Pierwsze pisemne wzmianki o murowanym zamku w Pszczynie pochodzą z I połowy XV w. W miejsce istniejącego zameczku myśliwskiego wzniesiono gotycką murowaną budowlę, złożoną z dwóch równoległych do siebie budynków (dzisiejsze skrzydła wschodnie i zachodnie), połączonych murami. Wraz z dwiema wieżami od strony południowej weszła ona w skład czworobocznego założenia obronnego otoczonego wałami ziemnymi i fosą z mostem zwodzonym. Do dziś pod częścią zamku zachowały się gotyckie piwnice i wmurowana w grube mury gotycka baszta. Nastąpiło to przed 1433, ponieważ w tym roku zamek zdołał odeprzeć najazd husytów.

W II połowie XVI w. zamek przebudowano w stylu renesansowym. W wyniku tych prac powstała trójkondygnacyjna budowla na planie nieregularnego czworoboku, składająca się z dwóch niemal równoległych skrzydeł mieszkalnych dłuższego zachodniego i krótszego wschodniego, zakończonych dwiema wieżami od strony południowej. Jedna z wież uległa wkrótce zniszczeniu lub rozebraniu. Od wschodu do zamku przylegała kaplica zamkowa, a od południa brama wjazdowa. Składowe budynki połączone były murami – wyższym od północy, przy którym znajdowała się w wieża z galeryjką i niższym od południa, do którego dobudowany był mały, piętrowy budynek. Od strony wewnętrznego dziedzińca mur północny oraz fasady budynków posiadały trójkondygnacyjne krużganki. Ściany pomalowane były na biało, na jednej z elewacji znajdował się zegar słoneczny. Dwuspadowe dachy pokryto czerwoną dachówką. W ten sposób gotycka twierdza przekształciła się w reprezentacyjną rezydencję.

W nowym kształcie budowla przetrwała do pożaru w 1679. Pożar ten zniszczył skrzydło północne i wieżę. Zamek odnowiono w stylu renesansowym. Rozebrano skrzydło północne, a wzdłuż powstałego północnego oraz ocalałego południowego muru wzniesiono arkadową galerię.

W 1734, rozpoczęto prace nad kolejną przebudową zamku w stylu barokowym; podczas prac zamierzano przede wszystkim ponownie wznieść skrzydło północne. Prace nad przebudową zniweczył pożar, który wybuchł 7 lipca 1737. Odbudowa ruszyła na wiosnę 1738 roku, dobiegając końca dopiero w 1768. Nowa, dwukondygnacyjna budowla składała się z trzech skrzydeł ułożonych w kształcie podkowy otwartej w kierunku miejskiego rynku. Elewacja parteru była boniowana, okna wyższych pięter otoczone wystającymi obramieniami i oddzielone od siebie korynckimi pilastrami. Całość okryto mansardowym dachem z facjatkami od strony wewnętrznego dziedzińca i południowych zakończeń bocznych skrzydeł. Główne wejście prowadziło od strony dziedzińca do sieni wjazdowej, skąd „lustrzanymi” schodami można było się dostać na reprezentacyjne pierwsze piętro (bel-étage).

W latach 1870–1876 dokonano ostatniej dużej przebudowy zamku. Elewacjom nadano kostium architektury francuskiej z XVII stulecia. Znacznie zwiększono powierzchnię dachów, wzmacniając wrażenie przysadzistości budowli. Na szczycie umieszczono ośmiometrowy maszt z flagą herbową właściciela. Zmianie uległo również wnętrze. Powstał wewnętrzny dziedziniec, do południowej części środkowego skrzydła dobudowano reprezentacyjny westybul z trójbiegową, wzorowaną na pałacu w Wersalu, klatką schodową; powstała też monumentalna, dwukondygnacyjna sala jadalna (obecnie Sala Lustrzana). Całkowicie zmieniono też wystrój wewnętrzny: ściany malowano na żywe kolory i pokrywano barwnymi tapetami, Salon Wielki i Bibliotekę wyłożono boazerią z orzecha włoskiego, powstały wtedy też neorokokowe sztukaterie. Wszystko to miało obrazować wspaniałość i potęgę rodu właścicieli.

W czasie wojny budynek znacząco nie ucierpiał, i już w 1946 roku po przejęciu majątku przez państwo zostało otwarte muzeum. Ja z mojego dzieciństwa pamiętam jeszcze drogowskazy "Zamek w Pszczynie - Muzeum Wnętrz Pałacowych". Dziś, mimo rezydencjonalnego charakteru budynku, który utracił wszystkie swoje cechy obronności muzeum nosi nazwę "Muzeum Zamkowe w Pszczynie" i tak też się o nim mówi na mieście :)

Jeśli nie mieliście jeszcze okazji go zwiedzić, to zróbcie sobie przerwę w szukaniu skrzynek i zajrzyjcie tam koniecznie :)

Skrzynka szukaj przy sztucznej nodze.