WOŁOMIŃSKI KIRKUT

Cmentarz żydowski w Wołominie to miejsce zapomniane. Na jego temat trudno znaleźć jakiekolwiek opracowania historyczne i nawet Gmina Żydowska w Warszawie w złożonym 2005 r. wniosku restytucyjnym podobno nie potrafiła precyzyjnie określić jego lokalizacji. Nekropolia znajduje się przy ul. Andersa, dawniej zwanej ul Ślepą.

 LATA TRZYDZIESTE 

Zdjęcie, wykonane na cmentarzu w latach trzydziestych dwudziestego wieku przedstawia trójkę młodych ludzi, siedzących między nagrobkami. To jedyna znana nam archiwalna fotografia, przedstawiająca ten cmentarz. Widoczne na niej dwie macewy były relatywnie wysokie, wykonane z czarnego marmuru lub z piaskowca pokrytego polichromią. W zwieńczeniach nagrobków widać płaskorzeźbę świecznika - zdobienia umieszczanego na grobach kobiet - oraz złamanego drzewa, symbolu przerwanego życia.

 LATA PIĘĆDZIESIĄTE

Dewastacja cmentarza rozpoczęła się podczas drugiej wojny światowej i była kontynuowana przez kolejne dziesięciolecia. Niektórzy mieszkańcy miasta wspominają, że po wojnie kości z cmentarza padały łupem studentów medycyny. W 1957 roku działacze Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce w liście skierowanym do Prezydium Rady Narodowej w Wołominie alarmowali, iż na terenie nekropolii "znajdują się rozrzucone czaszki ludzkie i nagrobki".

 LATA SZEŚĆDZIESIĄTE

Później grunt cmentarny został częściowo zabudowany. Kirkut w Wołominie był w doskonałym stanie do lat sześćdziesiątych. Było na nim kilkadziesiąt macew w dobrym stanie, pomiędzy nimi biegła wydeptana ścieżka po przekątnej i do czasu zniszczenia nikomu te groby nie przeszkadzały.

 LATA SIEDEMDZIESIĄTE

Do lat 70-tych cmentarz był ogrodzony, znajdowało się na nim kilka nagrobków. Podczas budowy ul. Ślepej cmentarz rozkopano, nagrobki "znikły".

Cmentarz został zniwelowany na polecenie jednego z pracowników ówczesnej Gminy Wołomin przez wywiezienie na budowę okolicznych dróg piasku z tej górki. Do reszty został zdewastowany w latach siedemdziesiątych przez rodzinę K. i innych sąsiadów".

 OBECNIE

Dziś kirkut w Wołominie należy do najbardziej zdewastowanych nekropolii żydowskich w skali całego kraju. Przez jego porośnięty krzakami teren przechodzą polne drogi, stanowi on nieoficjalne wysypisko śmieci i gruzu.

ZAPOMNIANA HISTORIA WOŁOMINA

Skrzynka jest drugą z serii Zapomniana historia Wołomina dotyczącą Żydów zamieszkujących miasto.

pozostałe skrzynki:

#1 Wołomińska Synagoga

#2 Wołomiński Kirkut

#3 Wołomińskie Getto

KESZ

Kesz to zakopany plastikowy pojemnik.

Źródło: http://www.kirkuty.xip.pl/wolomin.htm