W dniu głosowania 20 marca 1921 roku, olbrzymia większość mieszkańców terenów objętych plebiscytem, opowiedziała się za Polską. Obawiano się, że intrygi niemieckie spowodują przyłączenie części Górnego Śląska do Niemiec. To spowodowało, że Ślązacy po raz trzeci chwycili za broń. Ten zryw spowodował, że Liga Narodów ustaliła w końcu na korzyść Polski granicę z Niemcami.
Na posiedzeniu Gminnej Rady Narodowej 9 marca 1922 roku postanowiono postawić pomnik na cześć wyzwolenia z jarzma pruskiego. Pomnik został ukończony w przededniu wkroczenia wojsk polskich do gminy 3 lipca 1922 roku.
Po 17 latach niepodległości, po wkroczeniu wojsk niemieckich do Pszowa, 3 września 1939 roku, pomnik został wysadzony. Trzeba było kolejnych długich lat, aby nadszedł sprzyjający czas do powołania Społecznego Komitetu Roboczego, dzięki któremu pomnik został ponownie odbudowany. Uroczyste odsłonięcie nastąpiło 7 września 1987 roku.
Kesz nie jest dokładnie na współrzędnych. Szukaj go w tablicy.