etap 1 - kościół Najświętszej Maryi Panny i klasztor ojców Augustianów

Olkuski klasztor augustianów został ufundowany w 1387 roku. W 1584 roku klasztor uległ częściowemu zniszczeniu w wyniku pożaru, lecz szybko został odbudowany. Na początku XVII wieku olkuski klasztor był trzeci w Polsce pod względem ilości zakonników, ale od połowy XVIII wieku rozpoczął się jego upadek. Z zachowanych źródeł wynika, że gotycki kościół był murowany, miał ceramiczne posadzki i pięć ołtarzy. Aż do końca istnienia klasztoru w dwóch jego skrzydłach mieściły się: sala zebrań zakonników, kuchnia, biblioteka i sześć cel zakonnych. Na krótko przed rozbiorami mieszkało tu zaledwie trzech mnichów. Po rozbiorach władze rosyjskie zabraniały przyjmować nowych – ostatni augustianin wyjechał z Olkusza w 1815 roku. Opuszczony klasztor i kościół popadły w ruinę i kilka lat później zostały rozebrane. Wtedy też zlikwidowano cmentarz przykościelny wraz ze znajdującymi się pod nim kryptami ze zwłokami zakonników oraz znamienitych olkuszan o czym świadczyły tablice epitafijne, jakie znajdowały się w kościele – między innymi Wojciecha Łączyńskiego (zm. 1605), Jana Lorkowicza, Jakuba Fantela (Włocha z pochodzenia, który zmarł w 1593 roku), czy profesora Akademii Krakowskiej, Jana Kazimierza Rokitno, zmarłego w 1617 roku.

Klasztor został zburzony pomiędzy rokiem 1820 a 1830. Szczątki, które znaleziono podczas wyburzania, zostały pogrzebane na Starym Cmentarzu o czym wspominał olkuszanin Jan Jarno: Aptekarz Kowalski [kupił teren po klasztorze] rozpoczął budować kamienicę. Przy braniu fundamentów natrafiono na mnóstwo ludzkich szczątków, na obmurowane groby. Rozebrano je by utworzyć piwnicę. Z grobów usuwano kości, które składano na podwórzu. W trumnach znajdowano pierścionki, na głowach cenne siatki i ozdoby, z których p. Kowalski nabawił się zakażenia obu rąk i w strasznych mękach umarł, zaś żona w obłędzie umarła w szpitalu. (...) Kości nieboszczyków pochował na m. cmentarzu ks. Józef Ćwikliński (od 1834 r. proboszcz olkuski).

W kolejnych latach przydarzyła się taka historia:

Około 1870 roku pułk witebskiej piechoty wybrał sobie kryptę braci zakonnych na skład amunicji. Obok niego postawiono drewnianą budkę wartowniczą. Na drugi dzień wartownika znaleziono omdlałego. Przysięgał, że w nocy, tuż przed wartownią, przeszły duchy zakonników, które wyłoniły się ze ściany kamienicy wybudowanej przez Kowalskiego. W rękach trzymały świece. Zeszli do podziemnych krypt. Mężczyzna, zanim stracił przytomność zdążył tylko nasypać prochu w panewkę karabinu, ale nie zdołał wystrzelić.

Źródło:

- ks. Jan Wiśniewski „Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem”

Etap 2 - kościół św. Elżbiety

Na temat lokalizacji tego kościoła są różne hipotezy. Jedna z nich mówi, że mieścił się on na przedmieściu Żuradzkim, w rejonie obecnej ul. Gęsiej, a przylegający do niego cmentarz miał powierzchnię 16 arów. Zachowały się resztki ogrodzenia cmentarza oraz przemieszane ludzkie szczątki.

Źródło:

- Włodzimierz Leśniak „Olkuska Bazylika św. Andrzeja na tle dziejów miasta i parafii”

Etap 3 - kościół św. Krzyża

Na przedmieściach, w rejonie skrzyżowania ulicy Króla Kazimierza Wielkiego i Świętokrzyskiej, wznosił się wybudowany w XVI wieku kościół św. Krzyża (stąd nazwa ulicy), który został przemianowany na zbór luterański, a potem ariański. Przy kościele działał szpital oraz w pobliżu jego usytuowany był cmentarz. Opis wizytacji z 1783 roku pióra ks. Stanisława Paszyńskiego ukazuje kościół jako murowany, mający drzwi dwoiste dołem obszarpane z zamkiem dobrym, posadzkę z cegły, ściany od spodu, aż do wierzchu w wieli miejscach zarysowane, okien 4, cały sklepiony prędkiem upadnięciem grożący, gontem nowym pokryty. Kościół został rozebrany na początku XIX wieku. Kiedy w 1947 roku rozpoczęto na tym terenie budowę domu spółdzielczego, w wykopach natrafiano na szczątki ludzkie z dawnego cmentarza.

Źródło:

- Olgierd Dziechciarz „Przewodnik po ziemi olkuskiej”

Etap 4 - kościół ???

Dowiesz się na miejscu ;)

DLA PIERWSZYCH ZNALAZCÓW... CERTYFIKATY! Znajdziesz je w drzewie, po lewej stronie "obiektu", stojąc naprzeciwko wejścia do niego.

Powodzenia!