Tytuł geościeżki jest hołdem dla Zbigniewa Zakrzewskiego, autora książki „Ulicami mojego Poznania”. Nie potrafię tak sprawnie i barwnie pisać, ale chciałem Wam przybliżyć za pomocą skrzynek nieco historii i ciekawostek (oraz śmiesznostek) z mojej dzielnicy oraz jej najbliższych okolic.

Jak zmieniały się Krzyżowniki, możecie zobaczyć na podstawie map, na poniższym filmie:

Trochę historii:

Ślady człowieka znaleziono w okolicy już sprzed około 8 tys. lat przed naszą erą, kiedy to człowiek prowadził życie koczownicze, by osiąść się na stałe około V w p.n.e. Na najdawniejsze ślady człowieka w okolicy trafiano w pobliżu tutejszych jezior. Widocznie urodzajność gleby, jeziora pełne ryb, ptactwo i lasy pełne zwierzyny przyciągały człowieka na te tereny. Śladami tego osadnictwa są znalezione narzędzia oraz ślady ich wyrabiania. Największe odkrycia archeologiczne poczyniono przy okazji budowy linii kolejowej w końcu XIX wieku.

„W Krzyżownikach na wybrzeżu odkryto osadę, o której świadczą wyroby z krzemienia (...) ponadto w innych miejscach są ślady trzech osad”.

Nad jeziorem w Krzyżownikach odkryto dwa cmentarzyska z epoki żelaza, w obu znaleziono popielnice z pokrywą oraz kości ludzkie i zwierzęce. Z późniejszych wieków także odkryto narzędzia i ułamki naczyń, co świadczy o tym iż osadnictwo istniało tutaj przez wiele wieków. Z epoki brązu pochodzi brązowy miecz typu węgierskiego. Najstarszy pisany ślad o wsi pochodzi z początku XVI wieku, kiedy to w latach 1508-1510 uznano wieś za spaloną.

Z krzyży na płaszczach Joanitów wzięła się nazwa Krzyżowniki. Wieś była własnością zakonników, najdłużej spośród okolicznych wsi, aż do 1832 roku, kiedy to komandoria zakonu została zlikwidowana przez władze pruskie.

Po wkroczeniu wojsk niemieckich w 1939 roku Krzyżowniki zmieniły nazwę na Steineck. Niemcy przyłączyli wioskę do miasta Poznania w 1940 roku, formalnie została przyłączona przez władze polskie dopiero w 1950 roku. Nazwa dzielnicy, jako kojarzona z krzyżem nie podobała się ówczesnej, komunistycznej władzy i próbowano ją w latach 50. zmienić na Smochowice (nazwa niewystępująca na żadnej z historycznych map, pojawia się w latach 60.). Niestety, to co nie udało się Niemcom, udało się komunistom i Krzyżowniki jako określenie dzielnicy słyszy się coraz rzadziej.

 (Na podstawie książki: Edward Nawrot - „Dzieje Kiekrza i okolic”, z której pochodzi cytat.)