Już w XVI wieku na wzgórzu (zwanym obecnie Wzgórzem Kościuszki) stała szubienica. Na starych mapach wzgórze to nosiło nazwę - Galgenberg (Szubieniczna Góra), a na miedziorycie F.B. Wernera z XVIII w. przedstawiającym panoramę Jeleniej Góry widoczne jest wzgórze z cylindryczną szubienicą.

Na przełomie kwietnia i maja 2012 r. członkowie i sympatycy Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa przy wsparciu finansowym Urzędu Miejskiego w Jeleniej Górze przeprowadzili badania archeologiczne na Wzgórzu Kościuszki. Zbiegło się to z pracami rewitalizacyjnymi parku miejskiego, który zajmuje znaczną część tego wzgórza. Historycy i archeolodzy wytypowali miejsce do badań na podstawie widoków z XVIII w., map i kronikarskich zapisów o jeleniogórskim Wzgórzu Szubienicznym. Brano przy tym pod uwagę, że szubienica musiała być zlokalizowana poza murami miasta i była widoczna z drogi prowadzącej do Kowar i dalej do Czech.

W trakcie badań odsłonięto fragment fundamentu murowanej szubienicy o grubości ok. 95 cm i średnicy całkowitej ok. 550 cm. Wewnątrz odkopano kości ludzkie, gwoździe z konstrukcji szubienicy, skoble oraz jedno ogniwo łańcucha egzekucyjnego. Znaleziono również resztki dachówek z daszku, który prawdopodobnie znajdował się nad wejściem do szubienicy. Szubienica zbudowana była z kamienia w formie cylindrycznej studni z trzema filarami, do których przymocowane były drewniane belki egzekucyjne i na nich mocowano stryczki dla skazańców. Przy szubienicy wykonywano również wyroki śmierci przez ścięcie mieczem, łamanie kołem. Według zapisów w kronikach miejskich od 1519 do 1738 roku wykonano na 37 osobach wyroki śmierci za morderstwa, w tym 4 za dzieciobójstwo, kazirodztwo, sodomię, kradzieże w ratuszu lub w obiektach sakralnych. Skazańców nie odcinano ze stryczków. Wisieli tak długo aż sami odpadli, a wówczas zwłoki zakopywano bez pogrzebu pod szubienicą.

W 1737 r. szubienicę gruntownie wyremontowano i funkcjonowała ona do roku 1778, kiedy to dowódca wojsk stacjonujących w mieście generał Favrat, kazał ją zburzyć, aby wznieść w tym miejscu obwarowania. Wojskowe umocnienia zwano Cavalier (kawaler) i od tego czasu wzgórze zmieniło nazwę z Galgenberg na Cavalierberg. Ta ostatnia nazwa dotrwała do 1945 r.

W październiku 2012 r. zakończono prace przy nowo utworzonej ścieżce przyrodniczo-historycznej po parku na Wzgórzu Kościuszki. Piąty przystanek tej ścieżki znajduje się na najwyższym punkcie wzgórza, gdzie stała kiedyś szubienica, a teraz można stąd podziwiać widoki na jeleniogórską dzielnicę mieszkaniową Zabobrze i znajdujące się za nią Góry Kaczawskie.

W skrytce znajduje się Notebook, ołówkek z czaszką oraz ząbdla pierwszego znalazcy.

[ENG]

The first validated information regarding the Gallows of Kościuszko Hill are dated back to the XVI century. The hill itself in the old times held the name of Galgenber i.e. the Gallows Hill. In 2012 it was decided that an archeological excavation should take place at the area of Gallows Hill, what was eventually executed by the members and supporters of the Society for Preservation and Investigation of Historic Law Monuments. In this time also revitalization works were being executed what facilitated the realization of archeological excavations. During this work parts of the gallows brick foundations (thickness size of ca. 95 cm) were revealed. In the middle of these foundations remains of human skeletons were found what indicates an intriguing history about this place. The gallows itself was built from stone in a form of a cylindrical well with 3 pillars. Attached to the pillars were wooden execution balks used for hanging the halters for the executed. The condemned were never cut down but were supposed to fall off on their own and the corpses were buried underneath the gallows. In October 2012 construction works at the newly founded environmental – historical path around the Kościuszko Hill Park were completed. The fifth halt marks the place of where the gallows used to be.