Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
You have to be logged-in in order to perform operations on this cache.
stats
Show cache statistics
n&m-3 Cmentarz Żydowski - OP530B
Owner: caban7
Please log in to see the coordinates.
Altitude: 270 m. ASL.
 Region: Poland > małopolskie
Cache type: Traditional
Size: Small
Status: Archived
Date hidden: 27-06-2012
Date created: 24-06-2012
Date published: 26-06-2012
Last modification: 20-08-2016
76x Found
1x Not found
4 notes
watchers 4 watchers
11 visitors
61 x rated
Rated as: Excellent
2 x recommended
This cache is recommended by: Driver, karmati
In order to view coordinates and
the map of caches
you must be logged in
Cache attributes

Go geocaching with children  One-minute cache  Nature  Monumental place 

Please read the Opencaching attributes article.
Description PL

Zachęcam wszystkich do odwiedzenia Cmentarza Żydowskiego w Chrzanowie oraz do zdobycia kolejnej skrzynki na terenie miasta.

Jak wszyscy doskonale wiedzą Chrzanów przed Wojną był miastem licznie zamieszkiwanym przez Żydów. Ludność Żydowska chętnie osiedlała się w Chrzanowie, gdyż był to duży ośrodek rzemieślniczo - handlowy, pośredniczący w wymianie handlowej między Królestwem Polskim a Śląskiem.

Historia Żydów w mieście rozpoczyna się najprawdopodobniej już w XVI w. Przez 400 następnych lat społeczność ta licznie się rozwija, aż do czasów holokaustu. W ciągu wieków liczba żydowskich mieszkańców zmieniała się, lecz zazwyczaj utrzymywała się ona w okolicy 50%. Według źródeł w 1921 r. Chrzanów zamieszkiwało 6328 Żydów, co stanowiło 55,5% wszystkich mieszkańców, a przed 1939 r. było ich ok. 8000.

Systematyczny napływ ludności żydowskiej w XVIII w. doprowadził do powstania w 1745 r. gminy wyznaniowej oraz sądu rabinackiego. Żydzi otrzymali także zgodę na założenie cmentarza wyznaniowego. Niesłychanie ważną sprawą było wybudowanie w mieście synagogi. W 1758 r. arcybiskup Michał Jerzy Poniatowski wydał takie zezwolenie. Parcelę pod synagogę nabyto w 1787 r. na placu Estery (przy ul. Krakowskiej), gdzie w niedługim czasie stanęła murowana świątynia.

W strukturze społeczno - zawodowej przeważali kupcy i rzemieślnicy. Chrzanowscy Żydzi byli raczej ubodzy, mimo to skupiali w swoim ręku większość sklepów i warsztatów. Gałęzią handlu całkowicie zdominowaną przez Żydów w Chrzanowie była sprzedaż alkoholu. W 1923 r. spośród osób posiadających koncesję 92% należało do Żydów. Dużo udziałów posiadali także w piekarnictwie. W 1928 r. 25 na 27 piekarni należało do Żydów. Wszyscy dentyści w tym czasie byli również Żydami.

W ciągu wieków współżycie ze społecznością żydowską przebiegało w miarę harmonijnie. Tak było do czasów II Wojny Światowej, której przebieg jest wszystkim doskonale znany. Tak jak w całej Polsce, także w Chrzanowie, rozpoczęła się eksterminacja Żydów. Wojska niemieckie wkraczając do Chrzanowa, od pierwszych dni zaczęły realizację polityki antyżydowskiej. Np. w 1941 r. ograniczono obszar miasta dostępny dla Żydów, skupił się on w obrębie ulic Kadłubek, Krzyska, Garncarska, Krakowska, Luszowicka, Balińska i Berka Joselewicza. Na ten teren przesiedlano Żydów z okolicznych miast i miasteczek. W maju 1942 r. rozpoczęto eksterminację ludności Żydowskiej z Chrzanowa. Wybierano przede wszystkim osoby starsze, słabe, chore i pod pretekstem przesiedlenia, wywożono do Oświęcimia. W lutym 1943 r. przystąpiono do ostatecznego rozwiązania "kwestii żydowskiej". Po wywiezieniu Żydów rozpoczęło się rabowanie pozostałego majątku przez władze niemieckie. Jak podają źródła społeczność żydowska w Chrzanowie straciła 1700 tomów ksiąg liturgicznych, 180 pergaminowych rodałów Tory, 5 ołtarzy, 400 kg srebrnych naczyń, 1500 kg świeczników, 15 dywanów. Ponadto z prywatnych mieszkań Niemcy wywieźli ok 70 ton książek oraz nieokreśloną ilość świeczników, lichtarzy i innych przedmiotów kultu religijnego. Taki był koniec społeczności żydowskiej w Chrzanowie - z holokaustu uratowali się nieliczni. /Historię Żydów zaczerpnięto z przewodnika turystycznego P. Grzegorzek, M. Szymaszkiewicz "Chrzanów - między Małopolską a Śląskiem"/

Co do samego Cmentarza - liczy on ponad 200 lat, jego powstanie datuje się na 1763 r. Nekropolia dzieliła się na tzw. duży i mały cmentarz. Fragment dużego przetrwał do czasów obecnych, mały znajdował się na terenie ulicy Podwale i obecnej stacji benzynowej. Na obszarze 1,6 h zachowało się ok. 1500 nagrobków, z czego najstarszy pochodzi z 15.11.1802 r. Ważnym miejscem na cmentarzu są dwa odnowione ohele, stanowiące do dziś cel pielgrzymek Żydów z całego świata. W pierwszym z nich spoczywa zmarły w 1828 roku Salomon Buchner syn Mojżesza, wychowanek słynnego Samuela Szmelke z Nikolsburga (Mikulova), od 1796 roku cadyk w Chrzanowie. Drugi ohel skrywa szczątki rodziny miejscowych cadyków z dynastii Halberstamów. Ponadto na cmentarzu znajduje się też zbiorowa mogiła 37 osób, rozstrzelanych przez Niemców w 1939 roku. W miejscowym muzeum można uzyskać adres osoby przechowującej klucze do bramy cmentarnej w celu jej zwiedzenia.

Co do samego kesza: jest to szybka skrzynka, znajduje się na koordynatach. Auto można pozostawić na dwóch pobliskich parkingach tj. przy Stacji Bliska oraz w rejonie Krytej Pływalni "Cabańska Fala".

Za dnia można spotkać osoby spacerujące z pieskiem, natomiast w godzinach wieczorno - nocnych można natknąć się (niestety) na osoby spożywające alkohol.

Skrzynka ukryta pod koordynatami w nieinwazyjnym miejscu.

Na starcie skrzynka zawiera:

- logbook, ołówek i temperówkę (nie na wymianę)

- certyfikaty

- kilka fantów na wymianę.

Podczas podejmowania skrzynki należy zachować ostrożność i otwierać ją tylko za pomocą plastikowych elementów. Podczas zamykania zalecane jest ustawienie wieczka skrzynki zgodnie z zielonymi kreskami.

 

 

Additional waypoints
Symbol Type Coordinates Description
Parking area --- Parkin przy Krytej Pływalni "Cabańska Fala"
Parking area --- Parking przy stacji benzynowej "Bliska".
Additional hints
You must be logged-in to see additional hints
Pictures
Zawartość skrzynki